Indyki rzeźne
Indyki cieszą się coraz większą popularnością zarówno u producentów, jak i konsumentów. Odchów i tucz wymaga stworzenia doskonałych warunków środowiskowych.
Na fermach w województwie kujawsko-pomorskim nie prowadzi się stad reprodukcyjnych tego gatunku ptaków. Materiałem rzeźnym są indory i indyczki pochodzące z zagranicznych komercyjnych rodów hodowlanych, w tym z USA, Wielkiej Brytanii i Izraela. W chowie intensywnym największym powodzeniem cieszą się indyki zestawu ciężkiego BIG 6 i Hibrid XL. Z uwagi na wyraźny dymorfizm płciowy ptaków (zróżnicowanie masy ciała) odchów indyczek trwa maksymalnie do 16 tygodnia życia, a indorów do 21 tygodnia.
Indyki są ptakami ciepłolubnymi. Temperatura w odchowalni szczególnie w pierwszych dniach życia jest stosunkowo wysoka i wynosi aż od 22oC do 36oC. W pomieszczeniu ze sztuczną kwoką temperatury są kilka stopni niższe, a pod sztuczną kwoką wyższe o 2oC. Od 7 tygodnia życia indyków nie ma potrzeby stosowania dodatkowego źródła grzewczego i wystarcza temperatura otoczenia 18oC.
Obsada indyków (liczba ptaków na 1 m2) maleje wraz ze wzrostem i wiekiem ptaków. Zależy ona od powierzchni, końcowej masy ciała i zakładanej produkcji żywca. W pierwszym okresie może być do 12 ptaków na 1 m2 po czym liczba ich spada do 8 szt. w 3 tygodniu,
w 5 tygodniu do 5–6 szt. W przypadku indyków w okresie przedubojowym można przyjąć, że średnio na 1 m2 przypada do 5 indyczek lub 2,7 indorów. Najczęściej uzyskuje się zmniejszenie obsady przez wcześniejsze zakończenie odchowu indyczek i przeznaczenie ich do uboju, co jest związane z wcześniej zakończonym wzrostem samic w porównaniu z samcami.
W odchowie indyków rzeźnych najczęściej stosuje się duże karmidła i poidła cylindryczne, bądź automatyczne piodła typu miseczkowego. Należy zabezpieczyć 2,5 cm dostępu do poidła na jednego ptaka i 2,5–5 cm dostępu do karmidła, w zależności od ich wieku. W przypadku poideł miseczkowych do wieku 1 tyg. wystarcza jedno na 150 i po 2 tygodniach na 35 sztuk.
W celu zoptymalizowania wyników odchowu u indyków stosuje się także regulowany dzień świetlny. W pierwszych dniach życia zaleca się stosowanie 24-godzinnego dnia świetlnego, a w kolejnych dniach życia ptaków dzień świetlny skraca się do 10 godzin na koniec pierwszego tygodnia życia. Od 2 do 17 tygodnia ptaki utrzymuje się w 7–8-godzinnym dniu świetlnym, a następnie do końca odchowu w 7-godzinnym. Podobnie jak w przypadku długości dnia, także skraca się intensywność oświetlenia z 3 W/m2 w pierwszych dniach życia ptaków do 0,2 W/m2 w ostatnim tygodniu odchowu.
Idyki są ptakami, które wyróżnia spośród innych gatunków drobiu duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe w czasie wzrostu. Wiąże się to z intensywnym wzrostem i przyrostem tkanki mięśniowej.
W odchowie indyków można wyróżnić aż pięć podstawowych okresów żywieniowych: do 3 tygodnia, 6, 11, 15 tygodnia i od 16 tygodnia życia do końca odchowu. Ptaki te charakteryzuje duże zapotrzebowanie na białko szczególnie w pierwszych pięciu tygodniach życia. Wynosi ono do 3 tygodnia około 27–28% w 1 kg
podawanej mieszanki paszowej i około 25% do 5. tygodnia odchowu. Zawartość białka w mieszankach obniża się do 15% w 16 tygodniu aż do zakończenia odchowu. W ostatnich dwóch tygodniach odchowu w chowie drobnotowarowym w mało liczebnych stadach ptakom można podawać mieszanki, w których zastępuje się około 20 do 40% dziennej dawki ziarnem pszenicy. Przykładowe zapotrzebowanie pokarmowe indyków rzeźnych w odchowie zestawiono w tabeli.
Tabela 1. Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe indyków w wychowie i chowie (Smulikowska i Rutkowski 2005)
Indyczki tego typu w 15 tygodniu odchowu uzyskują około 10 kg przy zużyciu 2,9 kg paszy na 1 kg przyrostu, natomiast indory po 20 tygodniach odchowu uzyskują 20 kg przy zużyciu 2,8 kg paszy na 1 kg przyrostu.
Państwo Irena i Mirosław Napierałowie wraz z córką Katarzyną i zięciem Tomaszem Sawą prowadzą fermę indyków zlokalizowaną w Nowym Dąbiu k. Łabiszyna. Fermę tę przejęli obecni właściciele w wyniku przetargu od syndyka w 2005 r. W niedługim czasie wyremontowali budynki produkcyjne i wybudowali nowe. Właściciele w 2012 roku przystąpili do grupy producentów rolnych i prowadzą działalność jako przedsiębiorcy w Spółce z o. o. Grupa producentów umożliwia uzyskanie wsparcia finansowego na zakup sprzętu i niektórych środków produkcji.
Ferma jest zorganizowana na wysokim poziome. Można powiedzieć, że należy do najbardziej funkcjonalnych pod względem organizacyjnym i produkcyjnym. Odbywa się tu produkcja indyków rzeźnych typu BiG 6 w 3 grupach wiekowych: do 4 tygodnia, do 15 tygodnia indyczek i do 20 tygodnia indorów. Dotychczas na fermie odbywał się odchów i tucz indyczek. Od 2012 roku na fermę wstawiane są również indory. Wynika to z możliwości lepszego wykorzystania powierzchni produkcyjnej, gdyż tucz indyczek trwa krócej, przez co zwiększy się powierzchnia przeznaczona dla indorów. W jednym roku przypada 9 wstawień po 8–10 tys. piskląt.
Ferma indyków
Na końcowy efekt ekonomiczny tuczu w tej specjalistycznej branży drobiarskiej ma wpływ wiele czynników, takich jak: cena zakupu piskląt, cena pasz na poszczególne etapy produkcji, wielkość upadków oraz cena za 1 kg żywca. Często koniec roku wiąże się ze wzrostem cen pasz, przy zachowaniu na tym samym poziomie cen skupu indyków rzeźnych. Należy bardzo uważać na tanią paszę, gdyż może mieć znacznie mniejszą wartość pokarmową. Przy założeniu, że technologia produkcji jest przestrzegana, o opłacalności decyduje często skala produkcji. Właścicielka fermy ocenia, że produkcja indyków w dłuższej perspektywie czasowej jest opłacalna, chociaż zdarzają się cykle, w których poniesione koszty produkcji przewyższają przychody. Jednym z głównych problemów w planowaniu produkcji jest brak stabilności na rynku zbóż i pasz oraz częste zmiany cenowe na rynku żywca. W zarządzaniu fermą i obniżaniu kosztów produkcji przydaje się również współpraca z okolicznymi rolnikami, polegająca na pozyskaniu ściółki od rolnika w zamian za przekazany nawóz naturalny w postaci pomiotu.
Janusz Wojciechowski
KPODR Minikowo
