Pomidory niekapiące

Pomidory dla przetwórstwa w okolicy Włocławka uprawiane są od bardzo dawna. Natomiast od kilku lat wzrasta zainteresowanie owocami pomidorów dla zamrażalnictwa w typie full flash lub tym podobne (po polsku niekapiące). Ze względu na popularność pomidorów dla przetwórstwa od wielu lat zajmuję się ochroną, nawożeniem, jak również nowymi odmianami. Odmiany w tym typie testowane były już ponad 10 lat temu. Niestety żaden zakład przetwórczy się nimi nie interesował.

Do tej pory na rynku istniała tylko jedna odmiana w tym typie. Producenci uprawiający pomidory dla zamrażalnictwa poznali ją dobrze przez ostanie dwa lata. Jest to odmiana Red Sky z firmy Nunhems. Niestety w ostatnim roku okazało się, że wielu producentów właśnie na tej odmianie się zawiodło. Plonowała ona dość słabo. Na polach, gdzie była uprawiana, dużo owoców było porażonych suchą zgnilizną wierzchołkową. Okazało się jednak, że przy optymalnej wilgotności gleby i częstych zabiegach dolistnym wapniem, potrafiła dać duże plony.

Ze względu na to, że pojawiły się na rynku nowe odmiany w tym typie, a nie wszyscy producenci o tym wiedzą, pozwoliłem sobie na zrobienie prób w kilku gospodarstwach w naszym rejonie. Nowe odmiany pochodzą z firmy Isi Sementi i noszą nazwy Rodion F1 i Everton F1. Odmiany te posadzone były na tym samym polu co Red Sky. Dla porównania na tym samym polu została posadzona inna odmiana z firmy Clause w typie pośrednim pomiędzy odmianami standardowymi i full flash C 317.

Rodion F1 jest zaliczany do odmian wczesnych i tak właśnie zachował się na polu produkcyjnym. Zbiór można było rozpocząć przynajmniej tydzień wcześniej niż innych odmian w tym typie. Owoce tej odmiany ważą około 80 g, są twarde i wyrównane, o grubej ściance. Cechą odmian w typie full flash jest jednolita konsystencja i niewielka ilość nasion. Owoce wybarwiają się na jednolity ciemnoczerwony kolor. Rośliny mają umiarkowany wigor, co też powoduje, że zaczynają dość wcześnie plonować. Owoce polecane są dla przemysłu na kostkę i w całości do konserwowania lub do puszki. Można je zbierać ręcznie lub mechanicznie.

Everton F1 to odmiana o umiarkowanym wigorze, średniowczesna. Owoce dojrzewają nieco później niż Rodion, ale wcześniej niż C 317. Owoce o masie około 80 g, lekko wydłużone, na przekroju zbliżone do czworoboku, twarde. Posiadają grubą ściankę i bardzo zwarty miąższ bez galarety o barwie ciemnoczerwonej. Owoce przeznaczane są na kostkę do mrożenia i do konserwowania w całości. Odmiana może być zbierana ręcznie, jak również mechanicznie (owoce łatwo odchodzą od szypułki). Odmiana z przedłużoną trwałością pozbiorczą.

Odmiana C 317 jest testowana w kilku gospodarstwach od dwóch lat. Owoce mają znacznie większą wagę, bo dochodzą do 135 g i więcej. Jest to odmiana średnio wczesna do zbioru mechanicznego, ale sadzona w okolicach Włocławka zawsze jest zbierana jako ostatnia, co pozwala na wydłużenie okna zbioru. Niestety, żeby ją zebrać jako ostatnią, musi być posadzona jako pierwsza. Odmiana bardzo wysoko plonuje i ma wyjątkową trwałość przed i pozbiorczą. Rośliny charakteryzuje dobrze zbalansowany pokrój i dobra zdrowotność. Owoce są owalne, z połyskiem, dojrzewają do ciemnoczerwonej barwy. Są dwukomorowe, o grubych ściankach i zwartym miąższu. Niestety, żeby zebrać wszystkie dojrzałe owoce trzeba zadbać o to, aby plantacje wcześnie opryskiwać produktami poprawiającymi dojrzewanie, ale nie niszczącymi naci.

Wszystkie wyżej wymienione odmiany posiadają tolerancję na bakteryjną centkowatość.

Dzięki swojemu zwartemu miąższowi i braku galarety odmiany pomidorów w typie full flash są bardzo dobrym rozwiązaniem dla zamrażalnictwa. Po pokrojeniu w kostkę czy w plastry w czasie mrożenia nie wydostaje się z nich woda. Taka kostka zachowuje nadany wcześniej kształt, a wydostająca się z wnętrza kostki woda nie brudzi tunelu zamrażalniczego. Na początku lat 2000., kiedy pojawiło się na rynku kilka takich odmian, w jednej z lokalnych zarażalni wykonano próby i okazało się, że z odmian w typie niekapiącym straty podczas zamrażania dochodzą do 10%, a z tradycyjnych w zależności od odmiany, sięgały od 17 do 45%. Największe straty i najgorszej jakości kostkę uzyskiwano z odmian okrągłych, które z reguły mają duże ilości galarety. Odmiany o owocach podłużnych po zamrożeniu dawały straty w okolicach 17–30%. Innym aspektem tej sprawy jest czyszczenie i odmrażanie tunelu zamrażalniczego. Na ostatnim spotkaniu pracownicy jednej z firm powiedzieli, że po mrożeniu odmian tradycyjnych taki tunel należy odmrażać i czyścić dwa razy częściej. Tak więc, jeżeli chodzi o zakłady przetwórcze odmiany w typie full flash dają same korzyści. Natomiast producenci niestety nie mają żadnej gratyfikacji za uprawę takich odmian. Owoce ich są wielkością bardzo podobne do odmian tradycyjnych, a niestety ważą, ze względu na brak wody, znacznie mniej. Niemniej jednak uprawiając najnowsze odmiany niekapiące możemy uzyskać równie dobre plony jak odmian tradycyjnych.

Tekst i fot. Piotr Borczyński
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego