Zaplanujmy rozród w chlewni

O opłacalności chowu świń w dużym stopniu decyduje to, ile prosiąt uzyskujemy od maciory rocznie i jakie wielkości partii tuczników  potrafimy przygotować do sprzedaży. Ważne jest, aby tych prosiąt uzyskiwać jak najwięcej.

Roczny koszt utrzymania maciory jest taki sam dla lochy, od której uzyskujemy 17 prosiąt (średnia krajowa) czy 20 lub 24. Wynika to przede wszystkim z odpowiedniej organizacji pracy, warunków środowiskowych i kosztów paszy. Powinniśmy zatem dążyć  do tego, aby uzyskać co najmniej 22–24 prosięta średnio od maciory w roku. Jest to wynik do uzyskania w większości gospodarstw przy prowadzeniu odpowiedniej organizacji pracy w chlewni, a szczególnie przy  odpowiednio  zorganizowanym  rozrodzie. Chcąc uzyskać co najmniej 22 prosięta w roku od jednej lochy, wskaźnik częstotliwości oproszeń powinien wynosić minimum 2,2 i co najmniej 10 prosiąt urodzonych w miocie. Podane wyżej wskaźniki nie są trudne do uzyskania ale wymagają od hodowcy spełnienia kilku wymogów. Chcąc odpowiednio zarządzać naszym stadem i osiągać zamierzone wyniki powinniśmy lochy połączyć w grupy. Jest to również wymóg, jeżeli chcemy sprzedawać większe partie prosiąt lub tuczników. Przy grupowym utrzymaniu loch możemy wprowadzić zasadę „całe pomieszczenie pełne, całe pomieszczenie puste”. Ilość tworzonych grup zależy od długości cyklu, ilości kojców porodowych, wielkości warchlakarni i tuczarni. Najczęściej hodowcy wybierają cykl trwający trzy tygodnie, z uwagi na to,  że odpowiada on długości cyklu płciowego lochy i w przypadku wystąpienia powtórki locha ta znajdzie się w następnej rui

w jednym czasie z następną grupą loch. Wielkość grupy zależeć będzie od ilości loch utrzymywanych w gospodarstwie i ilości kojców porodowych w poszczególnych sektorach.

Wyliczanie liczby grup

Dni nieproduktywne – 5

okres ciąży – 114 dni , okres karmienia – 28 dni

czas międzymiotu – 147 dni : 7dni  =21 tyg

liczba grup – okres międzymiotu (tyg)  : rytm odsadzania  (tyg)

Po wyliczeniu liczby grup obliczamy liczbę loch w danej grupie dzieląc liczbę loch przez liczbę grup. Jeżeli stado liczy np. 35 loch, a prosięta odsadzane będą co cztery tygodnie to powinniśmy utworzyć siedem grup po sześć loch w każdej z grup. Mając w chlewni grupy łatwiej jest zaplanować i wykonywać określone czynności związane z obsługą stada, takie jak: dozorowanie porodów, kastracja knurków, stosowanie szczepień, dezynfekcja kojców, zakup większej ilości nasienia i inseminacja większej grupy loch). Mając zorganizowane stado w grupy można także stosować synchronizację rui loszek.  Przy wprowadzaniu nowych loszek do grupy loch, w celu uzyskania jednakowego czasu pokrycia bądź inseminacji, powinniśmy zastosować preparaty blokujące cykl rujowy tak, aby odsadzone lochy i nowo wprowadzone loszki zostały pokryte lub unasienione w tym samym czasie. Synchronizację  rui można przeprowadzać tylko u loszek aktywnych płciowo, czyli  u takich, które wykazały co najmniej jedną ruję, ważących przy kryciu 120 kg. Takim preparatem, który służy do synchronizacji rui u loszek i loch jest Regumate. Chcąc wprowadzić loszkę do grupy loch podawanie preparatu rozpoczynamy na 18 dni przed odsadzeniem prosiąt w grupie loch, do których ma być włączona loszka. Ostatnią dawkę podajemy na 24 godziny przed odsadzeniem prosiąt od  loch wieloródek tak, aby ruja wystąpiła jednocześnie u loch odsadzonych i loszek nowo wprowadzanych. Preparat w postaci zawiesiny olejowej podajemy loszkom codziennie rano w dawce 5 ml na jedną samicę na paszę w korycie. Po 4–9 dniach od momentu zaprzestania podawania loszki i lochy wykazują objawy rujowe. W celu zwiększenia skuteczności kryć i uzyskania większej ilości urodzonych prosiąt stosuje się hormony wywołujące owulację PMSG i HCG (np. preparat P.G. 600). Wymienione w artykule preparaty może stosować tylko lekarz weterynarii sprawujący opiekę nad naszym stadem.

Rozród jest podstawą ekonomiki produkcji świń i obok statusu zdrowotnego stada decyduje o sukcesie. Jest złożonym procesem biotechnologicznym, dlatego też kierowanie nim wymaga wiedzy, poświęcenia, skrupulatności w działaniu oraz doświadczenia.

tekst i fot.: Stanisław Piątkowski
KPODR Minikowo, Oddział w Zarzeczewie