Pobudzanie rui u loch

W prawidłowo funkcjonujących gospodarstwach trzodziarskich okres jałowienia loch powinien wynosić maksymalnie 10 dni, a wskaźnik wyproszeń powyżej 2,2 miotu w ciągu roku. Praktycznie oznacza to, że locha powinna albo karmić prosięta albo być w ciąży. Jeżeli wskaźniki te są z jakiś powodów niższe, to hodowca powinien zastanowić się, gdzie tkwi problem. W tym artykule chciałbym zwrócić uwagę tylko na sprawy dotyczące występowania rui i jej wpływu na poprawę plenności loch.

Pod pojęciem pobudzania rui u loch rozumie się zespół zabiegów zmierzających do wystąpienia rui. Ruję możemy stymulować poprzez stosowanie metod biologicznych i hormonalnych (preparaty gonadotropowe).

Metody biologiczne wpływające na manifestowanie objawów rujowych to przede wszystkim prawidłowe żywienie loch polegające na odpowiednim bilansowaniu dawki pokarmowej. Należy zapewnić odpowiednią ilości i jakość białka, energii, składników mineralnych i witamin. Na występowanie rui u świń w sposób bardzo wyraźny wpływa  również zmiana środowiska, w którym przebywają zwierzęta – zmiana kojców, przegrupowanie czy krótkotrwały transport. Na lochy bardzo dobrze wpływa też skrócenie wspólnego przebywania prosiąt z matką w końcowym okresie laktacji. Na 3–4 dni przed odsadzeniem prosiąt możemy także ograniczyć częstotliwość karmienia prosiąt poprzez zmniejszenie ilości ssań.

Metody hormonalne polegają na stosowaniu preparatów gonadotropowych. Preparaty te są produktami naturalnymi, dlatego też stosowane w odpowiednim okresie są zupełnie bezpieczne dla zwierząt. Podanie ich lochom czy loszkom prowadzi do rozwoju, dojrzewania i pękania pęcherzyków jajnikowych. Wysoki odsetek świń z wywołaną przez gonadotropiny owulacją obserwuje się, gdy hormony podane zostaną pod koniec okresu miedzyrujowego i początku przedrujowego. W praktyce jest to moment odsadzenia prosiąt i związane z tym zahamowanie laktacji. Podanie więc w dniu odsadzenia lub dzień po odsadzeniu prosiąt lochom preparatu zawierającego gonadotropiny gwarantuje skrócenie okresu jałowienia i większe zamanifestowanie rui. Podawanie preparatu powoduje nie tylko skrócenie czasu między odsadzeniem a pokryciem, ale także zwiększa liczbę urodzonych prosiąt w kolejnych miotach, statystycznie o 1–2 prosięta więcej. Należy pamiętać, że stymulacje rui przy użyciu gonadotropin można wykorzystywać jedynie tam, gdzie warunki utrzymania i żywienia loch i loszek są prawidłowe. Zwierzęta muszą byś także w odpowiedniej kondycji,     a loszki powinny osiągnąć dojrzałość rozpłodową. Gonadotropiny powinniśmy stosować tylko i wyłącznie po konsultacji z lekarzem weterynarii, który wybierze określony preparat i określi jego stosowanie.

Stanisław Piątkowski
KPODR Minikowo,
Oddział w Zarzeczewie