Obniżenie poziomu białka w żywieniu świń
Jednym z głównych zanieczyszczeń powietrza powstającym w produkcji rolniczej jest amoniak. Amoniak w odchodach zwierzęcych powstaje w wyniku bakteryjnych i enzymatycznych procesów rozkładu substancji białkowych, takich jak aminokwasy, mocznik, kwas moczowy i amidy. Powstawanie amoniaku w produkcji zwierzęcej uzależnione jest od wielu czynników, wśród których można wymienić: zawartość azotu w paszach wykorzystywanych w żywieniu zwierząt, sposób ich utrzymania, a także sposób magazynowania nawozów naturalnych.
W celu zmniejszenia emisji amoniaku do środowiska żywienie świń powinno być oparte na określeniu ich ścisłych potrzeb bytowych i produkcyjnych. Do obliczania i bilansowania dawki pokarmowej pod względem koncentracji białka, energii, jak i makro i mikroelementów wykorzystywane powinny być normy żywienia świń opracowane przez Państwową Akademię Nauk w Jabłonnej. Bilansując dawki pokarmowe dla poszczególnych grup żywieniowych świń powinniśmy bardzo dokładnie bilansować białko zawarte w poszczególnych składnikach dawki, a szczególnie aminokwasy egzogenne. W praktyce oznacza to precyzyjne bilansowanie i obniżenie koncentracji białka w paszy z jednoczesnym zapewnieniem karmionym zwierzętom odpowiedniego pokrycia na poszczególne składniki pokarmowe wynikające z ich potrzeb bytowych i produkcyjnych. Dostosowanie koncentracji białka w paszy do zapotrzebowania świń w zależności od grupy technologicznej i ich wagi ilustruje poniższa tabela.
Zalecana koncentracja białka w paszy dla świń, obniżająca emisję amoniaku
| Grupa technologiczna | Masa ciała w kg | Koncentracja białka (%) |
| Prosięta | Poniżej 10 | 19-21 |
| Warchlaki | 10-20 | 17-19 |
| Tuczniki | 25-30 | 15-17 |
| Tuczniki | 30-50 | 15-17 |
| Tuczniki | 50-110 | 14-15 |
| Tuczniki | Powyżej 110 | 13-15 |
| Lochy prośne | – | 13-15 |
| Lochy karmiące | – | 15-17 |
Źródło: IZ PIB
Aby w pełni dokonać precyzyjnego bilansowania dawki i w sposób znaczący ograniczyć emisję amoniaku należy zastosować dodatek aminokwasów syntetycznych, takich jak metionina, lizyna, treonina, arginina, tryptofan, które nie są syntetyzowane w organizmie świń, a które muszą znaleźć się w dawce pokarmowej, aby między innymi zapewnić im pełne zapotrzebowanie na białko. W celu poprawy strawności paszy i lepszego wykorzystania związków białkowych, możliwe jest również dodawanie do pasz enzymów rozkładających niedostępne zazwyczaj dla świń, związki białkowe paszy. Podobną rolę spełniają również niektóre kwasy organiczne wykorzystywane jako dodatki paszowe lub zakwaszacze. Odpowiednio przygotowana i zbilansowana w ten sposób pasza będzie nie tylko ograniczała emisję azotu do środowiska, ale również będzie wpływała na zwiększenie produkcyjności i zdrowotności świń.
Stanisław Piątkowski
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
