Rzeźnie rolnicze

Rozporządzenie ministra rolnictwa, które wejdzie w życie 18 lutego br. umożliwi rolnikom zakładanie małych ubojni. Skorzysta na tym sam rolnik, ale także konsumenci, którzy będą mogli kupić mięso bezpośrednio z gospodarstwa. Ubojowi mogą być poddawane zwierzęta będące własnością rolnika prowadzącego rzeźnię, a także zwierzęta rolników, których gospodarstwa są położone w tym samym powiecie, w którym usytuowana jest rzeźnia.

Obowiązywać w nich będą obniżone wymagania sanitarno-weterynaryjne. Przy dobrej organizacji pracy biorąc pod uwagę bezpieczeństwo produkowanej żywności mogą one się składać nawet z jednego pomieszczenia, które może być wykorzystywane do ogłuszania, wykrwawiania, wytrzewiania i patroszenia, obróbki i czyszczenia podrobów, a nawet pakowania o ile czynności te są wykonywane w innym czasie. Rzeźnie rolnicze będą charakteryzowały się małą zdolnością produkcyjną, bez możliwości prowadzenia intensywnego uboju zwierząt gospodarskich (świń, bydła, owiec, koni, drobiu, zajęczaków oraz zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych, w tym ptaków bezgrzebieniowych (strusi). Zostaną wprowadzone limity produkcyjne (dzienne i roczne). Ponadto mięso pochodzące z takich rzeźni może być wprowadzane na rynek wyłącznie na terenie Polski. Dziennie rzeźnia rolnicza może przerobić do 25 sztuk drobiu albo zajęczaków, do 10 świń i owiec oraz 1 lub 2 sztuki bydła w zależności od wieku zwierząt poddawanych ubojowi. Powiatowy Lekarz Weterynarii może zgodzić się na zwiększenie dziennego limitu rozbioru zwierząt, jednak w takiej sytuacji rzeźnie i tak obowiązują roczne limity uboju, który nie może przekraczać 9 125 sztuk drobiu, świń i owiec o wadze powyżej 15 kg – 2 190 sztuk, poniżej 15 kg – 3 650 sztuk, bydła albo koni w wieku powyżej 3 miesięcy – 365 sztuk, a w wieku poniżej 3 miesięcy – 720 sztuk. Żeby prowadzić taką ubojnię wymagane będzie odbycie bezpłatnego szkolenia teoretycznego organizowanego przez powiatowego lekarza oraz zaliczenie trzymiesięcznej praktyki na stanowisku ubojowym pod nadzorem osoby posiadającej udokumentowany 3-letni staż pracy na stanowisku ubojowym.

Wymagania weterynaryjne, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej, położonych na terenie gospodarstw określają podstawowe wymagania dotyczące konstrukcji rozplanowania i wyposażenia rzeźni. Musi być co najmniej jedna toaleta spłukiwana wodą, podłączona do sprawnego systemu kanalizacyjnego, której drzwi wejściowe nie otwierają się bezpośrednio do pomieszczenia, w którym odbywa się ubój zwierząt lub w którym znajduje się mięso. Może ona być zlokalizowane także lub w pobliżu tej rzeźni. Musi być także wydzielone pomieszczenie do zmiany odzieży i obuwia na ochronne. Powinno zostać również wydzielone miejsce, gdzie będą znajdować się urządzenia do odkażania narzędzi, a w przypadku gdy do odkażania używana jest woda, to jej temperatura nie powinna być niższa niż 82oC. Jak najbliżej miejsca pracy osób wykonujących ubój czy obróbkę mięsa powinno znajdować się miejsce z urządzeniami do mycia i odkażania rąk z bieżącą ciepłą i zimną wodą. Rzeźnia rolnicza musi być wyposażona w co najmniej jedno urządzenie do chłodniczego przechowywania mięsa pod warunkiem opracowania i wdrożenia procedur gwarantujących, że mięso uznane za zdatne do spożycia przez ludzi nie zostanie pomylone z pozostałym mięsem znajdującym się w tym urządzeniu, w szczególności poprzez oznakowanie takiego mięsa. Rolnik prowadzący rzeźnię może dokonywać także rozbioru mięsa pod warunkiem, że mięso pakowane i niepakowane pozyskane w wyniku rozbioru jest przechowywane w oddzielnym pomieszczeniu innym niż pomieszczenie, w którym odbywa się ubój zwierząt. W tym przypadku powinny znajdować się dwa urządzenia chłodnicze, z których każdy służy do oddzielnego przechowywania mięsa pakowanego albo niepakowanego, chyba że jest ono przechowywane w innym czasie albo w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie przechowywanego mięsa i opakowań.

Jeżeli rolnik będący właścicielem rzeźni rolniczej chce prowadzić ubój także dla innych gospodarstw z tego samego powiatu, wówczas w jego rzeźni musi pojawić się dodatkowo zagroda dla zwierząt chorych lub podejrzanych o chorobę zakaźną. Tusze, półtusze, ćwierćtusze lub części tusz powstałe z podziału półtusz na trzy części pozyskane ze zwierząt gospodarskich znakuje się okrągłym znakiem zawierającym litery PL oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny. Należy pamiętać, że ubitego mięsa nie będzie można w rzeźniach  przetwarzać. Produkcja przetworów mięsnych (np. szynek, kiełbas) musi odbywać się w ramach innych form działalności, np. rolniczego handlu detalicznego, sprzedaży bezpośredniej czy też działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (MLO).

Piotr Sawa
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego