Blondynka z Akwitanii
Blonde d’aquitaine to francuska rasa bydła mięsnego, która została powszechnie uznana w 1962 roku. Rasa ta narodziła się w wyniku skrzyżowania trzech ras bydła, tj.: garone, quercy i pyrenean blodn. Rasa bydła blonde d’aquitaine pochodzi z rejonów południowo- -zachodniej Francji, z Akwitanii. W czasach średniowiecza przodkowie blonde d’aquitaine pracowali jako zwierzęta pociągowe w rolnictwie oraz w transporcie. Ceniono je także ze względu na mięso i mleko. We Francji populacja tego bydła rośnie 5% w skali roku i powoli dogania pod względem popularności charolaise i limousine.
Charakteryzuje tę rasę jednolite beżowe lub jasnoczerwone umaszczenie, przy czym rogi, racice i śluzawica są cieliste. Bydło rasy blonde d’aquitaine posiada masywną budowę ciała, szeroką głowę, głęboką klatkę piersiową, szerokie biodra, mocne kończyny i doskonale umięśniony zad. Jest ono duże rozmiarowo. Krowy mają w kłębie około 140 cm i ważą od 700 kg do nawet 1 000 kg. Byki mają w kłębie około 150 cm i ważą od 1 000 kg do 1400 kg. Zwierzęta te posiadają dużą „kłodę”, są długie. Stosownie do dużej masy ciała i późnego dojrzewania intensywnie żywione buhajki osiągają wysokie przyrosty 1 200–1 500 g dziennie i masę ciała około 700 kg w wieku 16–18 miesięcy. Bardzo dobremu umięśnieniu i wysokiej wydajności rzeźnej (ok. 65%) towarzyszy umiarkowane otłuszczenie tusz i bardzo smaczne delikatne mięso. Sztuki w tej rasie posiadają rogi, są też odmiany genetycznie bezrożne. Gruczoły potowe są aktywne, zwierzęta posiadają zdolność do punktowego poruszania mięśniami pod skórą (podobnie jak Brahman i konie). Blonde d’Aquitaine pomimo dużych rozmiarów nie ma większych problemów z porodami, cielęta rodzą się z wagą od 35 kg do 55 kg. Łatwość cielenia spowodowana jest kształtem i dużą wielkością miednicy oraz wydłużonym tułowiem cieląt. Oseski tej rasy są długie, mają małe głowy, delikatny kościec i niezbyt rozwinięte mięśnie. Inną, bardzo ważną zaletą tej rasy jest spokojny temperament, co ułatwia ich obsługę, wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, zmniejsza częstotliwość urazów zwierząt i obsługi. Matki są bardzo opiekuńcze, posiadają silny instynkt stadny. Cielęta po odsadzeniu osiągają wysoką wagę. Rasa ta wymaga intensywnego żywienia, odwdzięcza się wówczas wysokimi przyrostami. Najważniejszą zaletą bydła blonde d’aquitaine jest zdolność do wytworzenia dużej masy mięśni, bez zbędnego otłuszczenia. Młodzież dojrzewa długo, jałówki powinny być kryte po przekroczeniu wagi 450 kg. Mleczność krów tej rasy nie jest duża, dlatego nie istnieją problemy związane z zapaleniem wymienia.
Ze względu na duże zdolności przystosowawcze bydła tej rasy, jego hodowla jest możliwa w wielu krajach na kilku kontynentach. Mają silną zdolność do wytrzymywania w gorących klimatach i warunkach suszy. Cecha ta przypieczętowała popularność tej rasy w krajach, takich jak Meksyk, Peru i Kolumbia, gdzie jest szeroko krzyżowana z zebu.
Najlepsze młode byki blonde d’aquitaine są oceniane w ramach programu doskonalenia genetycznego prowadzonego wspólnie przez France Blonde d’Aquitaine Sélection, Blonde Génétique i Breat Company Midatest. Cele hodowlane są weryfikowane co dziesięć lat, aby dostosować je do potrzeb i oczekiwań rolników. Program hodowlany blonde d’aquitaine pracuje obecnie nad konsolidacją krzyżową różnych celów produkcyjnych (czystej krwi lub krzyżówek), przy jednoczesnym zachowaniu doskonałych cech rasy. Priorytetowymi celami są: zwiększenie wydajności wołowiny (rozwój mięśni) oraz tempa wzrostu i łatwości wycielenia.
Obok hodowli i użytkowania w czystości rasy, buhaje blonde d’aquitaine z dużym powodzeniem wykorzystywane są do krzyżowania towarowego, głównie z krowami ras mlecznych.
Należy pamiętać, że do ujawnienia się drzemiących w tej rasie genetycznie uwarunkowanych bardzo dużych możliwości produkcyjnych konieczne są dobre warunki środowiskowe.
Tekst i fot. Bartłomiej Lubiński
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
