Środki finansowe na retencję wodną

W ramach Komponentu B „Zielona energia i zmniejszenie energochłonności” Krajowego Planu Odbudowy będzie realizowana Inwestycja B.3.3.1 (Inwestycje w zwiększanie potencjału zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich).

Sztucznie utworzony zbiornik           

Zakresem wsparcia będą objęte trzy obszary:

– Obszar A – aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich przez ośrodki doradztwa rolniczego w ramach Lokalnych Partnerstw Wodnych na rzecz działań w poprawę gospodarki wodnej,

– Obszar B – przedsięwzięcia związane z budową, przebudową, odbudową, rozbudową urządzeń melioracji wodnych oraz niewielkich urządzeń wodnych (w szczególności ograniczających odpływ wody, z uwzględnieniem jej retencjonowania),

– Obszar C – inwentaryzacja urządzeń melioracji wodnych w celu opracowania bazy danych urządzeń melioracji wodnych i gruntów zmeliorowanych.

W ramach obszaru B ostatecznymi odbiorcami wsparcia mogą być gminy, związki międzygminne. Inwestycje mogą być realizowane: na obszarach gmin wiejskich lub gmin miejsko-wiejskich, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców. Na realizację tych zadań zabezpieczono 248,36 mln euro.

Na uwagę zasługuje fakt możliwości finansowania inwestycji do 100% kosztów kwalifikowalnych oraz możliwość zaliczkowania do 80% kosztów kwalifikowalnych wyłącznie dla przedsięwzięć, które nie zostały rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o objęcie przedsięwzięcia wsparciem z planu rozwojowego.

Jednostką Wspierającą plan rozwojowy są samorządy województw, z którymi MRiRW będzie zawierało umowy powierzenia zadania.

Koszty kwalifikowalne w przypadku jednostek samorządu terytorialnego i ich związków:

– koszty budowy lub przebudowy, lub odbudowy, lub rozbudowy urządzeń melioracji wodnych z uwzględnieniem retencjonowania wody;

– koszty budowy nowych niewielkich urządzeń wodnych, w szczególności ograniczających odpływ wody, z uwzględnieniem jej retencjonowania oraz możliwości przeciwdziałania skutkom suszy;

– koszty modernizacji istniejących niewielkich urządzeń wodnych, w szczególności ograniczających odpływ wody, z uwzględnieniem jej retencjonowania oraz możliwości wykorzystania wody dla przeciwdziałania skutkom suszy;

– koszty zastosowanych rozwiązań opartych na przyrodzie;

– koszty ogólne, związane bezpośrednio z realizacją przedsięwzięć (jak np. koszt pozwoleń i zgód, koszt nadzoru inwestorskiego itp.) w wysokości nieprzekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych.

Koszty niekwalifikowalne:

– VAT;

– zakup  maszyn, urządzeń, środków transportu;

– budowa lub modernizacja dużych urządzeń piętrzących i elektrowni wodnych oraz przedsięwzięć nie spełniających zasad DNSH;

– wynagrodzenia pracowników stałego personelu ostatecznego odbiorcy wsparcia;

– koszty instytucji publicznych oraz administracji, związane z obsługą przygotowania i realizacji reform i inwestycji w ramach planu rozwojowego (w tym wynagrodzenia urzędników).

W ramach inwestycji B.3.3.1 możliwa jest realizacja projektów parasolowych. W przypadku tych projektów wnioskodawcą będzie gmina lub związek gmin, a beneficjentem końcowym – mieszkańcy obszarów wiejskich, w tym rolnicy. W ramach projektu gmina odpowiadałaby za przeprowadzenie wyboru beneficjentów w drodze otwartego naboru i podpisywałaby z nimi stosowne umowy. W ramach projektów nie będzie brane pod uwagę wsparcie w systemy nawadniające.

Wnioski o dotacje w ramach działania B.3.3.1 można będzie składać na formularzu udostępnionym w systemie CST2021.

Kryteriami premiującymi w obszarze B są między innymi rozwiązania oparte na przyrodzie, tj. projekty, które opierają się na naturalnych procesach ekosystemowych (np. budowa drewnianych umocnień brzegów z kłód, umocnienie brzegów przez nasadzenie drzew). Można tu uzyskać 0/5/30 pkt. Premiowane są również przedsięwzięcia realizowane

w powiatach o dużym znaczeniu rolnictwa, gdzie udział powierzchni użytków rolnych w powierzchni ogólnej powiatu wynosi powyżej 50%. Na uwagę zasługuje premiowanie powiązane z działalnością Lokalnych Partnerstw Wodnych w danym powiecie. Członkostwo beneficjenta w LPW skutkuje przydzieleniem 5 pkt oraz dodatkowe 5 pkt za fakt uwzględnienia danej inwestycji w Planie wieloletnim LPW.

Po podpisaniu umów samorządy województw ogłoszą nabory na działanie. Po spełnieniu wymogów proceduralnych będzie możliwość podpisywania umów z ostatecznymi odbiorcami wsparcia. Pamiętać należy, że inwestycje powinny zakończyć się do 31 sierpnia 2025 r.

Tekst i fot. Małgorzata Kołacz, KPODR