Rzepakowi trzeba pomóc
Prawidłowo prowadzona plantacja rzepaku powinna być chroniona zgodnie z sygnalizacją już od wczesnych stadiów rozwojowych. Monitoring i lustracja uprawy oraz analiza aktualnych warunków pogodowych to podstawowe narzędzia diagnostyczne każdego plantatora. Monitoring szkodników rzepaku trzeba rozpocząć bardzo wczesną wiosną.
Trudno już teraz prognozować skalę zagrożeń szkodnikami, bo zależą one głównie od pogody. Stwierdzić trzeba jednak, że ostatni sezon był szczególny pod względem występowania szkodników łuszczynowych. Miało miejsce również mocne nasilenie występowania pryszczarka kapustnika. Dlatego tak ważne jest śledzenie nalotów i prowadzenie prostego monitoringu szkodników odławianych w żółtych naczyniach. W okresie kiedy temperatura spada nocą poniżej 0oC żółte naczynia najlepiej zalać płynem, który nie zamarznie (może to być płyn do spryskiwacza). W zwalczaniu szkodników niezwykle ważna jest ochrona występujących na plantacji pożytecznych zapylaczy, bez których plon mógłby nam spaść nawet do 30%.
Czego możemy się spodziewać w 2012 roku? Jesień pokazała nam, że uzyskanie wysokich plonów nie będzie łatwe. Wiele z założonych upraw jest nadmiernie wybujałych, mimo stosowania preparatów skracających, a to sprzyja rozwojowi chorób i zapewne osłabiło przezimowanie plantacji. Wiele plantacji jesienią 2011 r. przybrało czerwono-fioletowy odcień liści, głównie z powodu długiej wegetacji i zużycia składników pokarmowych, zwłaszcza azotu. Ta utrata masy liściowej spowoduje, że rzepak będzie się regenerował na wiosnę, a do tego będzie potrzebne odpowiednie nawożenie azotem i mikroelementami, zwłaszcza siarką, manganem i molibdenem.
Również warto pamiętać o uzupełniającym nawożeniu potasem wczesną wiosną (potas odpowiada za gospodarkę wodną rośliny).
Na wielu plantacjach jesienią można było zauważyć kiłę kapuścianą, z którą będzie trzeba zmierzyć się wiosną. Rolnicy będą też mieli problem ze zwalczeniem suchej zgnilizny i czerni krzyżowej, która już jesienią mocno zainfekowała rośliny.
Progi szkodliwości ważnych chorób rzepaku, terminy zabiegów ochrony – wiosną:
| Choroby rzepaku | Próg szkodliwości | Termin zabiegów |
| Sucha zgnilizna | 10 – 15% roślin z objawami porażenia | Wiosną w momencie ruszenia wegetacji |
| Zgnilizna twardzikowa | Pierwsze symptomy choroby(1% porażonych roślin | Po stwierdzeniu objawów wiosną od fazy żółtego pąka do opadania pierwszych płatków kwiatowych |
| Czerń krzyżowych | 10-15 % roślin z objawami porażenia | Wiosną w momencie ruszenia wegetacji oraz od fazy żółtego pąka do końca kwitnienia. W celu skutecznej ochrony łuszczyn – oprysk w fazie tworzenia 4–8 łuszczyn |
| Szara pleśń | 10–15 % roślin z objawami porażenia | Wiosną momencie ruszenia wegetacji oraz od fazy żółtego pąka do końca kwitnienia |
| Cylindrosporioza | 10–15 % roślin z objawami porażenia | Wiosną w momencie ruszenia wegetacji. |
Progi szkodliwości szkodników rzepaku oraz termin ich zwalczania – wiosna
| Szkodnik | Próg szkodliwości | Termin obserwacji | Termin zabiegu |
| Chowacz brukwiaczek | -10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu kolejnych 3 dni-2-4 chrząszczy na 25 roślinach | marzec | Opryskiwać zgodnie z sygnalizacją, po pojawieniu się chrząszczy na plantacji, gdy średnia dobowa temperatura jest powyżej 60 C lecz przed złożeniem jaj. |
| Słodyszek rzepakowy | -1 chrząszcz na roślinie – 3-5 chrząszczy na roślinie | -Zwarty kwiatostan -luźny kwiatostan | Opryskiwać po wystąpieniu chrząszczy na pąkujących roślinach. Zabieg powtórzyć, jeżeli przedłuża się nalot słodyszka |
| Chowacz podobnik | 4 chrząszcze na 25 roślinach | Przełom kwietnia i maja | Opryskiwać w okresie opadania płatków kwiatowych i po wykształceniu pierwszych łuszczyn. Zabieg wykonać (pod wieczór) po oblocie pszczół i zachować okres prewencji. W przypadku masowego wystąpienia szkodnika zabieg powtórzyć po 7-10 dniach |
| Pryszczarek kapustnik | 1 owad dorosły na4 rośliny | Od początku opadania płatków kwiatowych | Jak przy zwalczaniu chowacza podobnika |
| Mszyca kapuściana | 2 kolonie na 1 m2 brzegu pola | Od początku rozwoju łuszczyn | Opryskiwać głównie brzegi plantacji w przypadku licznego wystąpienia mszyc, najczęściej w okresie wykształcania łuszczyn |
Roman Podolski
KPODR Minikowo, PZDR Inowrocław
