Wapnowanie gleb

Na podstawie badań przeprowadzonych przez Stacje Chemiczno-Rolnicze stwierdzono, iż stan zakwaszenia powierzchni gleb naszego kraju przekracza 60%. Oznacza to, że większość gleb, to gleby kwaśne i bardzo kwaśne.

Rośliny uprawiane w nieodpowiednim (zakwaszonym) dla nich podłożu mają problemy z pobieraniem wody oraz składników pokarmowych. Ponadto wapń (Ca) jest jednym z ważniejszych składników pokarmowych, którego brak ma wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój rośliny, co w efekcie końcowym wpływa na obniżenie plonu. Wiązanie azotu atmosferycznego przez bakterie brodawkowe w symbiozie z roślinami motylkowatymi może mieć miejsce tylko w warunkach uregulowanego odczynu pH.

Aby wyeliminować niekorzystną sytuację należy dokonać wapnowania gleby w celu jej odkwaszenia oraz poprawienia jej właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. W przypadku gruntów ornych najbardziej optymalnym terminem wapnowania jest okres po żniwach, kiedy jest możliwość dokładnego wymieszania nawozu wapniowego z glebą poprzez wykonanie podorywki, a następnie orki siewnej lub orki zimowej.

W celu ustalenia potrzeb wapnowania i dawek wapna należy pobrać próbki gleby do analizy chemicznej. Można tego dokonać samodzielnie lub powierzyć całe zadanie pracownikowi Stacji Chemiczno-Rolniczej. Próby do analizy z gruntów ornych pobieramy z warstwy ornej 0–20 cm, z użytków zielonych najpierw odcinamy warstwę 0–5 cm i dopiero z tej odkrywki pobieramy próbki z głębokości do 15 cm. W celu uzyskania reprezentatywnej próby o wadze do 0,5 kg należy pobrać do 20 próbek pojedynczych do naczynia i wymieszać je. Jedna próba może być pobrana maksymalnie z powierzchni 4 ha. Ze Stacji Chemiczno-Rolniczej otrzymany podstawową analizę chemiczną gleby, a także zalecenia dotyczące wapnowania gleb o różnym odczynie pH w poszczególnych kategoriach agronomicznych – co prezentuje tabela.

Potrzeby wapnowania gleb mineralnych w zależności od pH i    kategorii agronomicznej

Kolejną czynnością, jakiej należy dokonać jest wybór wapna. Generalnie obowiązuje zasada, że na gleby ciężkie i średnie stosujemy wapno tlenkowe, natomiast na gleby lekkie i bardzo lekkie wapno węglanowe. Samo wapnowanie powinno się przeprowadzić w czasie suchej bezwietrznej pogody, nie można stosować nawozu wapniowego na mokrą glebę.

W celu otrzymania dofinansowania do wapnowania rolnik może skorzystać z Programu priorytetowego pt.: „Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie”. Zarząd Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przyjął jego założenia do realizacji w latach 2019–2023.Wypełniony i podpisany formularz wniosku, stanowiący załącznik nr 1 do Regulaminu naboru wniosków, wraz ze wskazanymi w nim załącznikami, należy złożyć do Działu Agrochemicznej Obsługi Rolnictwa w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Bydgoszczy ul. Powstańców Wielkopolskich 6, 85–900 Bydgoszcz, pokój 53B.

Posiadacz użytków rolnych o powierzchni nieprzekraczającej 75 ha może otrzymać dofinansowanie odpowiednio:

– do 300 zł/t czystego składnika odkwaszającego (CaO oraz CaO + MgO) dla gospodarstw o powierzchni nie przekraczającej 25 ha użytków rolnych,              

– do 200 zł/t czystego składnika odkwaszającego (CaO oraz CaO + MgO) dla gospodarstw o powierzchni  powyżej 25 ha, ale nie przekraczającej 50 ha użytków rolnych,

– do 100 zł/t czystego składnika odkwaszającego (CaO oraz CaO + MgO) dla gospodarstw o powierzchni powyżej 50 ha, ale nie przekraczającej 75 ha użytków rolnych.

Do kosztów kwalifikowanych zalicza się koszty zakupu:

– wapna nawozowego odpowiadającego typom wapna nawozowego, określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 września 2010 r. w sprawie sposobu pakowania nawozów mineralnych, umieszczania informacji o składnikach nawozowych na tych opakowaniach, sposobu badania nawozów mineralnych oraz typów wapna nawozowego (Dz.U. Nr 183, poz. 1229),

– środka wapnującego, o którym mowa w przepisach rozporządzenia (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. w sprawie nawozów, z wyłączeniem kosztów transportu i rozsiewu. Okres kwalifikowalności kosztów to od 1.06.2019 r. do 31.10.2023 r. Ważne jest, aby na fakturze zakupu umieszczona była informacja o typie i odmianie zakupionego wapna nawozowego lub środka wapnującego oraz zawartości CaO lub CaO+MgO.

Źródło: materiały OSCHR
Stanisław Strzelecki
Kujawsko-Pomorski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego