Woda w gospodarstwie
Spotkanie konsultacyjne (on-line) dotyczące uzgodnień
w ramach KPO Inwestycja B.3.3.1
Kujawsko Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie (KPODR) przeprowadził w październiku 2024 roku ankiety, wśród Gmin i Lokalnych Partnerstw Wodnych, z których wynika, że około 40 gmin w województwie kujawsko – pomorskim jest zainteresowanych wykonaniem inwestycji B.3.3.1 obszar B.
Ośrodek zebrał również pytania od Lokalnych partnerstw oraz gmin i Spółek Wodnych odnośnie Inwestycji B.3.3.1, które zostały przekazane Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Uzyskane odpowiedzi zostały przekazane do przedstawicieli LPW i doradców ds. wody.
8 listopada 2024 roku z inicjatywy KPODR w Minikowie odbyło się spotkanie konsultacyjne (on-line) dotyczące uzgodnień w ramach KPO Inwestycja B.3.3.1 za pośrednictwem platformy Clickmeeting. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele gmin, Liderzy Lokalnych Partnerstw Wodnych oraz Doradcy ds. wody KPODR w Minikowie oraz przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu.
„Dobre praktyki gospodarowania zasobami wodnymi w rolnictwie i na obszarach wiejskich”
19.09.2024 r. w Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji im. Leona Janty-Połczyńskiego Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie odbyła się konferencja: „Dobre praktyki gospodarowania zasobami wodnymi w rolnictwie i na obszarach wiejskich”.
Celem konferencji było przekazanie wiedzy uczestnikom spotkania o planowanych inwestycjach w ramach Krajowego Planu Odbudowy, uruchomienie aktywności partnerów w ramach Lokalnych Partnerstw Wodnych w województwie kujawsko-pomorskim na rzecz wdrażania wybranych inwestycji Krajowego Planu Odbudowy (B. 3.1.1. i B.3.3.1.) oraz dyskusja o planie działań na rzecz wdrażania KPO (podział ról, plan akcji szkoleniowej, docieranie do beneficjentów, rola i zadania KPODR w Minikowie, media itp.).
W konferencji udział wzięli przedstawiciele: samorządów na poziomie gminnym i powiatowym, gminnych spółek wodnych, doradcy ds. Wody Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego, rolników, izby rolniczej, nadzorami wodnymi i parków krajobrazowych i Lasów Państwowych innych organizacji działającymi w zakresie gospodarki wodnej na obszarach wiejskich.
Spotkanie otworzył i gości przywitał Łukasz Urbański – Dyrektor KPODR Minikowo. Następnie prof. dr hab. inż. Jacek Długosz z Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii Politechniki Bydgoskiej przedstawił zagadnienia związane z retencjonowaniem wody na poziomie gospodarstwa rolniczego, czynnikami kształtującymi pojemność retencyjną gleb, agromelioracje, agrotechniczne metody zwiększania próchnicy w glebie.
Następnie o Inwestycjach w zwiększenie potencjału zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności systemu wsparcia w ramach inwestycji B.3.3.1. referowała Joanna Gumula – Naczelnik Wydziału Gospodarki Wodnej MRiRW oraz w ramach inwestycji B.3.1.1. referowała Kornelia Kozak-Matysiak – Naczelnik Wydziału Budownictwa i Infrastruktury Wsi MRiRW.
Przedstawiciele Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego oraz Wydziału Rolnictwa i Środowiska Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy przedstawiali możliwości wsparcie Spółek Wodnych przez Samorząd Województwa i Wojewodę Kujawsko-Pomorskiego.
Uczestnicy spotkania mieli możliwość dopytania się o szczegóły podczas sesji stolikowej. Uczestniczyły w niej
- Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Falenty Oddział Bydgoszcz
- Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy, Skierniewice
- Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu
- Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy
- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa
- BLUE DEAL
- Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
- Pietrucha International Sp. z o.o, Błaszki
- ETC plus sp. z o.o., Ostrowiec Świętokrzyski
- Inter–Vax, Żnin
- Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich, Bydgoszcz
- Łukomet, Całowanie
- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Kujawsko-Pomorski Oddział Regionalny, Toruń
Realizacja operacji własnych na poziomie wojewódzkim w ramach Planu operacyjnego KSOW na lata 2024-2025. w ramach operacji „Dobre praktyki gospodarowania zasobami wodnymi w rolnictwie i na obszarach wiejskich”. Finansowane ze środków w ramach Schematu II Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020.
PREZENTACJA DO POBRANIA:
Link do strony z informacjami i formularzami wniosków:
Zarządzanie zasobami wodnymi – nabór wniosków
Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego ogłasza nabór wniosków o przyznanie pomocy dla operacji typu „Zarządzanie zasobami wodnymi”, w ramach działania „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w terminie od dnia 27 listopada 2023 r. do dnia 15 grudnia 2023 r. (do godz. 12:00).
W ramach ww. naboru o pomoc może ubiegać się wyłącznie Gmina na zakres dotyczący budowy lub przebudowy otwartych zbiorników retencyjnych służących do gromadzenia wód opadowych lub roztopowych, wód gruntowych lub wód płynących.
Formularz wniosku dostępny jest w aktywnym linku.
Wnioski należy składać bezpośrednio w Urzędzie Marszałkowskim Województwa
Kujawsko-Pomorskiego, ul. Marii Skłodowskiej – Curie 73, Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich, pokój nr 114, w godzinach od 8:00 do 15:00, we wtorki od 8:00 do 16:30, w piątki od 8:00 do 13:30 (w ostatnim dniu naboru do godz. 12:00).
Informacje na temat w/w działania udzielane są w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego, w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich, pod numerami telefonów: 784 936 064; 660 691 425; 660 702 237; 690 550 928.
,,Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Pod koniec września Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie rozpoczął cykl jesiennych spotkań w powiatach w ramach operacji „Racjonalne Gospodarowanie wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich”. W ramach tej inicjatywy odbędzie się łącznie 18 spotkań. Obecnie jesteśmy w połowie cyklu, odbyło się już 10 szkoleń, kolejne przed nami.
Zebrania Lokalnych Partnerstw Wodnych to okazja do spotkania się partnerów, założycieli LPW, przedstawicieli Spółek Wodnych, przedstawicieli Wód Polskich oraz samorządowców. Omawiane są dotychczasowe działania Lokalnych Partnerstw, zgłaszane są potrzeby aktualizacji Powiatowych Planów Wodnych. Na szkoleniu uczestnicy otrzymują informacje na temat dostępności funduszy możliwych do pozyskania oraz celów ich wykorzystania.
Rozmowy dotyczą głównych problemów, jakie napotykają w swojej działalności spółki wodne, a także działań, jakie powinny zostać podjęte, by poprawić ich sytuację. Jest to o tyle ważne, że spółki wodne bezpośrednio zajmują się utrzymaniem urządzeń melioracyjnych na terenach należących do swoich członków, działając w większości gmin na terenie kraju. W celu doprowadzenia do poprawy sytuacji prawnej, organizacyjnej i finansowej SW, grupa osób powołana jako zespół roboczy Rady Partnerstw Wodnych Województwa Kujawsko-pomorskiego, przygotowała zbiór konkretnych rozwiązań prawnych uwzględniających potrzeby i możliwości poprawy sytuacji spółek wodnych. Liczymy na to, że zbiór tych rekomendacji i postulatów stanie się podstawą korzystnych zmian prawnych dotyczących Spółek Wodnych.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Wyjazd studyjny
pn. „Dobre praktyki i innowacje w retencjonowaniu wody w gospodarstwie rolnym”
W dniach 19-20 września odbył się wyjazd studyjny, w ramach działania „Dobre praktyki i innowacje w retencjonowaniu wody w gospodarstwie rolnym”, zorganizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.
Uczestnikami wyjazdu byli Liderzy i członkowie Lokalnych Partnerstw Wodnych, Spółek wodnych, samorządowcy i doradcy do spraw wody KPODR.
Celem wydarzenia było nawiązanie kontaktów pomiędzy działaczami, wymiana wiedzy i doświadczeń, oraz poznanie nowych rozwiązań w dziedzinie gospodarowania wodą.
Podczas wyjazdu grupa spotkała się z przedstawicielami firmy POLHOZ Sp. z o.o., której siedzibą jest miejscowość Szymankowo, pomiędzy Tczewem a Malborkiem. Podstawową działalnością Spółki jest rolnictwo wielkotowarowe. Wiodące kierunki to: Uprawy rolne – areał około 7 000 hektarów, oraz Chów i hodowla – liczba zwierząt to około 850 sztuk krów mlecznych. W gospodarstwie od 2017 roku prowadzony jest projekt gospodarowania wodą poprzez konserwację rowów, zakładanie systemów melioracyjnych, na obszarze kilkuset hektarów. Firma POLHOZ należy także do Lokalnego Partnerstwa Wodnego, którego jest aktywnym członkiem.
Kolejnym ciekawym miejscem, które odwiedziliśmy była Stacja Pomp w Chłodniewie, zlokalizowana na rzece Szkarpawa, której zadaniem jest osuszanie 22 tyś hektarów ziemi żuławskiej. Przepompownia napędzana jest dwoma silnikami elektrycznymi o bardzo dużej wydajności i jest w stanie przepompować 14 tys litrów wody w ciągu sekundy. Po drodze zobaczyliśmy także ciekawy obiekt, jakim jest śluza odcinająca wody Wisły od Gdańska.
Następnego dnia przemieściliśmy się do Kościerzyny, gdzie byliśmy gośćmi malowniczego Nadleśnictwa Kościerzyna. Tereny Nadleśnictwa leżą w dorzeczu Wisły, na obszarze zlewni rzek Wdy i Wierzycy, oprócz nich oraz licznych jezior wytopiskowych, przepływają przez teren mniejsze rzeki takie, jak Pilica, Trzebiocha, Wietcisa, Graniczna, Kania. Ogromną część krajobrazu Nadleśnictwa Kościerzyna są kopalnie żwiru dostarczające cennego surowca dla budownictwa. Początki działalności wydobywczej sięgają czasów przedwojennych i dotyczą zarówno terenów należących do Skarbu Państwa jak i terenów prywatnych. Miejscowe kopalnie były źródłem dostaw żwiru i kamienia dla większości przedsięwzięć byłego województwa gdańskiego. Zbiorniki wodne pozostałe po wydobyciu przywracanie „do życia głównie przez obserwację procesów zachodzących w przyrodzie i inicjowanie ich z wykorzystaniem wszelkiej wiedzy, doświadczeń naukowych oraz zdobyczy techniki. Etapy tych działań dostosowywane są do powstających mikrosiedlisk i wykorzystują ich potencjał przyrodniczy.
Wyjazd studyjny był jednym z narzędzi wprowadzonych przez KPODR w Minikowie w ramach operacji pt. „Racjonalne gospodarowanie wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich”. Kolejne okazje do wymiany wiedzy i doświadczeń nastąpią już niebawem, podczas planowanej konferencji oraz jesiennych spotkań Lokalnych Partnerstw Wodnych w powiatach.
Opracował: Aleksandra Heftowicz KPODR Minikowo
Fot. Aleksandra Heftowicz KPODR Minikowo
CYKL WIOSENNYCH SZKOLEŃ PN. „RACJONALNE GOSPODAROWANIE WODĄ W ROLNICTWIE I NA OBSZARACH WIEJSKICH”
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W TORUNIU DEPARTAMENT ROLNICTWA I GEODEZJI, INFORMUJE O NABORZE WNIOSKÓW.
Trwa nabór wniosków na udzielenie pomocy finansowej z budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2023 roku dla gmin z przeznaczeniem dla spółek wodnych na bieżące utrzymanie urządzeń melioracji wodnych.
Wnioski mogą dotyczyć zadań związanych z bieżącym utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych, przez co rozumie się eksploatację, konserwację oraz remont w celu zachowania funkcji tych urządzeń, a w szczególności na:
– wykaszanie, wygrabianie porostów ze skarp i dna rowów, karczowanie lub wycięcie drzew i krzewów ze skarp i dna rowów, odmulenie dna rowów przy maksymalnym zamuleniu 40 cm, czyszczenie i naprawa budowli na rowach, naprawa skarp rowów;
– usuwanie tzw. „awarii drenarskich”, polegających na: czyszczeniu, naprawie lub wymianie budowli drenarskich, czyszczeniu lub przekładaniu rurociągów drenarskich;
– konserwację i naprawę innych budowli systemów melioracji wodnych.
Do uzyskania pomocy finansowej wymagany jest wkład własny (gminy lub spółki wodnej) w wysokości minimum 50 % wartości zadania. Kwota pomocy finansowej wynosi nie więcej niż 25 000 zł. Zadanie musi być wykonane do dnia 31 października 2023 r. Wysokość pomocy będzie limitowana ilością złożonych wniosków. Wysokość środków finansowych przeznaczonych na dofinansowanie zadań w 2023 roku wynosi 1 500 000,00 zł.
Do 17 marca 2023 r. spółki wodne oraz związki spółek wodnych województwa kujawsko-pomorskiego mogą składać wnioski na bieżące utrzymanie urządzeń melioracyjnych oraz inwestycje w tym zakresie.
Więcej informacji: www.kujawsko-pomorskie.pl/39871-informacja-o-konkursie-2
Działania na rzecz gospodarowania wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich – cykl szkoleń
Serdecznie zapraszamy na cykl szkoleń nt.
w ramach operacji pn. „Racjonalne gospodarowanie wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich”.
Celem spotkań/szkoleń jest identyfikacja lokalnych problemów związanych racjonalnym gospodarowaniem zasobami wody i małą wodną infrastrukturą oraz wyznaczeni głównych działań planu pracy Lokalnego Partnerstwa Wodnego w 2023 r. Na spotkaniach będziemy się zastanawiać jakie podjąć działania na rzecz gospodarowania wodą, dzielić się doświadczeniem, wyznaczać kierunki interwencji.
Ponadto ważnym elementem naszych spotkań jest ugruntowanie posiadanej wiedzy z zakresu możliwości pozyskiwania funduszy na realizacje inwestycji wodnych oraz uaktualnienie Powiatowych Planów Wodnych z szczególnym uwzględnieniem inwestycji priorytetowych z zakresu gospodarowania wodą na terenie powiatu.
Zapraszamy zainteresowanych problemami związanymi z gospodarką wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich na spotkania w godz. 10:00-13:00.
