Ogrzewanie podczerwienią
Ceny energii cieplnej rosną z dnia na dzień. Obojętnie czy stosujemy olej, węgiel, gaz lub prąd – podwyżek nie zatrzymamy. Można natomiast ograniczyć koszty ogrzewania pomieszczeń, instalując panele na podczerwień.
Z fizycznego punktu widzenia promieniowanie podczerwone (IR) jest częścią promieniowania elektromagnetycznego o długości fali w zakresie od 780 nm do 1 mm. Emitowane jest przez każde ciało fizyczne o temperaturze większej od zera bezwzględnego. W tkance biologicznej promieniowanie podczerwone wywołuje reakcje termiczne, ma właściwości biostymulujące i zdrowotne.
Wiele mieszkań i domów w Polsce dotkniętych jest problemem zagrzybienia ścian. Pleśń powstaje najczęściej na skutek obecności wilgoci na zbyt chłodnych ścianach. Aby skutecznie zapobiegać rozwojowi pleśni, należy zadbać o równomierne ogrzanie pomieszczenia. Jednak grzejniki konwekcyjne (kaloryfery) ogrzewają tylko powietrze, które unosi się pod sufit, a po ochłodzeniu opada i wraca do grzejnika. Wadą tego systemu jest to, że powietrze dopóki jest ciepłe znajduje się wysoko, gdzie jest bezużyteczne, a na poziom podłogi spływa dopiero wtedy, gdy ulegnie schłodzeniu, a ponadto w procesie cyrkulacji transportuje kurz. Ściany naprzeciwko kaloryfera pozostają zimne i wilgotne, co sprzyja rozwojowi pleśni.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku wykorzystania promieniowania podczerwonego. Ogrzewane jest wówczas nie powietrze, lecz ściany, osoby i przedmioty znajdujące się w pomieszczeniu. Jego temperatura jest wyrównana, ściany suche. Wietrzenie nie prowadzi do wychłodzenia mieszkania, ściany pozostają długo ciepłe, a dodatkowo oddają skumulowane ciepło do otoczenia.
Do ogrzewania podczerwienią najczęściej stosowane są panele montowane w dowolnym miejscu na ścianie (1,4–1,5 m od podłogi, licząc do środka panela) lub na suficie, albo maty grzejne na podłodze. Do montażu potrzebna jest tylko przygotowana pod ogrzewanie instalacja elektryczna. Ścienne panele grzewcze mogą być wykonane również w wersji dekoracyjnej, w postaci grafik i obrazów.
Koszty ogrzewania podczerwienią zależą od rodzaju pomieszczenia, a zwłaszcza zastosowanej w nim izolacji. Zużycie prądu jest tym mniejsze, im szczelniejsze pomieszczenie. Należy też pamiętać, że dzięki zastosowaniu termostatów panele nie pracują całą dobę. Koszt instalacji ogrzewania wynosi średnio około 100 zł/m2 powierzchni, a miesięczne koszty eksploatacji nie są wyższe niż przy ogrzewaniu gazowym. W Internecie można znaleźć kalkulatory do obliczania przybliżonego kosztu grzania w zależności od różnych czynników.
Podstawową wadą paneli na podczerwień jest to, że nie nadają się do podgrzewania wody użytkowej. Mają natomiast wiele zalet, do których można zaliczyć:
n Energooszczędność, uzyskana dzięki temu, że mur zostaje wysuszony i taki pozostaje, więc obniża się przewodnictwo ciepła przez ściany. Ponadto obniżenie temperatury o około 2°C (bez spadku odczuwalnego komfortu cieplnego) powoduje oszczędność energii w wysokości około 20%. Rachunki za prąd mogą jeszcze znacznie zmaleć, jeśli założymy instalację fotowoltaiczną lub hybrydową (fotowoltaika + mała elektrownia wiatrowa).
– Bardzo duża skuteczność cieplna, dochodząca do prawie 100%.
– Ekologia – brak szkodliwych emisji, brak zużycia tlenu i wydzielania spalin.
– Długa gwarancja producenta (do 15 lat).
– Niskie koszty montażu i eksploatacji (brak rur, osobnego pieca, nie wymaga komina).
– Nie wymaga kotłowni.
– System bezobsługowy – posiadając centralny panel sterujący, można programować go za pomocą smartfona.
– Precyzyjna regulacja temperatury dla każdego pomieszczenia osobno.
– Samoczynne wznawianie pracy po zaniku zasilania.
– Brak strat ciepła na jego przesyle i zamianie.
– Powietrze w pomieszczeniu ogrzewanym podczerwienią nie ulega wysuszeniu, a tym samym nie powoduje wysychania śluzówki nosa, wspomagając proces zdrowienia przy przeziębieniach i katarze.
Przed zakupem paneli warto sprawdzić certyfikaty, jakimi dysponuje sprzedawca (najlepiej poprosić o karty katalogowe produktu). Jeśli otrzymamy wymijającą albo niejasną odpowiedź, zrezygnujmy z zakupu. Należy także uważać na tzw. producentów rodzimych, którzy przedstawiają certyfikaty wypełnienia paneli, a nie całego produktu. Ogrzewanie na podczerwień zyskało już uznanie w innych krajach i powoli wkracza na nasz rynek. Czy się przyjmie, to się okaże. Moim zamierzeniem nie było przekonanie do natychmiastowej zmiany systemu ogrzewania, ale przedstawienie alternatywy. Jeżeli ktoś zdecyduje się na podczerwień, proponuję najpierw założyć jeden panel w małym pomieszczeniu i sprawdzić, jak to działa. Dobrze też byłoby porozmawiać z ludźmi, którzy ten system mają już zainstalowany u siebie i wysłuchać ich opinii.
Stanisław Pająk, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
