Warzywa jesienią
Bieżący sezon wegetacyjny na Kujawach jest diametralnie inny od kilku poprzednich. W tym roku jest bardzo dużo opadów deszczu, co powoduje lokalne podtopienia na polach, zwłaszcza tam, gdzie teren jest nierówny, atakują też choroby. Niskie temperatury utrudniają dojrzewanie owoców pomidorów czy też papryki gruntowej.
W przypadku papryki myślę, że większość zbiorów to będą owoce zielone. Jest to sytuacja odwrotna niż w roku ubiegłym. Ze względu na temperatury oscylujące na poziomie 8–14oC owoce papryki niestety dojrzewają bardzo wolno, nawet po zastosowaniu preparatów poprawiających i przyśpieszających dojrzewanie.
Jeżeli chodzi natomiast o warzywa kapustne, to dość duża ilość wody powoduje, że na polach tworzą się zastoiska wody, co skutkuje wypadaniem roślin. Nawet tam, gdzie woda nie stoi w redlinach warzyw kapustnych jest jej tak dużo w warstwie ornej, zwłaszcza na glebach zwięzłych, że resztki powietrza są z niej wypierane. Powstają warunki beztlenowe. Nawet bardzo krótki okres bez tlenu w glebie powoduje zamieranie systemu korzeniowego, jak również ułatwia infekcję kiłą kapusty. Tak więc, jeżeli w glebie jest nawet niewielka ilość zarodników kiły, infekują one rośliny kapustne i redukują plony, ale również powiększa się ilość zarodników kiły w glebie. Może to skutkować wyłączeniem niektórych pól z uprawy warzyw kapustnych na kilka lat.
Inny problem, przede wszystkim na plantacjach kalafiora czy brokuła, to choroby występujące na różach. Zwłaszcza na różach brokuła pojawiają się bardzo duże ilości infekcji bakteryjnych oraz szarej pleśni. Niestety preparaty chemiczne zabezpieczające przed szarą pleśnią róże brokuła mają 14 dni karencji. Producenci natomiast nie przewidzieli przebiegu pogody i nie zabezpieczyli roślin odpowiednimi preparatami wcześniej. Tak samo wygląda problem chorób bakteryjnych, zwłaszcza na odmianach, gdzie róża ukryta jest w wysokich stojących do góry liściach lub na różach zbyt płaskich. W takich warunkach, tam gdzie zatrzymuje się woda natychmiast pojawiają się chorobotwórcze bakterie i powodują zagniwanie róż.
Jeżeli chodzi o choroby grzybowe, takie jak szara pleśń i czerń krzyżowych można plantacje kalafiora i brokuła opryskiwać następującymi preparatami: Scorpion, Signum, Amistar Opti czy też Rovral Flo, pamiętając o tym, że okres karencji wynosi 14 dni. Preparaty te najlepiej działają zapobiegawczo, więc opryskiwanie plantacji powinno rozpocząć się przed pojawieniem się pierwszych objawów chorób. W przypadku kalafiora zaczynamy opryskiwać plantacje podczas intensywnego wzrostu liści, natomiast w przypadku brokuła wtedy, kiedy pojawią się róże. Jeżeli warunki pogodowe sprzyjają infekcjom chorobami grzybowymi, a wzrost róż kalafiora czy brokuła nie pozwala na utrzymanie okresu karencji, to do opryskiwania można używać preparatów biologicznych, które nie mają karencji. Do tych preparatów można zaliczyć Polywersum i Serenade. Serenade dodatkowo zabezpiecza przed chorobami bakteryjnymi. Wszystkie preparaty używane do opryskiwania w takich warunkach pogodowych dobrze jest nanosić na rośliny z dodatkiem pinolenu, czyli Protectora, który wiąże się z woskami roślinnymi. Dobra warstwa woskowa utrudnia infekcje patogenom.
Ze względu na duże opady deszczu i zbyt mały rozrost systemu korzeniowego, jak również wspomniane wyżej zalewanie korzeni wodą, głównie w przypadku kalafiora czy też innych kapust (zwłaszcza kapusty pekińskiej), występują niedobory wapnia w najmłodszych organach, czyli tzw. tipburn. Kalafiory z zaschniętymi liśćmi okrywającymi róże przy wilgotnej pogodzie ulegają bardzo dużym infekcjom, co widać dopiero po wycięciu. Dlatego należałoby pomyśleć również o prawidłowym dokarmianiu nawozami wapniowymi. Niestety w październiku jest już na to zbyt późno.
Producenci kopiący warzywa korzeniowe za nać muszą również dbać o jej zdrowotność. Z tego też względu opryskiwanie zapobiegawcze przed alternariozą i mączniakiem prawdziwym jest konieczne. W przypadku marchwi preparaty używane do zabezpieczania przed chorobami typu alternarioza zabezpieczają również przed zgnilizną twardzikową.
W przypadku kapust głowiastych czy też kapusty pekińskiej bardzo ważne jest również opryskiwanie przed zbiorem preparatami zabezpieczającymi przed infekcjami chorobami występującymi w przechowalniach. Do tego celu można użyć preparatów typu Rovral i Topsin w mieszaninie. Patrząc na to jednak, że w niektórych krajach może być problem z pozostałościami po środkach ochrony roślin do opryskiwania można użyć preparatu Polyversum. Preparat ten może być używany do opryskiwania bezpośrednio przed zbiorem w mieszaninie z Protectorem lub do zamgławiania komór przechowalniczych zgodnie z etykietą.
Tekst i fot. Piotr Borczyński
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
