Jesienna ochrona rzepaku

Rzepak ozimy nadal uznawany jest za najważniejszą roślinę oleistą uprawianą w naszym kraju. Zajmuje on szczególne miejsce w płodozmianie oraz stanowi znaczące źródło dochodu dla gospodarstwa. Aby jednak uzyskać najwyższy plon i zapewnić opłacalność należy już jesienią zapewnić optymalną ochronę fungicydową plantacji.

Z mieniający się klimat i uproszczony często płodozmian (zboża – rzepak) zwiększają zagrożenie porażenia rzepaku przez wiele groźnych chorób. Najczęściej występujące choroby w okresie jesiennym to: zgorzel siewek, czerń krzyżowych, mączniak rzekomy, szara pleśń, cylindrosporioza i sucha zgnilizna kapustnych. Stopień porażenia przez powyższe choroby uzależniony jest w dużej mierze od warunków pogodowych, jak również błędów popełnianych przez producentów. Do najczęściej popełnianych błędów można zaliczyć: uproszczenia w zmianowaniu, zbyt gęsty siew, nieprzyorywanie resztek pożniwnych, niezwalczanie chwastów z rodziny krzyżowych i szkodników, które ułatwiają infekcje sprawcom chorób oraz wysiew niezaprawianych nasion.

Jedną z najważniejszych chorób grzybowych występujących w rzepaku jest sucha zgnilizna kapustnych. Źródłem porażenia są nieprzykryte resztki pożniwne i materiał siewny. Sprawca tej choroby może atakować rośliny rzepaku w ciągu całego roku. Typowymi objawami tej choroby są  początkowo charakterystyczne jasnożółte plamy na liściach zmieniające z czasem zabarwienie na jasnobrązowe lub szare z licznymi, czarnymi owocnikami. Na łodygach plamy są ciemniejsze i większe. W okolicach ogonków liściowych grzyb przerasta łodygę, czego następstwem jest jej łamanie i wyleganie rzepaku. Zarodniki grzybów przenoszone są z deszczem i wiatrem na sąsiednie rośliny i plantacje w promieniu kilku kilometrów. Nasilenie i szkodliwość choroby zależy od wszechstronnego podejścia producenta wykorzystującego wszystkie metody zapobiegawcze, terminu porażenia i tempa jej rozwoju. Wcześniejszych infekcji należy spodziewać się podczas ciepłej i deszczowej jesieni, co nie oznacza, że choroba nie pojawi się w innych warunkach. Można przewidywać, że infekcja nastąpi tylko później.

Aby podjąć skuteczną walkę ze sprawcą suchej zgnilizny kapustnych i ochronić plantację rzepaku należy w odpowiednim momencie zastosować oprysk fungicydem najlepiej z właściwościami regulatora wzrostu. Spowoduje to niższe osadzenie pąka wierzchołkowego, pogrubienie szyjki korzeniowej oraz wykształcenie mocnej rozety liściowej, co zwiększy odporność rośliny na niskie temperatury.

Przed zastosowaniem środka grzybobójczego należy dokładnie przeczytać  etykietę-instrukcję umieszczoną na opakowaniu. Pierwszy zabieg powinno wykonać się jesienią w fazie 6–8 liści właściwych rzepaku, a następny w razie potrzeby później. W momencie zwalczania sprawców suchej zgnilizny kapustnych, zwalczamy również czerń krzyżowych, szarą pleśń i cylindrosporiozę.

Należy pamiętać, że stosowanie elementów integrowanej ochrony rzepaku oraz szybka reakcja na zagrożenia pozwoli na ograniczenie strat i uzyskanie wysokiego plonu.

Zbigniew Skruszewicz
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Fot. W. Janiak