Bezpieczeństwo w obsłudze świń

Hodowla trzody chlewnej, mimo stosowanych w chlewniach coraz nowszych technologii, wciąż wiąże się z ryzykiem wypadku. Przy codziennej obsłudze zwierząt, podczas karmienia, ścielenia czy zabiegów higienicznych niezbędny jest bliski kontakt osoby obsługującej ze zwierzęciem.

W niewielkich chlewniach, gdzie stosuje się tradycyjne metody pracy, ryzyko wypadku jest większe. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na bezpieczną obsługę zwierząt jest infrastruktura gospodarstwa: stan zagród i korytarzy, nawierzchni podłóg i ramp załadowczych oraz używanych maszyn i urządzeń.

Według KRUS wypadki odnotowywane są najczęściej podczas obsługi zwierząt w rui i okresie poporodowym, przepędzania i sprzedaży świń oraz wykonywania zabiegów zoohigienicznych. Znaczenie ma również wiek i doświadczenie osoby obsługującej. Nierzadko dochodzi do wypadków z udziałem dzieci i młodzieży.

Należy również zwrócić uwagę na poziom dobrostanu. Nie możemy mówić o dobrostanie bez zaspokojenia podstawowych potrzeb zwierząt, przede wszystkim w zakresie: pożywienia i wody, potrzebnej przestrzeni życiowej, leczenia, higieny utrzymania, mikroklimatu pomieszczeń, warunków świetlnych. Zapewnienie odpowiedniej powierzchni bytowej, umożliwiającej swobodne wstawanie, położenie się, dostęp do paszy i wody oraz załatwianie potrzeb fizjologicznych redukuje zachowania agresywne zwierząt. Wentylacja chlewni i częste usuwanie odchodów zwierzęcych pozwala uniknąć zanieczyszczenia paszy i wody oraz wydzielania nieprzyjemnych woni. Pomieszczenia, kojce i urządzenia używane do obsługi zwierząt powinny być czyszczone i dezynfekowane. Przestrzeganie zasad dobrostanu nie tylko ułatwia pracę, redukuje występowanie chorób w stadzie, ale także zmniejsza ryzyko wypadku podczas pracy przy obsłudze zwierząt.

Według KRUS ryzyko wypadku podczas pracy ze zwierzętami jest mniejsze, jeśli przestrzegane są poniższe zasady:

– zadbaj o to, by zwierzęta były obsługiwane przez osobę dorosłą, sprawną fizycznie i przyjaźnie nastawioną do zwierząt,

– nigdy nie obsługuj zwierząt po spożyciu alkoholu,

– dbaj o higienę – myj ręce, zmieniaj odzież i buty,

– poznaj fizjologię i behawiorystykę hodowanych zwierząt,

– zadbaj o dobrostan,

– nie pozwalaj na bezmyślne drażnienie zwierząt i znęcanie się nad nimi;

– wydziel odpowiednie pomieszczenia i kojce tak, aby podczas wykonywania obsługi świń mieć łatwy i bezpieczny do nich dostęp,

– nie wchodź między zwierzęta bez ostrzeżenia, uprzedzaj je głosem, oswajaj dotykiem,

– eliminuj prace ręczne podczas obsługi zwierząt, używaj urządzeń wspomagających.

Marta Lewandowska,
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Fot. M. Rząsa