Harmonogram szkoleń Lokalnych Partnerstw Wodnych – do pobrania:
Terminy spotkań w powiatach
Osoba do kontaktu:
Anna Czajkowska
e-mail: anna.czajkowska@kpodr.pl
tel. 52 367 236, 723 692 586
STYCZNIOWA RADA PARTNERSTW WODNYCH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO
O Lokalnych Partnerstwach Wodnych (LPW) – dzisiaj i jutro
Jak skutecznie aktywizować lokalną społeczność na rzecz racjonalnej gospodarki wodnej w województwie kujawsko-pomorskim
Praca zbiorowa pod redakcją Ryszarda Zarudzkiego
Autorzy:
Ryszard Zarudzki
Zenon Lewandowski
Małgorzata Kołacz
Rafał Serafin
Broszura do pobrania
Spotkanie Lokalnego Partnerstwa Wodnego powiatu bydgoskiego w Zespole Szkół Agro-Ekonomicznych im. Bronisława Zamojdzina w Karolewie
Relacja w linku
LOKALNE PARTNERSTWO NA RZECZ WODY
Broszura Lokalne Partnerstwa Wodne (LPW) w woj. Kujawsko-Pomorskim
Powiatowe Plany Wodne dla powiatów w woj. kujawsko-pomorskim na terenach wiejskich na lata 2022 – 2030
Powiatowy Plan Wodny
Plan rozwoju gospodarki wodą
na terenach wiejskich na lata 2023 – 2030
Nabór wniosków na poddziałanie 5.1 objętych PROW 2014–2020
Od 28 grudnia 2022 r. do 24 lutego 2023 r. ARiMR będzie przyjmować wnioski o wsparcie „Inwestycji zapobiegających zniszczeniu potencjału produkcji rolnej” w ramach poddziałania 5.1 „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” objętych PROW 2014–2020.
To oferta pomocy skierowana do rolników, którzy chcą zabezpieczyć swoje gospodarstwa przed ASF, a także do spółek wodnych chcących zainwestować w urządzenia chroniące gospodarstwa przed suszą czy powodzią.
W dniu 20 grudnia 2022 r. w ARiMR podano do publicznej wiadomości informację o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy uruchomiono nabór wniosków o przyznanie pomocy na operacje typu „Inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencjału produkcji rolnej” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof”.
I. Pomoc przyznaje się:
1. rolnikowi (osobie fizycznej, osobie prawnej, spółce osobowej albo wspólnikom spółki cywilnej),
który:
- jest posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na której prowadzi chów lub hodowlę nie mniej niż 50 świń średniorocznie lub zrealizował zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach wariantu 7.4. „Zachowanie lokalnych ras świń”;
- posiada numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
W przypadku, gdy rolnikiem jest osoba fizyczna, na dzień złożenia wniosku musi spełniać dodatkowo następujące warunki:
- być obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
- być pełnoletnim.
W przypadku rolnika będącego wspólnikiem spółki cywilnej, pomoc jest przyznawana jeżeli numer identyfikacyjny został nadany spółce oraz:
- nieruchomość, na której jest prowadzony chów lub hodowla świń, której będzie dotyczyła realizowana operacja stanowi wkład wniesiony do tej spółki co najmniej od dnia złożenia wniosku;
- w ramach umowy tej spółki jest prowadzony chów lub hodowla nie mniej niż 50 świń lub zrealizował zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach wariantu 7.4. „Zachowanie lokalnych ras świń”;
- każdy ze wspólników będący osobą fizyczną jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz jest pełnoletni;
2. spółce wodnej, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne lub związkowi spółek wodnych, jeżeli:
a) od dnia złożenia wniosku:
- więcej niż połowę członków spółki stanowią rolnicy posiadający grunty rolne lub więcej niż połowa zmeliorowanych gruntów rolnych objętych działalnością tej spółki jest w posiadaniu rolników;
- spółka została utworzona do wykonywania, utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń służących do:
– ochrony gospodarstw członków spółki wodnej przed powodzią lub
– melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na terenach zmeliorowanych, będących w posiadaniu członków spółki wodnej,
b) spółce albo związkowi takich spółek wodnych został nadany numer identyfikacyjny;
3) związkowi spółek wodnych, jeżeli każda ze spółek tworzących ten związek spełnia ww. warunki.
II. Pomoc w ramach tego naboru dedykowana jest:
1. rolnikowi, który planuje realizację operacji mającej na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się afrykańskiego pomoru świń poprzez:
a) ogrodzenie chlewni wraz z terenem koniecznym do realizacji obsługi świń lub
b) utworzenie lub zmodernizowanie zadaszonej niecki do dezynfekcji, lub
c) zakup urządzeń do dezynfekcji takich jak brama, kurtyna, tunel, lub
d) przebudowę/remont pomieszczeń w celu utrzymywania świń w gospodarstwie rolnym w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne, lub
e) przebudowę/rozbudowę/remont chlewni lub budynku gospodarskiego funkcjonalnie powiązanego z chlewnią, tak aby w ich wyniku w chlewni lub budynku gospodarskim funkcjonalnie powiązanym z chlewnią było możliwe przeprowadzanie zdezynfekowania się osób, które zajmują się obsługą świń, lub
f) budowę/przebudowę, magazynu do przechowywania słomy dla świń, w przypadku chowu lub hodowli świń na ściółce, o kubaturze dostosowanej do liczby świń w gospodarstwie i zapotrzebowania tych świń na słomę, lub
g) zakup i posadowienie na nieruchomości silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie, o ładowności dostosowanej do liczby świń w gospodarstwie i zapotrzebowania tych świń
na paszę;
2. spółce wodnej lub związkowi spółek wodnych, na realizację operacji dotyczącej:
a) zaopatrzenia w sprzęt do utrzymywania urządzeń wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem spowodowanym przez powódź lub deszcz nawalny lub
b) wykonania robót na urządzeniach melioracji wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem, spowodowanymi przez powódź lub deszcz nawalny, polegających na:
− przebudowie lub remoncie rowu melioracyjnego, w tym darniowania skarpy i dna rowu melioracyjnego oraz wykonywanie na nim umocnień lub
− budowie, przebudowie lub remoncie przepustu, progu piętrzącego, zastawki lub przepustu z piętrzeniem, lub
− oczyszczeniu rurociągu drenarskiego, przebudowie sieci drenarskiej, przełożeniu rurociągu drenarskiego, przebudowie lub remoncie studzienki drenarskiej, przebudowie lub remoncie wylotu drenarskiego, przystosowaniu studzienki drenarskiej lub wylotu drenarskiego do funkcji retencyjnej.
III. Wsparcie w ramach tego instrumentu ma formę:
1. refundacji do wysokości 80% kosztów kwalifikowalnych w przypadku:
a) rolnika w zakresie operacji wskazanych w pkt. II.1 b-g;
b) spółek wodnych i związków spółek wodnych w zakresie operacji wskazanej w pkt. II.2.a;
2. standardowych stawek jednostkowych lub refundacji części kosztów kwalifikowalnych będących kosztami ogólnymi w przypadku rolnika w odniesieniu do operacji wskazanej w pkt. II.1.a. Pomoc przyznaje się w wysokości 80% kwoty stanowiącej sumę:
a) iloczynów standardowych stawek jednostkowych i, odpowiednio, długości planowanego ogrodzenia, liczby bram i liczby furtek
oraz
b) kosztów ogólnych dotyczących tej operacji, które uwzględnia się w wysokości nieprzekraczającej 10% kwoty, która zostanie ustalona zgodnie z lit. a) – jeżeli koszty takie zostały poniesione.
Standardowe stawki jednostkowe wynoszą:
− 290 zł – koszt wykonania 1 metra bieżącego ogrodzenia;
− 2630 zł – koszt wykonania 1 bramy;
− 890 zł – koszt wykonania 1 furtki;
3. standardowych stawek jednostkowych lub refundacji części kosztów kwalifikowalnych będących kosztami ogólnymi w przypadku spółek wodnych i związków tych spółek w odniesieniu do operacji wskazanej w pkt II.2.b.
