Sypka czy granulowana

Pasza stanowi największą część nakładów na produkcję brojlerów. Przygotowane dawki pasz powinny zapewnić ptakom odpowiednią ilość białka, węglowodanów, tłuszczy, mikroelementów i witamin. Istotnym jest również to, że drób ma znacznie większe wymagania pod względem jakości pasz niż inne gatunki zwierząt z uwagi na krótki przewód pokarmowy, szybszą przemianę materii i szybki wzrost. Poza tym u kurczęcia pasza przechodzi przez przewód pokarmowy w 4 godziny od chwili pobrania, a u sztuk dorosłych w 8 godzin. Z powyższego wynika, że kurczęta należy karmić paszą najwyższej jakości.

Pasza, jeżeli jest grubo zmielona i jednorodna pod względem wielkości cząsteczek może być podawana,  skarmiana  kurczętami w postaci sypkiej jak i bardziej skoncentrowanej jako granulat. W obu postaciach reguluje skutecznie proces trawienia. Pasza sypka dobrze wyrównana o większych cząsteczkach z reguły daje lepsze wzrost kurcząt brojlerów w pierwszym i drugim okresie odchowu. Ptaki zużywają mniej energii na pobieranie (wskutek mniejszej liczby dziobnięć) i trawienie większych cząstek. Stopień wyrównania stawki brojlerów w przypadku żywienia ptaków paszą treściwą sypką o większych cząsteczkach jest podobny do wyników jakie uzyskuje się przy podawaniu jednorodnej paszy. Ogólnie można by przyjąć, że pasza sypka pomaga łatwiej utrzymać korzystny stan przewodu pokarmowego zwłaszcza na fermach o mniejszych osiągnięciach techniczno-sanitarnych. Najmniej korzystnym rozwiązaniem w odchowie i tuczu kurcząt brojlerów jest skarmianie mieszanki sypkiej o dużym zróżnicowaniu cząstek paszy.

Składniki paszy takie, jak prefiks, dodatki mineralne oraz surowce białkowe mogą wchodzić w skład pasz w postaci kruszonej, co ogranicza udział cząsteczek drobnych. Najlepszym rozwiązaniem jest podawanie ptakom paszy typu starter w postaci kruszonki wcześniej wyprodukowanej z grubo zmielonych cząstek. Żołądek wówczas odgrywa większą rolę w procesach regulujących tempo przesuwania się paszy. Można również sądzić, że ograniczenie ilości podawanej paszy kurczętom w okresie odchowu poprawia stopień jej wykorzystania i przyswajania w jelitach.

Wartość energetyczna paszy uzależniona jest również od formy w jakiej jest podawana ptakom. Młodsze ptaki do 30 dnia życia mogą być karmione łamanym ziarnem kukurydzy, natomiast starsze lub o masie ciała powyżej 1,2 kg możemy dokarmiać pszenicą i niekiedy jęczmieniem. Udział całego ziarna pszenicy w dawce pokarmowej od 15-25% praktykowany jest w Polsce, a najczęściej w krajach północnej Europy.

Jakość pasz granulowanych uzależniona jest od jakości surowców paszowych, ich rozdrobnienia i parametrów procesu granulowania. Ważnym jest, aby granule były trwale związane, gdyż brojlery osiągają lepszą wydajność przy większym udziale całych granul w mieszance paszowej. Zdarza się, że po transporcie, załadunku silosu lub karmideł liczba całych granul spada do 50% i wówczas rozkruszone granulki przypadają w żywieniu sztukom słabszym, co w większym stopniu zmniejsza procent wyrównania zbywanych kurcząt brojlerów. Zgranulowanie pasz o niskiej koncentracji energii jest łatwiejsze, kurczęta z reguły spożywają jej więcej i tym samym szybciej przybierają na wadze. Generalnie można by przyjąć, że za skarmianiem wysokiej jakości pasz granulowanych w drugim okresie tuczu brojlerów przemawia mniejsza podatność cząstek na rozdrobnienie, większa koncentracja i zbilansowanie składników pokarmowych, lepsze ich wykorzystanie i uzyskiwanie wyższych przyrosty masy ciała brojlerów.

Spożycie paszy bez względu na formę jej podania i wzrost brojlerów w znacznej mierze zależy od dostępu ptaków do wody. Z praktycznego punktu widzenia dla 50 ptaków powinno się zabezpieczyć jedno 3-litrowe poidło.

Już na etapie przyjmowania surowców na magazyn ważnym jest skontrolowanie zawartości składników pokarmowych i stanu bakteriologicznego. Uwzględnić należy również informacje podane wcześniej i dopiero wówczas możemy ocenić, w jakim wypadku lepszą może być pasza sypka względnie granulowana.

Janusz Wojciechowski,
KPODR Minikowo