Ocena kondycji krów mlecznych
ABC punktowej oceny kondycji krów mlecznych (BCS).
Instrukcja oceny kondycji ciała krów mlecznych opracowana
na podstawie metody stworzonej w Uniwersytecie Stanowym w Pensylwanii.
Jednym z niezbędnych narzędzi kontrolujących poprawność żywienia w gospodarstwach hodujących krowy wysokomleczne jest punktowa ocena kondycji krów BCS. Dzięki niej możemy w szybki sposób bez inwestowania w sprzęt ocenić czy krowy w danym okresie laktacji nie są zbyt grube czy też za chude.
Wyniki w tej ocenie najczęściej mieszczą się między 2,0 a 4,0. Zarówno wyniki poniżej 2,0 jak i te powyżej 4,0 są ekstremalne i wymagają natychmiastowego leczenia lub też natychmiastowej reakcji w celu odbudowania lub zredukowania masy ciała.
Stopnie za ocenę rezerw tłuszczowych mieszczą się w skali od 1 do 5, co 0,25 punktu.
Krowa z oceną nr 1 jest ekstremalnie wychudzona, nr 2 chuda, nr 3 średnia, nr 4 opasiona, nr 5 otyła.
Metoda BCS polega na obserwacji i sprawdzeniu za pomocą dotyku miejsc zlokalizowanych w okolicach miednicy i lędźwi.
Rys. 1
Rys. 2
Kiedy powinniśmy oceniać kondycję krów?
Docelowo warto dokonywać oceny raz w miesiącu, przy czym najbardziej istotne są terminy podane w tabeli poniżej.
Faza laktacji | Punkty BCS |
Przy wycieleniu | 3,5 (3,25-3,75) |
60 dni po wycieleniu | 3 (2,50 – 3,25) |
100 dni przed zasuszeniem | 3,5 (3,00-3,50) |
Przy zasuszeniu | 3,5 (3,25-3,75) |
Niżej opisany i zobrazowany system oceny umożliwia w prosty i dokładny sposób w wystawieniu odpowiedniego stopnia.
Decyzja 1
Stojąc z boku krowy oceniamy płaszczyznę między guzem biodrowym i kulszowym.
Decydujemy tu czy krowa ma 3,00 lub mniej czy też ma więcej jak 3. Może to być jedna z najtrudniejszych ocen zwłaszcza jeśli krowa ma kondycję 3 lub 3,25.
Rys. 3
Rys. 4
V – oznacza kondycję mniejszą lub równą 3
U – oznacza kondycję większą niż 3
Decyzja 2 którą podejmujemy jeśli linia pomiędzy guzem kulszowym a biodrowym tworzy literę V
Stojąc z tyłu krowy oceniamy czy guzy biodrowe są okrągłe czy kanciaste.
Rys. 5
Rys. 6
Rys. 5 Zaokrąglone guzy biodrowe. BCS = 3
Rys. 6 Kanciaste guzy biodrowe. BCS = 2,75 lub mniej
Decyzja 3
Obserwujemy łatwo widoczne otłuszczenie guzów kulszowych.
Rys. 7.
Widoczne otłuszczenie guza kulszowego. BCS = 2,75
Decyzja 4
Następny krok polega na wyczuciu dłonią na guzie kulszowym podskórnej poduszki tłuszczowej lub jej braku.
Rys. 8 Wyczuwalna poduszka tłuszczowa na guzie kulszowym. BCS = 2,5
Rys. 9 Nie wyczuwalna tkanka tłuszczowa na guzie kulszowym. BCS =2,25 lub mniej
Decyzja 5
Oceniamy widoczność wyrostków poprzecznych lędźwiowego odcinka kręgosłupa.
Obserwujemy tutaj widoczne z góry kościste grzbiety wyrostków poprzecznych. Szacujemy odległość od czubka wyrostków poprzecznych do miejsca w którym łatwo możemy jeszcze zobaczyć grzbiety wyrostków poprzecznych.
Rys. 10 Wyrostki widoczne w ½ dogi BCS = 2,25
Rys. 11 Wyrostki widoczne w ¾ dogi, BCS = 2,00
Decyzja 6
Krowy których wyrostki kolczyste kręgosłupa
i wyrostki poprzeczne w odcinku lędźwiowym są uformowane w kształcie piły mają kondycje mniejszą niż 2.
Rys. 12
Decyzja 2 podejmowana wtedy gdy pomiędzy guzem kulszowym a biodrowym tworzy się charakterystyczna litera U
Stojąc z tyłu krowy oceniamy czy wiązanie między guzem biodrowym a kręgosłupem i wiązanie między guzem kulszowym a kręgosłupem jest widoczne.
Rys. nr 13
Wiązanie guz biodrowy a kręgosłup dobrze widoczne.
Wiązanie guz kulszowy a kręgosłup dobrze widoczne.
BCS =3,25
Decyzja 3
Kontynuujemy ocenę widoczności wiązadeł. Okolice okołoodbytowe jako pierwsze wypełniają się tłuszczem.
Rys. 14
Wiązanie guz biodrowy a kręgosłup dobrze widoczne.
Wiązanie guz kulszowy a kręgosłup słabo widoczne.
BCS =3,50
Decyzja 4
Okolice okołoodbytowe są kompletnie wypełnione tłuszczem. Oceniamy tu widoczność wiązania między guzem biodrowym
a kręgosłupem.
Rys. 15
Wiązanie guz biodrowy a kręgosłup słabo widoczne.
Wiązanie guz kulszowy a kręgosłup nie widoczne.
BCS = 3,75
Rys. 16
Wiązanie guz biodrowy a kręgosłup nie widoczne. Pomiędzy guzem biodrowym a kręgosłupem
tworzy się linia prosta. BCS = 4,00
Opracował Stanisław Pater, KPODR Minikowo