Pomoc przyznaje się wówczas w wysokości 80% kwoty stanowiącej sumę:
a) iloczynów standardowych stawek jednostkowych oraz odpowiednio:
− długości rowów melioracyjnych, na których wykonano roboty budowlane lub
− liczby wykonanych progów lub zastawek, lub przepustów z piętrzeniem, lub
− liczby przebudowanych lub wyremontowanych studzienek drenarskich, lub
− liczby wylotów drenarskich lub liczby przystosowanych do funkcji retencyjnej studzienek drenarskich, lub
− liczby wylotów drenarskich lub długości rurociągów drenarskich, które zostały oczyszczone lub na których wykonano roboty budowlane, oraz
b) kosztów ogólnych dotyczących tej operacji, które uwzględnia się w wysokości nieprzekraczającej 10% kwoty, która zostanie ustalona zgodnie z lit. a) – jeżeli koszty takie zostały poniesione.
Standardowe stawki jednostkowe wynoszą za:
1) przebudowę lub remont 1 metra bieżącego rowu melioracyjnego o szerokości dna:
a) do 70 cm i głębokości do 1 m – 19 zł,
b) do 70 cm i głębokości powyżej 1 m – 27,5 zł,
c) powyżej 70 cm i głębokości do 1 m – 31,5 zł,
d) powyżej 70 cm i głębokości powyżej 1 m – 37,5 zł;
2) darniowanie 1 m2 skarpy lub dna rowu melioracyjnego – 25 zł;
3) wykonanie 1 metra bieżącego kiszki faszynowej – 40 zł;
4) wykonanie umocnienia betonowego 1 metra bieżącego rowu melioracyjnego – 100 zł;
5) budowę, przebudowę lub remont 1 metra bieżącego przepustu o średnicy:
a) od 40 do 70 cm – 1100 zł,
b) powyżej 70 do 100 cm – 2500 zł,
c) powyżej 100 cm – 3300 zł;
6) budowę stałego progu piętrzącego o wysokości:
a) do 1 m – 9000 zł,
b) powyżej 1 m do 1,5 m – 15 000 zł;
7) przebudowę lub remont stałego progu piętrzącego o wysokości:
a) do 1 m – 5000 zł,
b) powyżej 1 m do 1,5 m – 8000 zł;
8) budowę zastawki o wysokości piętrzenia:
a) do 1 m – 23 000 zł,
b) powyżej 1 m do 1,5 m – 30 000 zł;
9) przebudowę lub remont zastawki o wysokości piętrzenia:
a) do 1 m – 10 250 zł,
b) powyżej 1 m do 1,5 m – 14 400 zł;
10) budowę, przebudowę lub remont 1 metra bieżącego przepustu z piętrzeniem o średnicy:
a) od 40 do 70 cm – 1500 zł,
b) powyżej 70 do 100 cm – 3250 zł,
c) powyżej 100 cm –4400 zł;
11) oczyszczenie oraz udrożnienie 1 metra bieżącego rurociągu drenarskiego o średnicy:
a) od 50 do 100 mm – 10,6 zł,
b) powyżej 100 do 150 mm – 13,4 zł,
c) powyżej 150 do 200 mm – 17,5 zł;
12) przebudowę 1 metra bieżącego sieci drenarskiej o średnicy:
a) do 100 mm i głębokości do 1,1 m – 22 zł,
b) powyżej 100 mm i głębokości do1,1 m – 28,8 zł;
13) przełożenie 1 metra bieżącego rurociągu drenarskiego o średnicy:
a) do 100 mm i głębokości ponad 1,1 m –28,8 zł,
b) powyżej 100 mm i głębokości ponad 1,1 m – 35 zł;
14) przebudowę lub remont studzienki drenarskiej – 3000 zł;
15) przebudowę lub remont pojedynczego wylotu drenarskiego o średnicy:
a) od 50 do 100 mm – 230 zł,
b) powyżej 100 do 150 mm – 250 zł,
c) powyżej 150 mm do 200 mm – 280 zł;
16) przebudowę lub remont podwójnego wylotu drenarskiego o średnicy:
a) od 50 do 100 mm – 400 zł,
b) powyżej 100 do 150 mm – 450 zł,
c) powyżej 150 do 200 mm – 500 zł;
17) przystosowanie studzienki drenarskiej do funkcji retencyjnej – 1250 zł;
18) przystosowanie wylotu drenarskiego do funkcji retencyjnej – 1250 zł.
IV. Spółki wodne lub związki spółek wodnych:
– mogą otrzymać środki z budżetu państwa na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowalnych ponoszonych na realizację operacji, które dotyczą zaopatrzenia w sprzęt do utrzymywania urządzeń wodnych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 maja 2015 r. o finansowaniu wspólnej polityki rolnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2068) oraz
– mają możliwość odzyskania poniesionego VAT (zgodnie z przepisami krajowymi dotyczącymi VAT) w ramach kosztów kwalifikowalnych operacji dotyczących zaopatrzenia w sprzęt do utrzymywania urządzeń wodnych.
Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w okresie realizacji programu wynosi:
1. 100 000 zł – w przypadku rolników,
2. 1 000 000 zł – w przypadku spółek wodnych lub związku spółek wodnych.
V. O kolejności przysługiwania pomocy decyduje suma uzyskanych punktów:
1) w przypadku rolników na podstawie następujących kryteriów wyboru:
a) jeżeli średnia liczba świń utrzymywanych na nieruchomości, której jest posiadaczem samoistnym lub zależnym i na której prowadzi chów lub hodowlę nie mniej niż 50 świń wynosi:
− od 50 do 800 świń – przyznaje się od 2 do 6 punktów, przy czym 6 punktów przyznaje się w przypadku, gdy liczba świń jest równa 800, a dla pozostałych wartości proporcjonalnie mniej, aż do 2 punktów dla wartości równej 50,
− od 800 do 1200 świń – przyznaje się od 2 do 6 punktów, przy czym 6 punktów przyznaje się w przypadku, gdy liczba świń jest równa 800, a dla pozostałych wartości proporcjonalnie mniej, aż do 2 punktów dla wartości równej 1200,
− powyżej 1200 świń – przyznaje się 2 punkty;
Punkty te przyznawane są w oparciu o dane zawarte w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, o którym mowa w ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, dostępnych w tym rejestrze na dzień rozpoczęcia terminu składania wniosku o przyznanie pomocy;
b) jeżeli operacja dotyczy niecki dezynfekcyjnej – przyznaje się 2 punkty.
Punkty te przyznawane są w oparciu o dane zawarte w kosztorysie inwestorskim dotyczące niecki dezynfekcyjnej;
c) jeżeli operacja jest realizowana przez rolnika, który realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach wariantu 7.4. – przyznaje się 6 punktów.
Punkty te przyznawane są na podstawie danych zawartych w ewidencji wniosków o przyznanie płatności, o której mowa w przepisach o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności;
2) w przypadku spółek wodnych i związków spółek wodnych na podstawie następujących kryteriów wyboru:
a) jeżeli powierzchnia zmeliorowanych użytków rolnych objętych działalnością spółki wodnej lub związku spółek wodnych wynosi:
− mniej niż 600 ha – przyznaje się 0 punktów;
− od 600 do 3600 ha – przyznaje się od 0 do 15 punktów, przy czym 15 punktów przyznaje się w przypadku, gdy powierzchnia jest równa 3600 ha, a dla pozostałych wartości powierzchni proporcjonalnie mniej, aż do 0 punktów dla wartości powierzchni równej 600;
− więcej niż 3600 ha – przyznaje się 15 punktów.
