Rozwój Krajowej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych – relacja z wyjazdu studyjnego do gospodarstw w województwie kujawsko-pomorskim

Prezentacje praktycznych form i metod pracy doradczej, a przy tym dobrych praktyk stosowanych w gospodarstwach rolnych, należą do wydarzeń wysoko ocenianych przez ich uczestników i obserwatorów. O demonstracjach i pokazach organizowanych w gospodarstwach należących do Krajowej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych mówimy podczas szkoleń i konferencji, chociażby ostatnio – podczas konferencji zorganizowanej w Warszawie z okazji 100-lecia doradztwa rolniczego.

W dniach 4–6 września 2023r. grupa rolników i doradców z niemal wszystkich województw gościła w gospodarstwach demonstracyjnych w woj. kujawsko-pomorskim. Finansowanie wyjazdu, podobnie jak poprzednio do gospodarstw woj. świętokrzyskiego, zostało zapewnione przez CDR w Brwinowie w ramach operacji własnych SIR, a w organizacji wydarzenia brała udział Koordynator Sieci z Kujawsko-pomorskiego ODR w Minikowie. Podczas trzydniowego szkolenia, po wykładach wprowadzających uczestników w specyfikę rolnictwa w tym regionie, nastąpił wyjazd studyjny – kolejno do pięciu gospodarstw.

Pierwszym punktem programu było zapoznanie z gospodarstwem ekologicznym, którego wizytówką jest stosowanie strategii „od pola do stołu” oraz stosowanie różnorodnego, innowacyjnego sprzętu do prac polowych, co umożliwia utrzymanie gruntów w dobrej kulturze rolnej i uzyskiwanie wysokich plonów, przy przestrzeganiu zasad systemu rolnictwa ekologicznego. Pokaz uprawy bezorkowej z zastosowaniem zagregowanych maszyn był ważnym punktem pobytu w gospodarstwie. Rolnik widzi przyszłość w ekologicznej uprawie przede wszystkim roślin oleistych i produkcji oleju.

Drugi dzień rozpoczął się poznaniem gospodarstwa  specjalizującego się w hodowli bydła mlecznego. Nowoczesna obora, dbałość o dobrostan zwierząt, zastosowanie robotów udojowych, legowiska dla krów mlecznych na materacach wodnych, to tylko niektóre z nowoczesnych rozwiązań, jakie były przedmiotem pokazu. Warto dodać, że gospodarstwo jest przygotowane do roli demonstracyjnej, zarówno ze względu na  zaangażowanie gospodarzy w samo prowadzenie pokazu, jak i posiadanie sali przygotowanej do prowadzenia szkoleń, z bezpośrednim widokiem na wnętrze obory.

Kolejnym punktem programu wyjazdu studyjnego było zapoznanie ze sposobami na oszczędną gospodarkę wodą, w tym tworzeniem małej retencji wodnej, innowacyjnymi systemami odwadniająco-nawadniającymi, które gospodarz sam stworzył na swoim polu. Produkcja w gospodarstwie nastawiona jest głównie na wytwarzanie kwalifikowanego materiału siewnego.

Probiotechnologia, badanie roślin pod kątem zawartości azotu, stosowanie urządzeń do pomiaru stanu odżywienia roślin, wzbogacanie zawartości próchnicy w glebie, to główne przesłanki gospodarowania kolejnego z przyjmujących naszą grupę rolników. Te priorytety oraz realizacja programu rolno-środowiskowo-klimatycznego są spójne ze stosowanym bilansowaniem materii organicznej w glebie, płodozmianem oraz nawożeniem organicznym.

Kolejny dzień i ostatnie z odwiedzanych miejsc to kolejna lekcja gospodarowania – na dużym areale, z zastosowaniem metod rolnictwa zrównoważonego, węglowego, regeneratywnego. Rolnik przestrzega też zasad produkcji integrowanej, dużą wagę przykłada do kontroli agrofagów. Za cel stawia sobie zmniejszenie zużycia środków ochrony roślin. Tematem pokazu były również wysiane międzyplony ozime i odpowiedni płodozmian, ze wskazaniem na odmiany tolerancyjne na suszę. Odpowiedni poziom próchnicy w glebie osiągany jest m.in. poprzez stosowanie uprawy bezorkowej.

Na polu prezentowana była też odkrywka ziemna z omówieniem technologii produkcji w pokazanych warunkach, w tym powodzenie uprawy buraka w stresie suszy.

Wyjazd studyjny do gospodarstw należących do Krajowej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego dostarczył uczestnikom obraz możliwości gospodarowania w sposób efektywny i dający satysfakcję rolnikom, którzy jednocześnie dbają o warsztat pracy, jakim jest gleba oraz optymalizują gospodarowanie wodą i ilość wprowadzanych środkami produkcji.

źródło: https://cdr.gov.pl/aktualnosci-instytucje/4575-rozwoj-krajowej-sieci-gospodarstw-demonstracyjnych-relacja-z-wyjazdu

Rok działalności Kujawsko-Pomorskiej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”

Zważywszy na potrzebę wdrażania innowacji oraz upowszechniania dobrych praktyk rolnych i produkcyjnych w gospodarstwach rolnych, z inicjatywy Centrum Doradztwa Rolniczego, przy współpracy wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, utworzono Krajową Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych (KSGD). Sieć ta składa się z gospodarstw rolnych, których osiągnięcia i doświadczenie będą stanowiły wzór dla innych gospodarstw rolnych, znajdujących się na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego dostrzega istotną rolę gospodarstw demonstracyjnych w procesie transferu wiedzy i innowacji zarówno pomiędzy nauką a praktyką, jak i pomiędzy praktykami (tzw. peer to peer learning – metoda uczenia się, która opiera się na dzieleniu się wiedzą). W tym celu w Ośrodku, w ramach SIR (Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie) realizowane było działanie pn. „Upowszechnianie wiedzy oraz dobrych praktyk pozyskanych z Kujawsko-Pomorskiej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych”. Działaniem finalizującym tę operację była konferencja podsumowująca realizowane działania w roku bieżącym.

15 grudnia 2022 r. w Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji im. Leona Janty-Połczyńskiego w Minikowie odbyła się konferencja, której uczestnikami byli rolnicy oraz doradcy z województwa kujawsko-pomorskiego zaangażowani w działalność sieci gospodarstw demonstracyjnych. Konferencje otworzyła Lidia Lewandowska, zastępca dyrektora Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Następnie swój wykład na temat roli gospodarstw demonstracyjnych w procesie transferu wiedzy i innowacji przedstawiła Bożena Krześniak z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, a koordynator KSGD w województwie kujawsko-pomorskim – Agnieszka Szczepańska podsumowała w swojej prezentacji rok działalności Kujawsko-Pomorskiej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych. Warto podkreślić, iż w ramach działalności sieci gospodarstw demonstracyjnych zostało przeprowadzonych 5 spotkań branżowych w różnych gospodarstwach w województwie kujawsko-pomorskim oraz odbył się wyjazd studyjny do województwa mazowieckiego celem wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy rolnikami należącymi do sieci demonstracyjnej oraz ich doradcami.

Wśród prelegentów konferencji byli również rolnicy, którzy prowadzą gospodarstwa demonstracyjne: Piotr Zdziarski z Łabiszyna Wieś oraz Jarosław Tarnicki z Tłuchowa. Pan Zdziarski, podczas wykładu przedstawił historię swojego gospodarstwa, w którym już od wielu lat prowadzi edukację w zakresie zrównoważonej produkcji rolniczej w oparciu o system rolnictwa ekologicznego. Następnie Jarosław Tarnicki zaprezentował posiadane konwencjonalne gospodarstwo, w którym prowadzi liczne doświadczenia związane z m.in. rolnictwem precyzyjnym, zwiększeniem zawartości próchnicy w glebie czy odmianami odpornymi na suszę. Oba wystąpienia cieszyły się dużym zainteresowaniem uczestników, co potwierdzała duża liczba pytań do rolników. Następnie wykład przeprowadził Sławomir Gacka – Prezes Zarządu ProBiotics Polska na temat działań demonstracyjnych związanych z zastosowaniem probiotechnologii, przeprowadzonych we współpracy z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego oraz gospodarstwami demonstracyjnymi.

Kolejnym etapem konferencji były prezentacje przeprowadzone przez pracowników KPODR na temat krajowych oraz międzynarodowych projektów demonstracyjnych realizowanych w Ośrodku w Minikowie. Agnieszka Dobosz – kierownik Działu Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska podsumowała I etap demonstracji ekologicznych w ramach Poddziałania 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” objętego PROW  na lata 2014–2020 w zakresie rolnictwa ekologicznego na terenie Polski oraz przedstawiła kolejne planowane etapy projektu. Następnie Josip Zubac – specjalista ds. produkcji roślinnej przedstawił uczestnikom konferencji Europejską Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych „IPMWORKS”, która demonstruje efektywne rozwiązania w zakresie integrowanej ochrony roślin (IO). Zostały także zaprezentowane założenia projektu: „Climate farm demo” przez kierownika Działu Technologii Produkcji Rolniczej – Dawida Skotnickiego. Jest to projekt, w którym partnerem krajowym jest KPODR, a polegać będzie na założeniu europejskiej sieci pilotażowych gospodarstw demonstracyjnych, wdrażających inteligentne rozwiązania w zakresie ochrony klimatu dla neutralnej emisyjnie Europy. Ostatnim prelegentem była Józefina Król-Nowinski – starszy specjalista z Departamentu Innowacji, Cyfryzacji i Transferu Wiedzy z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która przedstawiła uczestnikom możliwości wparcia gospodarstw demonstracyjnych i działań demonstracyjnych w Planie Strategicznym WPR 2023–2027.

Konferencja zakończyła się uroczystym podpisywaniem porozumień współpracy pomiędzy obecnymi na sali rolnikami a Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w sprawie działań demonstracyjnych w roku 2023. W sumie podpisano ponad 20 porozumień współpracy z rolnikami, ale również ze szkołami rolniczymi z naszego województwa.

Agnieszka Szczepańska, KPODR 
Fot. W. Pilarczyk