Obecna sytuacja na polu ozimin

W połowie października w większości gospodarstw siewy ozimin były już zakończone. Jak wyglądają wysiane rośliny rzepaku, jęczmienia, pszenżyta i żyta oraz pszenicy? W tym artykule chciałbym Państwu przybliżyć aktualną sytuację na polu ww. roślin. W Minikowie także wysialiśmy rzepak ozimy pod potrzeby przyszłorocznej kolejnej edycji „Kujawsko-Pomorskich Dni Pola”.

Na polach w Minikowie wysiany został rzepak ozimy w optymalnym dla naszego regionu terminie siewu. Zasiewy były wykonane małym siewnikiem doświadczalnym, widocznym na poniższym zdjęciu.

Po regulacji i ustawieniu siewnika zawsze należy sprawdzić, czy nasiona są dobrze wysiane w glebie. Ustawienia siewnika, tj. głębokość siewu, rozstawa redlic oraz optymalna norma wysiewu zgodnie z zaleceniami hodowli nasiennej, związane są z liczbą roślin na tzw. metrze kwadratowym. W zasiewach na polach w Minikowie przyjęta była optymalna liczba – 35 roślin/1 m2 dla wszystkich odmian rzepaku.

22 sierpnia wysialiśmy w kolekcji odmianowej 41 odmian rzepaku ozimego takich firm, jak: RAGT, KWS, MAISADOUR, SAATBAU, BAYER, HR SMOLICE, AMPOL-MEROL, BASF, SYNGENTA, HR STRZELCE, LIDEA, CAUSADE, OSEVA. Dzień po zasiewach wykonany został zabieg herbicydowy. W miarę rozwoju roślin na polu zastosowany został preparat grzybobójczy oraz owadobójczy. Warto jednak przypomnieć, że lustracja plantacji pozwala na szybkie zdiagnozowanie problemu, jakim coraz częściej stają się jesienne szkodniki, takie jak: chowacz galasówek, gnatarz rzepakowiec, pchełki ziemne, tantniś krzyżowiaczek, śmietka kapuściana, rolnice. O tych agrofagach pisaliśmy we wcześniejszych artykułach na łamach naszego miesięcznika. W okresie jesiennym oraz wiosennym zalecam systematyczną lustrację plantacji, aby w optymalnym terminie oraz pogodzie wykonać zabieg insektycydem. Jesienią w uprawie rzepaku ozimego mogą także pojawić się choroby grzybowe, takie jak: zgorzel siewek, sucha zgnilizna kapustnych czy czerń krzyżowych.

Efekt żerowania miniarki kapuścianej na liściach rzepaku

Z kolei na zachwaszczenie wpływa zmianowanie, rodzaj uprawy czy też zespół maszyn wykonujących zabiegi agrotechniczne, przygotowujące rolę pod zasiewy, a najważniejsza jest dobra znajomość własnego pola. Każdy z rolników powinien spodziewać się typowych chwastów na plantacji rzepaku. Jednakże wszelkie zabiegi herbicydowe powinny być już dawno wykonane, zwłaszcza zaraz po siewie.

Nie tylko zastosowane środki ochrony roślin odgrywają ważną rolę w produkcji rzepaku. Ważne jest przygotowanie pola. W kolekcji odmianowej rzepak ozimy wysiano w uprawie płużnej, a na polu obok dla porównania w uprawie bezpłużnej – warto odwiedzić Minikowo, aby to zobaczyć i porównać.

Podczas zwiedzania kolekcji na parceli bezorkowej można będzie porównać i obserwować różnice pomiędzy wykorzystanymi maszynami oraz terminem siewu. 21 sierpnia dokonano siewu siewnikiem firmy Czajkowski, natomiast 28 sierpnia wykonany był siew maszyną HORSH.

Siew w uprawie uproszczonej wykonano maszyną HORSH… a na polu obok siewnikiem firmy Czajkowski

Ponadto w prezentacji polowej wysialiśmy rzepak ozimy w różnych gęstościach siewu, tj. obsada 20, 30, 40, 50, 60 szt./m2, co może również wzbudzić zainteresowanie zwiedzających kolekcję rzepaku ozimego. Zarówno rzepak ozimy, jak i tzw. „ogród chorób” będzie można obejrzeć podczas Dni Pola w Minikowie. „Ogród chorób” , który ma w swojej pieczy dr hab. inż. Grzegorz Lemańczyk, prof. PBŚ, w poprzednich edycjach wywołał duże zainteresowanie wśród zwiedzających.

W okresie jesiennym istotne jest również nawożenie roślin azotem oraz fosforem i potasem. Rzepaki w połowie października wyglądały bardzo dobrze, miały średnio 9 rozwiniętych liści i mocny system korzeniowy. Zastosowane środki ochrony roślin spowodowały ograniczenie agrofagów, które w ciepłej końcówce lata zaczęły atakować rośliny. Na zdjęciu poniżej widać efekt żerowania miniarki kapuścianej na liściach rzepaku. Będziemy Państwa systematycznie informować o tym, co dzieje się z rzepakiem ozimym na poletkach.

W Minikowie 5 i 6 lipca 2025 roku podczas „Kujawsko-Pomorskich Dni Pola” będzie można obejrzeć jęczmień ozimy, żyto, pszenżyto oraz pszenicę ozimą. W połowie października jęczmień wykształcił 3 liście. W uprawie zbóż najważniejsze jest to, aby materiał siewny był zaprawiony odpowiednimi zaprawami ograniczającymi występowanie chorób grzybowych.

Tak wyglądał rzepak ozimy w połowie października

Jęczmień w połowie października wykształcił 3 liście

Ważne jest również systematyczne prowadzenie lustracji pod kątem występowania mszycy zbożowej. W okresie jesiennym, to dość istotne, aby nie doprowadzić do kolonizacji tych agrofagów, gdyż żerujące mszyce w słoneczne i ciepłe dni mogą doprowadzić do infekcji wirusem żółtej karłowatości jęczmienia. Niektóre gospodarstwa celowo opóźniają siew jęczmienia ozimego nawet do końca września lub początku października (informacja pozyskana z wizytacji gospodarstwa 3 października br. w województwie wielkopolskim), aby ograniczyć występowanie mszyc, a co za tym idzie zmniejszyć koszty związane z zastosowaniem środków owadobójczych.

Tekst i fot. Adam Piszczek, KPODR