Produkcja brykietu i pelletu w warunkach gospodarstwa rolnego

Produkcja brykietu i pelletu w gospodarstwie rolnym to rozwiązanie, które pozwala efektywnie wykorzystać odpady rolnicze, takie jak słoma, trociny, resztki roślinne czy łuski zbóż, jednocześnie generując ekologiczne paliwo do ogrzewania lub sprzedaży. Inwestycja w tego typu działalność jest nie tylko ekonomicznie opłacalna, ale także wspiera zrównoważone zarządzanie zasobami i redukcję emisji gazów cieplarnianych.

Surowce do produkcji brykietów i pelletów

Gospodarstwo rolne ma dostęp do wielu rodzajów biomasy, które można wykorzystać jako surowiec. Są to m.in.:

– słoma – żytnia, pszenna, jęczmienna, owsiana;

– resztki roślinne – np. łodygi kukurydzy, wierzchołki buraków, resztki po zbiorze warzyw;

– trociny i wióry – odpady z prac stolarskich lub obróbki drewna;

– łuski zbóż i nasion – np. słonecznika, gryki, orzechów;

– siano i suche liście – szczególnie jeśli są niskiej jakości;

– odpadki organiczne – np. wytłoki po owocach, fusy kawowe.

Cechy dobrego surowca:

– wilgotność poniżej 15% (zapewnia efektywne spalanie i wysoką wartość opałową),

– jednorodność granulacji, która ułatwia prasowanie.

Proces produkcji krok po kroku

Produkcja brykietów i pelletów składa się z kilku etapów:

a) Zbieranie i przygotowanie surowca.

– Zbiór odpadów rolniczych: surowiec zbierany bezpośrednio z pola (np. słoma) lub podczas prac gospodarczych (np. trociny).

– Suszenie: wilgotny materiał należy wysuszyć na słońcu, w suszarniach lub przy użyciu pieca suszarniczego.

– Rozdrabnianie: wymagana jest odpowiednia granulacja, dlatego surowiec należy rozdrobnić    w młynku lub rozdrabniaczu.

b) Prasowanie.

– Urządzenia do formowania:

Brykieciarki: formują większe bloczki biomasy o różnych kształtach (np. prostokątne lub cylindryczne).

Pelletizery: wytwarzają małe cylindryczne granulki o średnicy od 6 do 10 mm.

– Proces technologiczny: surowiec jest poddawany wysokiemu ciśnieniu i temperaturze. W efekcie lignina, naturalny składnik biomasy, wiąże cząstki, eliminując potrzebę stosowania klejów.

c) Chłodzenie i przechowywanie.

– Po sprasowaniu brykiety i pellety powinny zostać schłodzone, co zapobiega ich odkształceniu.

– Gotowe produkty należy przechowywać w suchym, przewiewnym miejscu, najlepiej w workach, które chronią przed wilgocią.

Wymagany sprzęt

Produkcja w gospodarstwie rolnym wymaga inwestycji w odpowiedni sprzęt:

– Rozdrabniacz biomasy: służy do zmniejszenia rozmiaru surowca.

– Suszarka: szczególnie przydatna w przypadku wilgotnych surowców.

– Brykieciarka lub pelletizer: kluczowy element wyposażenia do formowania brykietów lub pelletów.

– Mieszalnik: zapewnia równomierne nawilżenie surowca, jeśli jest to wymagane.

– Prasa hydrauliczna lub mechaniczna: do zwiększenia ciśnienia przy formowaniu.

W przypadku większych gospodarstw można rozważyć zakup zintegrowanych linii produkcyjnych, które automatyzują cały proces.

Koszty i opłacalność produkcji

Koszty początkowe:

– Zakup maszyn i urządzeń (rozdrabniarka: 10 000–30 000 zł, brykieciarka/pelletizer: 20 000–100 000 zł w zależności od wydajności).

– Suszarnia: 5 000–30 000 zł (opcjonalnie).

Koszty eksploatacyjne:

– Energia elektryczna lub paliwo do maszyn.

– Praca związana z obsługą urządzeń.

Zyski:

– Ogrzewanie własnego gospodarstwa: redukcja kosztów zakupu paliw tradycyjnych (węgla, drewna).

– Sprzedaż nadwyżek: brykiety i pellety można sprzedawać lokalnie, np. do sąsiednich gospodarstw lub przedsiębiorstw.

Zalety produkcji brykietów i pelletów w gospodarstwie

Ekonomia:

– Wykorzystanie odpadów, które w innym przypadku byłyby marnowane.

– Obniżenie kosztów ogrzewania.

– Możliwość generowania dodatkowego dochodu.

Ekologia:

– Biomasa jest neutralna pod względem emisji CO2 – ilość uwalnianego dwutlenku węgla podczas spalania jest równa tej, którą roślina pochłonęła w trakcie wzrostu.

– Redukcja problemu nadmiaru odpadów organicznych.

Samowystarczalność:

– Produkcja niezależna od dostawców paliw.

– Możliwość dostosowania produkcji do własnych potrzeb.

Wyzwania i ograniczenia

– Inwestycja początkowa: zakup sprzętu wymaga znaczących nakładów finansowych.

– Czasochłonność: proces wymaga odpowiedniego przygotowania surowca oraz obsługi maszyn.

– Jakość surowca: nieodpowiednio wysuszone lub przygotowane materiały mogą obniżyć wartość opałową paliwa.

Podsumowanie

Produkcja brykietu i pelletu w gospodarstwie rolnym to praktyczne rozwiązanie, które pozwala efektywnie wykorzystać zasoby biomasy. Jest to nie tylko sposób na oszczędności i dodatkowy dochód, ale także krok w stronę zrównoważonego rolnictwa i ochrony środowiska. Dzięki odpowiedniemu zaplanowaniu i inwestycji w sprzęt można stworzyć system, który będzie funkcjonował przez wiele lat, wspierając zarówno gospodarstwo, jak i lokalną społeczność.

Rozpoczynając produkcję, warto rozważyć skalę działalności, dostępność surowców i możliwość zbytu nadwyżek paliwa na rynku. Dzięki temu przedsięwzięcie stanie się opłacalne i zrównoważone.

Sławomir Nadworny, KPODR

Opracowano na podstawie:

– https://peletto.pl/jak-produkowac-pellet-to-musisz-wiedziec,

–  https://kb.pl/ogrzewanie/piece-na-pellet/produkcja-pelletu-krok-po-kroku-sposoby-urzadzenia-koszty-oplacalnosc/,

– https://www.kalendarzrolnikow.pl/15082/proces-produkcji-pelletow-drzewnych–najwazniejsze-informacje,

– https://agrofeedingtech.pl/jakie-surowce-moga-byc-wykorzystywane-do-produkcji-pelletu/.