Chwościk – problem w burakach

W tym roku producenci buraka cukrowego mają poważny problem. Wiele plantacji zostało bardzo silnie zaatakowanych przez chwościka buraka. To niezwykle groźna choroba powodująca znaczne straty.

Chwościk buraka pojawia się zwykle w połowie lipca. Pierwsze objawy choroby występują na liściach najstarszych. Są to małe, brunatne plamki (2–4 mm średnicy), otoczone czerwoną lub brunatnoczerwoną obwódką. Z czasem czerwone zabarwienie może znikać i obwódka brunatnieje. Później porażeniu ulegają kolejne liście do liści sercowych włącznie. Przy silnym porażeniu plamy łączą się powodując zasychanie części blaszek liściowych i całych liści.

Rośliny bronią się przed ich utratą i odbudowują je kosztem substancji zapasowych nagromadzonych w korzeniach – zatrzymany zostaje przyrost masy i obniżana jest zawartość cukru. Ciepła i wilgotna pogoda, a taką mieliśmy w tym roku, sprzyja rozwojowi tego grzyba. W warunkach sprzyjających już po 4 dniach od momentu infekcji na powierzchni liści pojawiają się charakterystyczne plamki. Chwościk buraka najszybciej rozwija się w warunkach wysokiej temperatury. Optymalny rozwój następuje przy temperaturach od 25 do 35°C w dzień, a nocą powyżej 16°C i przy wysokiej wilgotności powietrza.

Aby skutecznie przeciwdziałać wystąpieniu tego patogena, należy wykonywać systematyczne lustracje. Jeżeli na plantacji pierwsze objawy choroby widoczne są na 5% roślin, można zastosować preparat kontaktowy, jeśli jednak choroba rozwinie się na większej powierzchni liści – należy użyć preparatu o działaniu wgłębnym lub systemicznym. Problem jednak w tym, że w bieżącym roku, jak donoszą rolnicy, nawet trzykrotne zabiegi fungicydowe nie dawały dobrego rezultatu. Wydaje się więc, że oprócz zabiegów chemicznych w przyszłości należy we własnym zakresie maksymalnie  ograniczyć zagrożenie ze strony chwościka przestrzegając kilku podstawowych zasad agrotechnicznych:

– wszelkie resztki po zbiorze buraków muszą być starannie przyorane, gdyż liście pozostawione jesienią na powierzchni pola są naturalnym źródłem infekcji w kolejnym roku,

– należy unikać uprawy buraków na działce sąsiadującej z polem, na którym były one uprawiane w poprzednim roku,

– nie wolno skracać płodozmianu (burak najwcześniej po 3 latach), a do uprawy należy wybierać odmiany o podwyższonej odporności na porażenie chwościkiem (np. zarejestrowane w 2019 r. odmiany – BTS 1125 N, Moringa, Opoka, Valzer, Wojownik).

Zwalczanie chemiczne przeprowadza się zapobiegawczo przy okazji zwalczania innych chorób lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby. Stosując odpowiedni preparat zwalczamy zazwyczaj także inne choroby. Przed wykonaniem zabiegu zawsze należy zapoznać się z instrukcją stosowania i należy ściśle jej przestrzegać.

Tab. Wybrane środki ochrony roślin do zwalczania chorób liści buraka i innych chorób* Wg PORR 2019

*Pamiętać o przemiennym stosowaniu fungicydów z różnych grup chemicznych, aby zapobiec uodparnianiu się patogenów na daną substancję aktywną 

Uwaga! Należy zawsze przed zakupem środka sprawdzić, czy nie został wycofany i do kiedy można środek zastosować – można to sprawdzić na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – www.minrol.gov.pl zakładki – Rejestr środków ochrony roślin oraz Wykaz zezwoleń i decyzji zmieniających (zmiany aktualizowane są co miesięc).

Tekst i fot. Marek Radzimierski
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego