Rolnicze upadki

W KRUS w grupie „upadek osób” w 2018 r. odnotowano 6 665 wypadków, w tym 18 śmiertelnych. Upadek jest przyczyną co drugiego wypadku w rolnictwie oraz prawie co czwartego wypadku śmiertelnego.

Kategoria „upadki osób” obejmuje potknięcia, poślizgnięcia oraz upadki z wysokości. Liczba wypadków tego typu wzrasta po każdych opadach śniegu lub nagłym spadku temperatury, a także w okresie żniw.

Upadki osób w 2018 roku odnotowano:

–             na nawierzchni podwórzy, pól, ciągów komunikacyjnych (2 512);

–             z wysokości, tj. drabin, schodów, podestów, strychów, poddaszy, drzew (1 856);

–             na nawierzchni w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych (1 031);

–             z ciągników, przyczep i maszyn rolniczych (942);

–             ze środków komunikacyjnych, w tym samochodów, motocykli, rowerów (119);

–             pozostałe (205).

Najczęściej występujące skutki tych zdarzeń to urazy głowy i kręgosłupa, wstrząśnienia mózgu, złamania kończyn oraz inne obrażenia ciała.

Wypadki śmiertelne w grupie „upadek osób” dotyczyły głównie upadków z wysokości, m.in. drabin, schodów, ciągników, przyczep, stropów (przez niezabezpieczone otwory zrzutowe). Najczęściej ich przyczyną było niewłaściwe postępowanie rolnika, a w kilku przypadkach nietrzeźwość poszkodowanego.

Przyczyny upadków:

– zły stan nawierzchni (nierówne, śliskie, grząskie);

– wady konstrukcyjne budynków, schodów i stanowisk dla zwierząt: brak poręczy i barierek przy schodach, niezabezpieczone otwory zrzutowe i kanały gnojowe, wysokie i nieoznakowane progi w otworach drzwiowych, różnice poziomów nawierzchni itp.;

– nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, przyczep, wozów itp.;

– niekorzystanie lub nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z drabin, podestów i rusztowań podczas pracy na wysokości;

– nieprawidłowo skonstruowane drabiny (np. brak zabezpieczeń przed przechyłem i osunięciem, zły rozstaw szczebli itp.);

– niewłaściwe tempo pracy, pośpiech, niedostateczna koncentracja na wykonywanych czynnościach, nadmierny wysiłek fizyczny;

– używanie nieodpowiedniego obuwia.

Ryzyko upadków można zmniejszyć w prosty sposób. Wystarczy tylko spojrzeć krytycznie na własne podwórko i podjąć odpowiednie działania.

Dlatego należy zwrócić uwagę na:

– porządek w obejściu, wyrównanie i utwardzenie nawierzchni podwórzy, odprowadzanie wód opadowych, posypywanie mokrych lub oblodzonych ciągów komunikacyjnych piaskiem lub popiołem;

– likwidowanie progów, uskoków w budynkach i przejściach, a w przypadku niemożliwości ich likwidacji oznakowanie ich w widoczny sposób (np. pomalowanie w czarno-żółte pasy, powieszenie przy wejściu tabliczki ostrzegawczej);

– zabezpieczenie studzienek, zbiorników (np. szamb), kanałów technologicznych i innych zagłębień mocnymi i trwałymi pokrywami;

– zabezpieczenie barierkami otworów zrzutowych i wejść na poddasza;

– stosowanie schodów, podestów i drabin w dobrym stanie, zabezpieczonych przed przechyłem i osunięciem (np. hakami zaczepowymi);

– zabezpieczenie przed wchodzeniem na drabinę osób postronnych, zwłaszcza dzieci (np. stosowanie istniejących blokad drabin przy silosach zbożowych, przechowywanie drabin pod kluczem);

– właściwe oświetlenie miejsc pracy i ciągów komunikacyjnych;

– używanie obuwia roboczego na protektorowanej podeszwie, usztywniającego staw skokowy, ze wzmocnionymi noskami;

– stosowanie środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej (np. podczas prac na wysokości);

– sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych (przodem do nich, z wykorzystaniem drabinek i schodków);

– nieprzewożenie osób na błotnikach ciągnika i na przyczepach z ładunkiem;

– wydzielenie miejsca odpoczynku i placu zabaw dla dzieci;

– niepodejmowanie pracy po spożyciu alkoholu ani innych środków odurzających oraz w złym stanie psychofizycznym;

– stan zdrowia (regularne badania, poznawanie skutków ubocznych leków, które mogłyby doprowadzić do utraty równowagi i koordynacji ruchowej).

Bezpieczeństwo Twoje i Twojej rodziny zależy przede wszystkim od Ciebie.

Na bezpieczeństwo pracy może mieć wpływ nawet najdrobniejszy szczegół. Aby nie narażać siebie i swoich bliskich na ryzyko wypadku, trzeba stosować zasady BHP, systematycznie wdrażać dobre praktyki oraz odpowiednio organizować pracę. Bezpieczne gospodarstwo rolne to najlepsza gwarancja efektywnej pracy oraz dowód poszanowania zdrowia i życia przebywających w nim osób. Zapewnienie bezpieczeństwa pracy powinno stać się stylem życia zawodowego.

Więcej informacji na temat bezpiecznej pracy w gospodarstwie można znaleźć na stronach internetowych: www.krus.gov.pl, www.bhpwrolnictwie.pl.

Źródło: materiały KRUS i PIP

Andrzej Siennicki
Kujawsko-Pomorski Ośrodek  Doradztwa Rolniczego