Potrzeby pokarmowe kukurydzy

Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie kukurydza wykazuje dla potasu, fosforu i azotu. Potas odpowiada za gospodarkę wodną rośliny, azot za budowę tkanek, natomiast fosfor jest odpowiedzialny za przepływ energii w roślinie. Uprawa kukurydzy wymaga także od rolników opracowania racjonalnego systemu nawożenia, zgodnego z zasadami integrowanej produkcji. Podstawowe przyczyny niższego plonowania wynikają bowiem ze zbyt kwaśnych gleb, niedostatecznego zaopatrzenia w składniki pokarmowe, a także niedostosowania systemu nawożenia do potrzeb ilościowych, zwłaszcza dynamiki pobierania składników pokarmowych przez rośliny w całym okresie wegetacji.

Problem w odżywaniu kukurydzy może pojawić się już w fazie 2. liści. Część rolników do zaspokojenia potrzeb nawozowych kukurydzy stosuje mocznik (CH4N2O), zawierający formę amidową. Warto jednak wiedzieć, że mocznik, stosowany w krótkim okresie przed siewem, powoduje choroby fizjologiczne młodych roślin. W przypadku azotu standardowo poleca się zastosowanie dawek dzielonych, tj. 50–70% dawki przedsiewnie (im gleba lżejsza, tym mniej) i pozostałą część pogłównie, najpóźniej do fazy 4–6. liścia.

Warto zwrócić uwagę przy wysiewie na formę, w jakiej stosuje się nawóz.

Mowa tutaj o granulacie – rzutowy sposób rozsiewania nawozów może powodować, że granulki nawozu wpadną w roślinę. Liście kukurydzy wytwarzają „lejki” – są to idealne miejsca, gdzie nawóz może się zatrzymać. Taki przebieg sytuacji w połączeniu z wilgocią sprawia, że w tych „lejkach” tworzą się roztwory o wysokim stężeniu, które przyczyniają się do oparzenia roślin. Warto wtedy używać formy amidowej. Ta jednak, bez wymieszania z glebą, ulega łatwemu przekształceniu do amoniaku i w większości ulegnie ulotnieniu

Najlepiej dzielić dawki. W nawożeniu kukurydzy istotne jest, by w okolicach stadium 8. liścia nie doszło do niedoboru azotu. Skutkuje to bowiem nieodwracalną redukcją zawiązków ziarniaków w kolbie (nawet o 30%). Azot jednak musi być dobrze zbilansowany fosforem (P) i potasem (K). Składniki te można uzupełnić w zmianowaniu, którym i tak zarządzamy, by w momencie siewu kukurydzy gleba posiadała przynajmniej średnią zasobność w te pierwiastki. Wyliczone dawki nawozów w całości podaje się przed siewem. Należy jednak pamiętać, że kukurydza w niższych temperaturach (poniżej 12°C) ma poważne problemy z pobieraniem fosforu (często podczas chłodów przybiera fioletowy odcień – świadczący  o niedoborze tego składnika).

Forma azotanowa wcześnie zastosowana, tzn. w fazie 3–4 liści, jest szybko pobierana przez młode rośliny. Jej duża akumulacja w roślinie powoduje rozrzedzenie soku komórkowego, co zwiększa podatność roślin na uszkodzenia powodowane przez wiosenne przymrozki, najczęściej przypadające na pierwszą dekadę maja.

Wskazane jest, aby stosowany fosfor był w formach dobrze rozpuszczalnych i najlepiej jednocześnie podany podczas siewu kukurydzy, stosując tzw. nawożenie zlokalizowane.

Przygotowując nawożenie kukurydzy, nie można zapominać jednocześnie o potasie, magnezie i siarce.

W zależności od kierunku użytkowania, różne są dawki składników pokarmowych. Zależą one od oczekiwanego plonu oraz zawartości przyswajalnych form składników.

Zakładając średnią zawartość pierwiastka w glebie należy zastosować nawożenie kukurydzy fosforem w następujących dawkach: od 70–120 kg przy uprawie na ziarno i 80–140 kg przy uprawie na kiszonkę.

Tabela 1 Dawki składników pokarmowych w zależności od oczekiwanego plonu kukurydzy uprawianej na ziarno.

Oczekiwany plon t/ha	Azot	Fosfor	Potas	Magnez
5	80	55	70	30
7	130	75	100	45
9	180	95	125	55
10	200	105	140	60

Źródło: (IUNG-PIB Puławy)

Tabela 2 Dawki składników pokarmowych w zależności od oczekiwanego plonu kukurydzy uprawianej na kiszonkę

Oczekiwany plon t/ha	Azot	Fosfor	Potas	Magnez
50	140	70	150	60
60	160	80	175	70
80	190	100	220	95
100	220	120	240	110

Źródło: (IUNG-PIB Puławy)

Poparzona kukurydza po niewłaściwym zastosowaniu RSMu.

Nawóz zastosowany za pomocą dysz grubokroplistych w późnej fazie rozwojowej w dodatku na mokre rośliny 

Piotr Borczyński, KPODR