Punkty te przyznawane są w oparciu o dane zawarte w uchwale w sprawie budżetu lub planu finansowego spółki wodnej lub związku spółek wodnych na rok, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, lub innym dokumencie określającym powierzchnię zmeliorowanych użytków rolnych objętych działalnością spółki wodnej lub związku spółek wodnych;
b) jeżeli spółka wodna albo związek spółek wodnych działa na terenie gminy poszkodowanej przez powodzie lub deszcze nawalne co najmniej dwukrotnie od dnia 1 stycznia 1997 r. – przyznaje się 2 punkty.
Punkty te przyznawane są w oparciu o dane zawarte w zaświadczeniu wystawionym przez wójta, burmistrza lub prezydenta, że spółka wodna lub związek spółek wodnych działa na terenie gminy poszkodowanej przez powodzie lub deszcze nawalne co najmniej dwukrotnie od dnia 1 stycznia 1997 r.
Dokumenty, na podstawie których nadawane są punkty, muszą być złożone wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy. Ich późniejsze dostarczenie (np. w ramach uzupełnień) uniemożliwia nadanie punktów w zakresie danego kryterium.
Minimalna liczba punktów, które kwalifikują do przyznania pomocy wynosi:
− 2 punkty – w przypadku operacji realizowanych przez rolników;
− 2,5 punktu – w przypadku operacji realizowanych przez spółki wodne i związki spółek wodnych.
Kolejność przysługiwania pomocy ustala się od operacji, która uzyskała największą liczbę punktów, do operacji, która uzyskała najmniejszą liczbę punktów.
VI. Wniosek składa się:
1. w oddziale regionalnym ARiMR właściwym ze względu na:
− położenie nieruchomości, na której jest prowadzony chów lub hodowla świń lub zrealizowane zostało zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach wariantu 7.4. – w przypadku rolników albo
− siedzibę spółki wodnej albo związku spółek wodnych – w przypadku spółki wodnej albo związku spółek wodnych, rozumianych jako miejsce realizacji operacji;
2. za pośrednictwem biura powiatowego Agencji znajdującego się na obszarze właściwości miejscowej oddziału regionalnego właściwego ze względu na miejsce realizacji operacji (wniosek, złożony za pośrednictwem biura powiatowego, biuro przekazuje niezwłocznie do właściwego OR ARiMR).
Wniosek o przyznanie pomocy może być złożony:
– osobiście lub przez upoważnioną osobę albo przesyłką rejestrowaną nadaną w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 896, 1933 i 2042) lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej, lub
– w formie dokumentu elektronicznego przesłanego na elektroniczną skrzynkę podawczą (tzw. skrytka ePUAP) Oddziału Regionalnego Agencji właściwego ze względu na miejsce realizacji operacji w terminie naboru (lista skrytek ePUAP m.in. dla wojewódzkich OR ARiMR jest dostępna pod adresem https://www.gov.pl/web/arimr/uslugi-arimr-na-e-puap
albo w postaci elektronicznej na adres do doręczeń elektronicznych*.
——————————————————————————————————————–
*Wnioski o przyznanie pomocy, a także inne dokumenty mogą być składane do ARiMR w postaci elektronicznej na adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o doręczeniach elektronicznych na zasadach określonych w przepisach przejściowych, tj. art. 147 ust. 2 i 3 oraz art. 155 ustawy o doręczeniach elektronicznych. Zgodnie z art. 147 ust. 2 i 3 oraz art. 155 ustawy o doręczeniach elektronicznych doręczenie korespondencji na elektroniczną skrzynkę podawczą ePUAP, jest równoważne w skutkach prawnych z doręczeniem na elektroniczny adres do doręczeń do czasu zaistnienia obowiązku stosowania przez Agencję ustawy o doręczeniach elektronicznych, tj. do dnia 1 stycznia 2023 r.
źródło: https://www.cdr.gov.pl/aktualnosci-instytucje/4329-nabor-wnioskow-na-poddzialanie-5-1-objetych-prow-2014-2020
Prace nad tworzeniem Lokalnych Partnerstw Wodnych w Województwie Kujawsko-Pomorskim
W 2020 roku Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zainicjował prace pilotażowe nad utworzeniem Lokalnych Partnerstw Wodnych (LPW). Wynikiem ich było utworzenie dwóch partnerstw wodnych w powiatach sępoleńskim i nakielskim. W 2021r. kontynuowano działania nad utworzeniem LPW w kolejnych 10 powiatach naszego województwa. Do pracy nad tworzeniem LPW wytypowane zostały w 2021r. powiaty: aleksandrowski, brodnicki, bydgoski, chełmiński, grudziądzki, inowrocławski, radziejowski, toruński, włocławski i żniński.
21 marca bieżącego rozpoczęto z cykl spotkań mających na celu utworzenie LPW. W 2022 r. spotkania będą się odbywały w powiatach tucholskim, świeckim, mogileńskim, wąbrzeskim, golubsko-dobrzyńskim, lipnowskim. Pierwsze spotkanie zorganizowano dla powiatu rypińskiego w Restauracji Modrzewiowa w Starorypinie Rządowym. Główną ideą tworzonych partnerstw jest integracja partnerów mających wpływ na przeciwdziałanie skutkom suszy oraz podejmowanie aktywności na rzecz budowania małej i średniej retencji.
Głównym celem funkcjonowania LPW jest poprawa gospodarki wodnej na terenie powiatu poprzez:
- aktywizowanie społeczności lokalnych i umacnianie współpracy pomiędzy wszystkimi podmiotami,
- diagnoza sytuacji w zakresie zarządzania zasobami wody pod kątem potrzeb rolnictwa i mieszkańców obszarów wiejskich,
- wypracowanie wspólnych rozwiązań na rzecz poprawy szeroko pojętej gospodarki wodnej w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz współdecydowanie o tym co dzieje się na danym terenie,
- opiniowanie i wypracowanie planów inwestycyjnych związanych z wodą pod kątem bezpieczeństwa i potrzeb mieszkańców jak i zabezpieczenia celów produkcyjnych i ochrony środowiska,
- działania promocyjne i edukacyjne wśród mieszkańców na rzecz racjonalnej gospodarki wodą.
Do udziału w spotkaniach zapraszamy przedstawicieli reprezentujących: samorządy powiatowe i gminne, rolników, Kujawsko Pomorską Izbę Rolniczą, Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy, Urząd Marszałkowski w Toruniu, Lasy Państwowe, parki krajobrazowe, spółki wodne, lokalne grupy działania, lokalne grupy rybackie, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i inne instytucje zaangażowane w sprawy wody.
Na spotkaniach przekazywane będą informacje dotyczące przyczyn, uwarunkowań i doświadczeń w zakresie tworzenia (LPW) na terenie woj. kujawsko-pomorskiego oraz możliwości racjonalnego zarządzania infrastrukturą wodną.
ARGUMENTY NA RZECZ UTWORZENIA LPW
- Brak koordynacji zadań finansowanych z różnych źródeł i realizowanych przez różne podmioty.
- Zaniedbania i chaos w zarządzaniu infrastrukturą wodną jest odczuwalny przez wszystkich interesariuszy – zwłaszcza w kontekście zmian klimatycznych.
- Pozytywne nastawienie instytucji publicznych do współpracy z rolnikami i GSW (m.in. PGW Wody Polskie, Lasy Państwowe, Parki Krajobrazowe, samorządy).
