Chów przepiórek

Przepiórka japońska użytkowana jest w Polsce przede wszystkim w kierunku nieśnym. Jaja są ogólnodostępne w dużej części sklepów, natomiast tuszki zaledwie w wybranych sklepach wielkopowierzchniowych. Jaja przepiórcze w porównaniu z kurzymi to prawdziwa bomba witaminowa, biorąc pod uwagę ich wielkość, 1 szt. waży 12 g.

Przepiórcze jaja

W porównaniu z jajem kurzym, skład chemiczny jaja przepiórczego jest bogatszy. Zawiera ono więcej niezbędnych, egzogennych aminokwasów, jest szczególnie dobrym źródłem żelaza, fosforu, miedzi i cynku. Jaja zawierają przede wszystkim więcej prowitaminy A, tiaminy, ryboflawiny i cyjanokobalaminy. W internecie znaleźć można nawet specjalne nożyczki do jajek przepiórczych, które nie niszczą delikatnej struktury drobnego jajka. Dostępne są również makarony z przepiórczych jaj, znajdziemy także wiele przepisów kulinarnych z ich udziałem. Natomiast jako ozdoby sprzedawane są wydmuszki z jaj barwionych lub też nie.

Warunki utrzymania

Według obowiązujących przepisów przepiórki utrzymuje się w klatkach jednopoziomowych lub wielopoziomowych – pojedynczo lub grupowo. W przypadku utrzymywania przepiórek w klatkach jednopoziomowych lub wielopoziomowych pojedynczo wymiary klatki powinny wynosić: długość – co najmniej 0,21 m; szerokość – co najmniej 0,1 m;  wysokość – co najmniej 0,2 m. W przypadku utrzymywania przepiórek w klatkach jednopoziomowych lub wielopoziomowych grupowo powierzchnia podłogi w klatkach, w przeliczeniu na jedną sztukę, powinna wynosić dla: przepiórek nieśnych – co najmniej 0,025 m2, przy czym wysokość klatki powinna wynosić co najmniej 0,2 m; przepiórek mięsnych – co najmniej 0,006 m2, przy czym wysokość klatki powinna wynosić co najmniej 0,2 m. W przypadku utrzymywania przepiórek grupowo powierzchnia, w przeliczeniu na jedną sztukę, powinna wynosić co najmniej 0,04 m2. Powierzchnię, na której utrzymuje się przepiórki, trwale zabezpiecza się ogrodzeniem o wysokości co najmniej 2 m i przykrywa siatką.

Nieśność

Nieśność u przepiórek rozpoczyna się przeważnie w 7 tygodniu życia i trwa przez co najmniej 52 tygodni. Największy procent nieśności występuje u ptaków młodych, a z wiekiem maleje. Przepiórki japońskie są bardzo dobrymi nioskami (ok. 300 jaj w ciągu roku). Zaleca się wymienić nioski po 180 dniach produkcji jaj. Dorosłe ptaki wymagają temperatury 18–24oC przy temp. 16oC następuje wstrzymanie nieśności. Nie należy dopuszczać do sytuacji, w której kontakt niosek z jajami był zbyt długi, ponieważ jaja na podłodze ulegają szybkiemu zabrudzeniu i wywołuje to u nich chęć do rozbijania i zjadania jaj. Te nioski, które nauczyły się zjadać jaja ciężko jest od tego nawyku odzwyczaić. Najlepiej zbierać jaja jak najczęściej, zachowując przerwę między 10:00 a 14:00, ponieważ wtedy znikoma część niosek znosi jaja.

Przepiórki w chowie amatorskim (gdy nieśność nie jest najważniejsza) można utrzymywać w wolierach zewnętrznych przez cały rok. W takich warunkach ptaki niosą się tylko w lecie i wczesną jesienią. Ptaki dobrze znoszą niskie temperatury pod warunkiem ustawienia osłon chroniących przed wiatrem i przeciągami oraz zapewnienia im wysokoenergetycznej paszy.

Przepiórki lubią przebywać w dobrze oświetlonych pomieszczeniach, dojrzewające przepiórki powinny mieć 14-godzinny dzień świetlny. Aby pobudzić je do większej nieśności należy wydłużać długość dnia o pół godziny co 2 tygodnie aż do uzyskania 17 godzin światła na dobę.

Profilaktyka chorób

W profilaktyce chorób należy przede wszystkim dbać o to, aby pomieszczenia, w których znajdują się zwierzęta były czyste i zdezynfekowane. Należy regularnie myć klatki, poidła, karmidła, aby nie były siedliskiem nieproszonych gości, czyli szkodliwych drobnoustrojów. Najlepiej zabezpieczyć karmidła i poidła, tak aby nie trafiały do nich odchody i aby nie powodowały dodatkowego zanieczyszczenia czy zamoknięcia wnętrza klatki/pomieszczenia. Przepiórki, tak jak inne zwierzęta, kupujemy ze sprawdzonego źródła, dobrze jest przed zakupem dokładnie obejrzeć zwierzęta czy nie sprawiają wrażenia, że mogą być chore. To punkt wyjściowy i od niego zależy czy w przyszłości nie będziemy mieć problemów ze zwierzętami i nie przeznaczymy pieniędzy w pierwszej kolejności na ich leczenie.

Żywienie

Na rynku znajduje się wiele rodzajów pasz dedykowanych dla przepiórek. Należy rozeznać się, które z nich cieszą się dobrymi opiniami wśród kupujących. Na etykiecie powinien znajdować się szczegółowy skład i dawkowanie. Przepiórki można karmić paszami gospodarskimi, takimi jak gotowane, rozdrobnione jaja na twardo, kasza kukurydziana (polenta), płatki owsiane, zielonki, twaróg i proso, tarta marchew, ryż, len, kasza gryczana czy szpinak. Poza wodą mogą otrzymywać do picia mleko kwaśne, serwatkę lub maślankę. Przepiórki w okresie nieśności żywią się do woli mieszankami pełnoporcjowymi, dorosły ptak zjada dziennie ok. 25 g paszy i wypija 40 g wody.

Tab. 1. Zalecenia żywieniowe rosnących przepiórek według Smulikowskiej i Rutkowskiego (2005).

Składniki	1-7 dni	8-28 dni	29-45 dni	Dorosłe
Energia metaboliczna (kcal/kg)	3000	2900	2800	2800
Białko ogólne (%)	28,00	24,00	20,00	21,00
Włókno surowe (%)	do 3,00	do 3,50	do 4,00	do 3,5

Prace selekcyjne w polskich hodowlach prowadzone są w kierunku nieśnym i mięsnym przez Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.

Anna Mońko-Łanucha,
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Fot. pixabay