Kury ozdobne
Kury udomowiono około 3 000 lat p.n.e. w Azji. Ich przodkowie żyją tam do dziś. Są nimi przede wszystkim: dziki kur bankiwa (Gallus Gallus), jak również kur cejloński (Gallus lafayettii), kur siwy (Gallus sonneratii) oraz kur zielony(Gallus varius). Początkowo udomowione kury służyły celom religijnym. Następnie doceniono ich piękno. Utrzymywane były jako ptaki ozdobne. Finalnym etapem domestykacji było wykorzystanie ich do produkcji mięsa lub jaj. W czasach starożytnego Rzymu wierzono, że pianie kogutów powiązane jest z nadprzyrodzonymi mocami. Wykorzystywano je także do rozrywki, jaką były popularne w niektórych krajach walki kogutów.
W chowie drobiu można wyróżnić dwa kierunki, a mianowicie użytkowy i amatorski. Chów użytkowy prowadzi do uzyskania jaj oraz mięsa poprzez zastosowanie efektywnych metod produkcji. Odbywa się przede wszystkim w fermach wielkotowarowych. Amatorski chów kur zmierza natomiast do zaspokojenia indywidualnych potrzeb estetycznych, zaspokojenia ambicji i poczucia satysfakcji przez hodowców. Jest to kierunek ograniczony do gospodarstw rodzinnych. Często utrzymywany w gospodarstwach agroturystycznych. Celem hodowców drobiu ozdobnego jest uzyskanie ptaków o jak najdoskonalszym wyglądzie, najbardziej zbliżonym do określonego we wzorcach rasowych. Wynika z tego, że głównym kryterium wartości kur ozdobnych jest ich wygląd. Wzorce rasowe drobiu są jednolite w całej Europie.
W naszym kraju nadzór nad ich aktualnością pełni Polski Związek Hodowców Gołębi Rasowych i Drobnego Inwentarza (PZHGRiDI). Jest to organizacja zrzeszająca hodowców gołębi rasowych, drobiu ozdobnego i królików. Związek ten organizuje cyklicznie w okresie zimowym wystawy rangi regionalnej oraz krajowej. Biorą w nich udział hodowcy należący do wyżej wymienionego stowarzyszenia. Celem takich pokazów jest prezentacja własnego dorobku hodowlanego, a także jego konfrontacja z ptakami innych hodowców. Wpływa to bardzo korzystnie na postęp hodowlany. Wystawy cieszą się sporą popularnością. Ciekawostką jest, że pokazy drobiu ozdobnego w Wielkiej Brytanii odwiedzane są przez całą rodzinę królewską. Drób zostaje poddany ocenie przez specjalnie wyszkolonego w tej dziedzinie sędziego. Dokonuje on subiektywnej oceny w oparciu o standard danej rasy. Kartki z punktowymi wynikami oceny zawieszane są na klatkach i udostępnione do wglądu dla zwiedzających. Spośród stawki ptaków w danej rasie wybiera się najlepszego osobnika, który zyskuje miano czempiona. Każdy wystawiany ptak musi posiadać na nodze obrączkę rodową, w odpowiednim dla danej rasy rozmiarze, rozprowadzaną przez PZHGRiDI.
Kury amatorskie dzielimy na 6 grup. Pierwszą grupę stanowią kury karłowate właściwe. Należą do niej 22 rasy. Najbardziej znanymi reprezentantami tej grupy są: chabo, bantamki, brodacze antwerpskie i karzełki kochiny. Do drugiej grupy przynależą bojowce i ich odpowiedniki miniaturowe. Jest ich 27 ras. Należą tu: ko shamo, sumatry, satsumadori, jokohamy oraz bojowce indyjskie. Do trzeciej grupy należą kury czubate i ich odpowiedniki miniaturowe, których zatwierdzone w polskim standardzie są 22 rasy, takie jak: sułtan, jedwabista, czubatka polska bezbroda czy czubatka polska brodata. Kury lekkie i ich odpowiedniki miniaturowe przynależą do grupy czwartej. Jest ich 17 ras. Ich przykładem może być kura hamburska, andaluzyjska oraz lakenfeldzka. Kolejna grupa zawiera 41 ras kur średnich i ich miniatur. Charakterystycznymi rasami dla tej grupy jest leghorn, włoszka, minorka oraz zielononóżka polska. Ostatnią grupę stanowi 19 ras kur ciężkich i ich miniatur. Należą do niej następujące rasy: kochin, wyandotte, brahma.
Większość ras kur ozdobnych cechuje się bardzo dobrym instynktem kwoczenia. Istnieją również rasy, które nie posiadają takiego instynktu. Są to najczęściej kury o bardzo dobrej nieśności, gdzie najczęściej wykorzystywana jest sztuczna inkubacja.
Obniżenie zainteresowania drobiem produkcyjnym utrzymywanym w warunkach ekstensywnych obserwowane jest w całej Europie. Spowodowane jest powszechną dostępnością jaj i mięsa drobiowego oraz ich niskich cen. Rośnie natomiast zainteresowanie chowem amatorskich ras drobiu. Kury ozdobne mogą być ciekawą alternatywą. Oprócz korzyści płynących z pozyskiwania jaj oraz mięsa mogą być również ozdobą gospodarstwa.
Tekst i fot. Ernest Góralski, KPODR