- Możliwość pozyskania znaczących środków z UE na rozwój infrastruktury wodnej,
w tym na modernizację sieci melioracji wodnych i budowę systemów małej retencji. - Pozytywne doświadczenia LGD/LGR, jako lokalnego ośrodka planowania
i dystrybucji środków z funduszy UE.
W pracy nad LPW założono:
- Podniesienie świadomości w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą.
- Wyzwolenie różnorodnych inicjatyw społecznych.
- Budowanie dobrych relacji między interesariuszami
Lokalne Partnerstwa Wodne w 2022 r
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie rozpoczął w 2022 r. prace związane z utworzeniem Lokalnych Partnerstw Wodnych (LPW) na obszarze siedmiu powiatów naszego województwa – golubsko-dobrzyńskim, lipnowskim, mogileńskim, rypińskim, świeckim, tucholskim, wąbrzeskim.
Działania nad utworzeniem LPW w poszczególnych powiatach rozpoczęto konferencją inaugurują proces tworzenia partnerstw. Odbyła się ona 16 marca w trybie online.
Dalsze prace będą prowadzone w formie warsztatów dla interesariuszy LPW w poszczególnych powiatach. Zaplanowano po 6 spotkań w blokach zadaniowych po dwa spotkania. Pierwszy blok spotkań zostanie przeprowadzony w marcu i kwietniu, drugi w czerwcu i lipcu. Ostatnie spotkania planujemy przeprowadzić we wrześniu i październiku. Podsumowaniem pracy budowania partnerstw będzie konferencja.
Dodatkowo w celu wzmocnienia działalności poszczególnych partnerstw zaplanowano doskonalenie liderów oraz doradców. Odbędzie się to w formie warsztatów.
Główną ideą tworzonych partnerstw jest integracja partnerów mających wpływ na przeciwdziałanie skutkom suszy oraz podejmowanie aktywności na rzecz budowania małej
i średniej retencji. Do udziału w spotkaniach zapraszamy przedstawicieli reprezentujących: samorządy powiatowe i gminne, rolników, Kujawsko Pomorską Izbę Rolniczą, Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy, Urząd Marszałkowski w Toruniu, Lasy Państwowe, parki krajobrazowe, spółki wodne, lokalne grupy działania, lokalne grupy rybackie, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i inne instytucje zaangażowane w sprawy wody.
Partnerstwa wodne to nie tylko troska o gospodarowanie wodą, to również wyzwanie do wspólnego działania, podejmowania wspólnych potrzebnych inwestycji. Przedsięwzięcie to powinno mieć na celu zachowanie, tworzenie i odtworzenie systemów retencji wód lub zapobieganie obniżaniu poziomu wód powierzchniowych i podziemnych.
Oczekiwanymi efektami pracy jest przyjęcie konkretnych ustaleń co do funkcjonowania partnerstwa w powiecie.
Dotyczą one w szczególności:
- Wspólnych działań na rzecz racjonalnego gospodarowania wodą poprzez stworzenie mechanizmów zapewniających partnerom uczestnictwo w procesie decyzyjnym
i w działaniach inwestycyjnych. - Stworzenia na terenie powiatu systemu służącego przepływowi informacji, prowadzeniu konsultacji i koordynacji działań wszystkich podmiotów prowadzących działania inwestycyjne i remontowe w zakresie gospodarowania wodą.
- Podniesienia świadomości w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą wśród mieszkańców i podmiotów gospodarczych z rejonu powiatu.
- Wyzwolenia różnorodnych inicjatyw społecznych na rzecz racjonalnego gospodarowania wodą.
Zainteresowanych odsyłamy do kontaktu z Powiatowymi Zespołami Doradztwa Rolniczego
Harmonogram spotkań w ramach organizacji Lokalnych Partnerstw Wodnych
LOKALNE PARTNERSTWO NA RZECZ WODY
Broszura Lokalne Partnerstwa Wodne (LPW) w Woj. Kujawsko-Pomorskim
Powiatowe Plany Wodne dla powiatów w woj. kujawsko-pomorskim na terenach wiejskich na lata 2022 – 2030
Rola KPODR w tworzeniu Lokalnych Partnerstw Wodnych
Pierwsze doświadczenia i plany na przyszłość
Z.L.: Panie Dyrektorze, od maja tego roku kieruje Pan pracami Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Dlaczego, przyjął Pan za jeden z ważniejszych priorytetów tworzenie Lokalnych Partnerstw Wodnych w naszym regionie? Dlaczego jest to dla nas takie ważne?
R.Z.: Ostatnie lata w sposób szczególny pokazały, że w dobie zachodzących zmian klimatu problem dostępu do wody będzie się nasilał. Niezbędne jest zatem podejmowanie działań mających na celu wypracowanie metod racjonalnej gospodarki wodnej. Dla realizacji tego zadania konieczne jest, aby wszyscy zarządzający wodą i korzystający z wód nawiązali współpracę i wspólnie działali na rzecz zrównoważonej gospodarki wodnej (zrównoważonej, czyli zajmującej się nie tylko odprowadzaniem wód z pól, ale także jej zatrzymywaniem m.in. poprzez budowę urządzeń tzw. małej retencji). Dlatego tak istotne jest tworzenie na obszarze powiatów lokalnych partnerstw na rzecz wody. Proszę jednocześnie pamiętać, że dotyczy to nie tylko naszego regionu, lecz całego kraju.
Z.L.: W naszym województwie w ramach pilotażu w powiatach sępoleńskim i nakielskim pracujecie nad utworzeniem Lokalnych Partnerstw Wodnych (LPW). Co Pana zdaniem jest głównym problemem, jeśli chodzi o zarządzanie zasobami wody na obszarach wymienionych powiatów? Jakie są podstawowe źródła finansowania prac konserwacyjnych i inwestycyjnych w ramach lokalnej gospodarki wodnej?
R.Z.: Uważam, że udało nam się zidentyfikować główne problemy, jeśli chodzi o zarządzanie wodą. Dotyczą one wymienionych powiatów, ale możemy je odnieść również do całego obszaru naszego województwa, a nawet szerzej, kraju. Źródłem wielu problemów, oczywiście poza ograniczoną dostępnością środków finansowych, jest rozproszenie zarządzania urządzeniami wodnymi pomiędzy wiele podmiotów. Właścicielami sieci melioracyjnych i mniejszych urządzeń są gminne spółki wodne (GSW), pojedynczy rolnicy i spółki rolne, część infrastruktury jest także w posiadaniu niektórych samorządów. Kluczowe dla systemu rzeki, główne kanały, zbiorniki i jeziora oraz zlokalizowane na nich obiekty hydrotechniczne są zarządzane przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
Ponadto pamiętajmy, że źródła finansowania prac konserwacyjnych i inwestycyjnych są także zróżnicowane. Spółki wodne, zrzeszające przede wszystkim rolników, korzystają ze składek swoich członków oraz dotacji udzielanych przez gminy, powiaty, samorząd województwa i urząd wojewódzki. Koszty ich działań są pokrywane także ze środków unijnych (PROW 2014–2020). Działania PGW Wody Polskie finansowane są przede wszystkim z budżetu państwa.
Z.L.: Jak Pan ocenia sytuację finansowania gminnych spółek wodnych (GSW) w tak zróżnicowanym systemie finansowania wodnych zadań? Jakie to może mieć skutki, pańskim zdaniem? Dlaczego lokalne partnerstwo wodne powinno zostać utworzone na obszarze powiatu?
R.Z.: Wielopodmiotowy system finansowania bieżących konserwacji, a często także odbudowy podstawowych składników infrastruktury, stawia w szczególnie trudnej sytuacji gminne spółki wodne. Każdego roku muszą się ubiegać o uzyskanie dotacji lub zleceń na roboty – głównie w zakresie utrzymania urządzeń melioracyjnych. Ograniczona wielkość środków i niepewność co do wyniku postępowań dotacyjnych nie pozwala na długoterminowe planowanie i często prowadzi do degradacji zbudowanych nawet kilkadziesiąt lat temu sieci drenarskich, kanałów i studni melioracyjnych. Środki są przydzielane na zasadach konkursowych, co oznacza, że inwestycje lub prace utrzymaniowe zaplanowane przez GSW nie mają gwarancji realizacji. Problemem jest także brak systemu uzgodnień pomiędzy zarządcami powiązanych ze sobą liniowo lub obszarowo składników infrastruktury wodnej. Często to co dobre dla jednego rolnika jest kłopotem dla drugiego.
Między innymi z tych powodów uczestnicy spotkań inicjujących powstanie lokalnego partnerstwa na rzecz wody uznają zgodnie, że kluczowym problemem jest brak koordynacji zadań finansowanych z różnych źródeł i realizowanych przez różne podmioty. Ja się z taką opinią zgadzam. To musimy zmienić.
Dlatego z uwagi na niepewność źródeł finasowania i brak mechanizmów koordynacji zadań sens planowania jest w ogóle kwestionowany. Obecnie nie ma systemowych możliwości przygotowania i wdrażania długoterminowych planów dotyczących całych kompleksów urządzeń wodnych, nad którymi zarząd jest sprawowany przez podmioty o różnorodnym statusie, zasobności finansowej i skali działania – bo są to rolnicy, gminne spółki wodne, spółki rolne, samorządy, instytucje państwowe (nie tylko PGW Wody Polskie, ale także nadleśnictwa i parki krajobrazowe). Moim zdaniem dobrym rozwiązaniem i sposobem poradzenia sobie z tym problemem może być ustanowienie partnerskich relacji pomiędzy tymi, jakże bardzo różnymi, interesariuszami. Jednocześnie warto pamiętać, że z uwagi na uwarunkowania terytorialne i administracyjne wydaje się, że partnerstwo powinno obejmować obszar powiatu.
Z.L.: Jaki główny cel przyświeca tworzeniu lokalnego partnerstwa wodnego na obszarze powiatu?
R.Z.: Nadrzędnym celem lokalnego partnerstwa wodnego będzie podjęcie wspólnych działań w zakresie szeroko pojętej racjonalnej gospodarki wodą. LPW będzie działać na rzecz wzmocnienia koordynacji działań pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w zarządzaniu zasobami wody. Poprawa koordynacji w tym zakresie jest warunkiem łagodzenia problemu dostępu do wody dla rolnictwa i mieszkańców obszarów wiejskich.
Z.L.: Co udało się już wypracować w ramach 8 spotkań w dwóch powiatach sępoleńskim i nakielskim? Czy możemy już powiedzieć o konkretnych rezultatach tych spotkań?
R.Z.: W wyniku kilku spotkań prowadzonych w ramach pilotażowego projektu „Wsparcie dla tworzenia lokalnych partnerstw ds. wody”, prowadzonego przez KPODR, opracowano wstępną koncepcję funkcjonowania lokalnych partnerstw wodnych. Przyjęto założenie, że partnerstwo będzie miało charakter dobrowolnego porozumienia, działającego na zasadach przyjętych demokratycznie przez równorzędnych partnerów. Na tym etapie nie przewiduje się utworzenia odrębnego podmiotu prawnego. Dla powodzenia tej inicjatywy kluczowe jest zapewnienie partnerstwu jak największej reprezentatywności, poprzez udział w partnerstwie wielu liderów środowisk lokalnych, działających nie tylko w ramach spółek wodnych i innych stowarzyszeń, ale także reprezentujących podmioty prywatne, instytucje samorządowe i administrację rządową. W partnerstwie, poza podmiotami bezpośrednio zarządzającymi infrastrukturą wodną, powinni mieć głos także jej użytkownicy (np. stowarzyszenia wędkarskie, osoby prowadzące usługi turystyczne), a także instytucje z otoczenia rolnictwa i instytucje naukowe. Jednym z celów LPW będzie stworzenie mechanizmów zapewniających partnerom uczestnictwo w procesie decyzyjnym dotyczącym działań inwestycyjnych i modernizacyjnych.
Z.L.: Jaka jest perspektywa dla lokalnych partnerstw w okresie nadchodzącego roku czy kilku lat? Czy powstaną nowe możliwości wsparcia finansowego lokalnych inicjatyw?
R.Z.: Ważnym czynnikiem, przemawiającym za utworzeniem partnerstwa są nadchodzące zmiany w zakresie finansowania działań podejmowanych na rzecz usprawnienia zarządzania wodą na obszarach wiejskich. Konieczne przedsięwzięcia inwestycyjne i modernizacyjne w ramach dostosowań klimatycznych, będą finansowane zarówno ze środków polskich, jak i współfinansowanych przez UE (np. „Zielony Ład”). Już teraz wiadomo, że duży nacisk zostanie położony na potrzebę wzmocnienia koordynacji działań pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w zarządzaniu zasobami wody na obszarach wiejskich na poziomie regionalnym i lokalnym.
Z.L.: Planuje Pan utworzenie dwóch partnerstw do końca roku w powiatach sępoleńskim i nakielskim. Jakie ma Pan Dyrektor plany pracy na najbliższy rok, jeśli chodzi o lokalne partnerstwa wodne w pozostałych powiatach naszego województwa?
R.Z.: Dobre pytanie. Dziękuję za nie. Pomimo trudnej sytuacji związanej z pandemią w 2021 roku planujemy podjęcie działań w co najmniej 10 powiatach naszego województwa w celu koordynacji prac nad tworzeniem partnerstw wodnych. Wparciem dla nas będą operacje realizowane w ramach „Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich” (SIR), czyli z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020 r.
Celem planowanych działań w 2021 r. jest zainicjowanie współpracy oraz stworzenie sieci kontaktów między lokalnymi mieszkańcami, głównie rolnikami, instytucjami i urzędami w zakresie gospodarki wodnej na obszarach wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa. Rezultatem naszych działań będzie powołanie Lokalnych Partnerstw ds. Wody, obejmujących swym zasięgiem powiat, w którego skład wejdą m.in. przedstawiciele administracji publicznej, rolników, doradztwa rolniczego i nauki.
Będziemy starali się poznać potrzeby partnerów LPW związane z gospodarowaniem wodą, opracujemy diagnozę dla obszaru w zakresie zarządzania zasobami wody pod kątem potrzeb rolnictwa i mieszkańców obszarów wiejskich danego powiatu. Opracujemy i dokonamy analizy problemów oraz potencjalnych możliwości ich rozwiązania. Będziemy upowszechniać dobre praktyki w zakresie gospodarki wodnej i oszczędnego gospodarowania nią w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Na styczeń zaplanowaliśmy konferencję inaugurującą on-line dla co najmniej 100 osób z całego naszego województwa. Przedstawimy zainteresowanym powiatom, samorządom, spółkom wodnym z naszego regionu jak będziemy pracować przez najbliższy rok. Jak organizować prace nad tworzeniem partnerstw wodnych. W dwóch powiatach już tworzone są grupy partnerskie, z pozostałych 17 powiatów z naszego regionu do współpracy zaprosimy 10 powiatów w 2021 i następnym roku pozostałą grupę. W następnym etapie już w grupach powiatowych będziemy organizowali spotkania warsztatowe zarówno przez Internet, jak i na żywo. Łącznie planujemy blisko 60 spotkań do końca 2021 roku, średnio po 6 spotkań na każde z tworzonych grup partnerskich. To olbrzymie przedsięwzięcie logistyczne i organizacyjne. Dlatego planujemy zaangażowanie w tę pracę Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego, wierzę, że Powiatowe Izby Rolnicze będą nas wspierać w tych aktywnościach.
Planujemy również opracowanie wydawnictwa „Lokalne Partnerstwa Wodne (LPW) w województwie kujawsko-pomorskim”. To ambitny, ale realny plan. Jestem przekonany, że jeśli otrzymamy silne wsparcie z samorządów zarówno powiatowych, jak i gminnych to jesteśmy w stanie zrealizować nasze zamierzenia. Wierzę w to głęboko.
Z.L.: Panie Dyrektorze, wspomniał Pan wcześniej, że kończą się aktualnie prace nad utworzeniem Lokalnych Partnerstw Wodnych w powiatach sępoleńskim i nakielskim. Czy utworzenie lokalnego partnerstwa w powiatach kończy zaangażowanie Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w pomoc i wsparcie dla zorganizowanych grup?
R.Z.: Wprost przeciwnie, po utworzeniu grupy będziemy je wspierać, ale pod pewnymi warunkami. Grupa musi mieć określony status, czy to będzie związek formalny czy nieformalny, powinna na tym etapie rozwoju partnerstwa określić kto pełni rolę sekretariatu, z kim mamy się kontaktować, kto wchodzi w skład grupy inicjatywnej. Ponadto pamiętajmy, że w wyniku wcześniejszych prac, kiedy będziemy już mieli zinwentaryzowane potrzeby wodne na danym obszarze, wstępne kosztorysy planowanych inwestycji, to rozpoczniemy pomoc grupom w ich realizacji. Będziemy się starali identyfikować skąd można sfinansować daną inwestycję. Nie wykluczamy pomocy i wsparcia w opracowaniu wniosków o dofinansowanie operacji. Będziemy starali się wspierać grupy w ramach istniejących możliwości i potrzeb. Będziemy szkolić rolników, pokazywać dobre przykłady, tworzyć sieci współpracy, wymiany wiedzy i informacji. Proszę mi wierzyć, mamy co robić. To jedna z licznych aktywności pokazujących naszą przydatność i celowość naszych działań na rzecz rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w naszym pięknym rolniczym regionie, w województwie kujawsko-pomorskim.
Z.L.: Dziękuje za rozmowę.
Zenon Lewandowski
Ekspert ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich
Fot. z archiwum R. Zarudzkiego
Broszura do pobrania WODA W GOSPODARSTWIE
co znajdziemy w broszurze?
1. OCENA SYTUACJI. CO POWINNIŚMY ROBIĆ?
2. RETENCJONOWANIE WODY NA OBSZARACH ROLNICZYCH
3. MELIORACJE
4. PRECYZYJNE NAWADNIANIE
5. WYKORZYSTANIE „SZAREJ WODY” I DRUGIEGO OBIEGU WODY
6. PRZYSTOSOWANIE PRAKTYK ROLNICZYCH DO OGRANICZONYCH ZASOBÓW WODNYCH
7. STRUKTURA UPRAW I ODMIANY ROŚLIN SPRZYJAJĄCE OSZCZĘDNEJ GOSPODARCE WODNEJ
8. DBAŁOŚĆ O GLEBY I ICH WŁAŚCIWOŚCI RETENCYJNE
9. KORZYSTANIE Z WÓD W ŚWIETLE PRAWA I POMOC DLA ROLNIKÓW
Lokalne Partnerstwa ds. Wody
Ostatnie dwa lata, poprzez suszę, pokazały jak wiele jest do zrobienia w zakresie zaopatrzenia obszarów wiejskich w wodę. Narastające problemy z dostępnością wody dla rolnictwa i obszarów wiejskich wynikają z wielu przyczyn. Niewątpliwie jedną z barier instytucjonalnych prowadzących do nie w pełni optymalnego wykorzystania środków publicznych z różnych źródeł alokowanych na zarządzanie zasobami wody w rolnictwie jest fragmentacja obecnego systemu. Podjęta inicjatywa Lokalnych Partnerstw Wodnych ma na celu zacieśnienie współpracy wszystkich podmiotów działających na szczeblu regionalnym i lokalnym w zakresie gospodarowania wodą.
Konieczne jest poszerzenie działań podjętych już przez MRiRW na poziomie centralnym w zakresie tworzenia sieci efektywnej współpracy pomiędzy wszystkimi kluczowymi partnerami na rzecz zarządzania zasobami wody w rolnictwie i na obszarach wiejskich na poziomie lokalnym. Przez poziom lokalny należy rozumieć powiaty, jako struktury obejmujące wystarczająco duże obszary geograficzne do podejmowania działań strategicznych, mających szanse realnego oddziaływania na procesy współpracy pomiędzy kluczowymi aktorami na tym poziomie. Działania te mają doprowadzić do poprawy efektywności zarządzania wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich.
W celu zapewnienia jednolitego sposobu realizacji zadań związanych z gospodarką wodną na obszarze całego kraju, w zadania związane z przygotowaniem i tworzeniem lokalnych partnerstw wodnych włączone zostało Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie (CDR). W jednostce tej została powołana Grupa robocza ds. wody, której celem będzie koordynacja działań i rozwiązywanie głównych problemów związanych z doradzaniem w dwóch obszarach:
• zabezpieczenia wody w rolnictwie i gospodarstwie rolnym na potrzeby ludzi, zwierząt i roślin,
• ochrona wód przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego.
Działania podjęte przez CDR mają zapewnić wsparcie pracy wojewódzkich koordynatorów ds. wody w Wojewódzkich Ośrodkach Doradztwa Rolniczego, w tym odpowiednie przygotowanie specjalistów ds. wody poprzez ustalenie zakresu zagadnień, jakimi będzie zajmował się dany doradca oraz zapewnienie szkolenia, instrukcji i materiałów. Zaczynamy od powołania pierwszych pilotażowych partnerstw po jednym w każdym z województw. Zebrane doświadczenia zostaną wykorzystane do wdrożenia odpowiednich rozwiązań w pozostałych powiatach.
Pierwszym zadaniem dla Lokalnych Partnerstw ds. Wody będzie powołanie zespołu składającego się z przedstawicieli samorządów, Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, przedstawicieli rolników, w tym działających w ramach spółek wodnych, izb rolniczych, firm mających znaczące oddziaływanie na wykorzystanie zasobów wody na danym obszarze, organizacji pozarządowych i przedstawicieli mieszkańców obszarów wiejskich, uczelni rolniczych, instytutów, ośrodków doradztwa rolniczego. Zadanie to powierza się doradcom rolniczym z ODR – koordynatorom ds. wody na danym terenie.
Kolejnym krokiem będzie diagnoza obszaru pod kątem posiadanych zasobów wody, analiza stanu urządzeń wodnych, zapotrzebowania na wodę na potrzeby ludzi i produkcji itd. Identyfikacja głównych problemów i możliwości ich rozwiązania pozwoli na przeprowadzenie analizy potrzeb oraz przygotowanie propozycji rozwiązań.
dr Ryszard Kamiński
Podsekretarz Stanu
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Fot. W. Janiak
