Warto zasiać dobre zboża

Polsce zboża zajmują około 70% ogólnej powierzchni zasiewów. Uprawia je co najmniej 90% gospodarstw rolnych. Zboża stanowią więc produkcję strategiczną, a ich opłacalność rzutuje na ogólną sytuację ekonomiczną polskiego rolnictwa.

Wielkość zysku z tej gałęzi uzależniona jest od kosztów produkcji, uzyskanego plonu, a przede wszystkim od jakości ziarna. Wymagania jakościowe stawiają głównie konsumenci i hodowcy zwierząt. Piekarze poszukują dobrej mąki, a z kolei młynarze dobrych pszenic i żyta. Podobnie jest w przypadku produkcji pasz. Tu również ziarno musi odpowiadać wymaganym parametrom. Dlatego rolnicy muszą wiedzieć jaką odmianę zasiać i jaką technologię uprawy zastosować, by mogli spełnić wymagania stawiane w całym łańcuchu przetwórstwa zbożowego.

Stale pojawianie się coraz to lepszych odmian, wraz z poprawiającą się agrotechniką, daje możliwość uzyskania wysokich plonów o pożądanej jakości. W doborze odmian niesłychane ważną cechą jest odporność na choroby. W rolnictwie zrównoważonym należy kreować odmiany, które obok dużego potencjału plonowania i wysokich cech jakościowych, będą efektywnie wykorzystywały nawożenie i charakteryzowały się odpornością na choroby i szkodniki.

Corocznie przed siewem zbóż wielu rolników zadaje sobie pytanie, czy wykorzystać do obsiania swych pól własne nasiona, czy może kupić kwalifikowany materiał siewny w firmie nasiennej. Niewątpliwie stosowanie dobrej jakości nasion kwalifikowanych daje wymierne efekty w postaci wyższych plonów.

W naszym kraju oficjalnie odnawia się tylko 7% materiału siewnego zbóż, można ten procent podwoić, gdy się weźmie pod uwagę dane nieoficjalne. Ale nawet 14% odnawianych nasion, to bardzo niewiele w stosunku do prawie 70% w Niemczech.

Rolnik wrzucając nasiona do gleby powinien myśleć o tym, co z tego urośnie, jaki uzyska plon, czy będzie on satysfakcjonujący. Niewątpliwie stosowanie dobrej jakości nasion kwalifikowanych daje wymierne efekty ekonomiczne, to się po prostu opłaca.

Są trzy sposoby zwiększenia dochodowości produkcji rolniczej: wzrost plonu, obniżenie kosztów produkcji i wzrost cen płodów rolnych. Rolnik może mieć wpływ tylko na poziom plonowania zbóż oraz wysokość ponoszonych kosztów produkcji. Z uwagi na skalę produkcji pojedynczy rolnik nie ma praktycznie żadnego wpływu na poziom cen płodów rolnych. Wyższe plony są możliwe do uzyskania poprzez zastosowanie do siewu dobrych jakościowych nasion. Koszty produkcji można optymalizować jedynie, gdy rolnik wie, jaką odmianę sieje. Każda odmiana wymaga indywidualnego podejścia. Aby uzyskać satysfakcjonujący plon przy niskich kosztach, należy dostosować technologię produkcji ściśle do wymagań danej odmiany. Dlatego tak ważne jest posiadanie dużej wiedzy na temat cech uprawianej odmiany. Szczegółowe informacje o każdej odmianie można znaleźć w materiałach firm nasiennych lub kontaktując się przedstawicielami terenowymi Ośrodka Doradztwa Rolniczego.

Często od przedstawicieli przemysłu zbożowo-młynarskiego oraz przemysłu paszowego słyszy się opinię dotyczącą złej jakości zbóż produkowanych w Polsce. Partie zboża są małe o zmiennych parametrach jakościowych. Dotyczy to takich parametrów, jak wyrównanie ziarna, udział pośladu, brak czystości odmianowej, czy bardzo często gatunkowej, nie mówiąc już o zdrowotności, zwartości białka bądź glutenu. W związku z tym, często firmom przetwórczym opłaca się kupować duże partie zboża za granicą, z uwagi na ich jednorodność pod względem jakościowym.

Stosowanie do siewu dobrych jakościowo nasion w połączeniu z odpowiednio dostosowaną do danej odmiany i warunków klimatyczno-glebowych technologią produkcji pozwoli uzyskać dobry jakościowo zbiór. Taki zbiór jest łatwiej sprzedać, można uzyskać wyższą cenę, a jeśli ziarno przeznaczone jest do żywienia zwierząt we własnym gospodarstwie, to efekty żywienia są lepsze. Z kolei dla przetwórcy wyższa jakość skupionego surowca, to oszczędności wynikające z mniejszej ilości odpadów, z ograniczeń lub zaniechania stosowania „polepszaczy”, to również optymalizacja i stabilizacja produkcji, a przede wszystkim wyższa jakość wytwarzanych produktów i pewniejszy zbyt. Lepszy surowiec, to rozwój sektora przetwórczego, zapewnienie wysokiej jakości pasz i żywności, a poprzez możliwości śledzenia pochodzenia surowca na każdym etapie produkcji, szansa zwiększenia bezpieczeństwa żywieniowego kraju.

Wejście Polski do Unii Europejskiej spowodowało wzrost konkurencji na wielu płaszczyznach. Szanse przetrwania i rozwoju mają jedynie przedsiębiorstwa rolne najlepsze, posiadające przewagę konkurencyjną. Pojedyncze gospodarstwa rolne staną się konkurencyjne, jeżeli oferowane przez nich produkty, w tym zboża, będą posiadały właściwości, jakość i cenę atrakcyjną i pożądaną przez rynek.

Rolnik stosujący nasiona niekwalifikowane pozbawia się szansy uzyskania dodatkowego dochodu, jako efektu wyższych plonów oraz produkcji dobrej jakości zbóż.

Zastosowanie nasion kwalifikowanych w produkcji powinno przyczynić się do wzrostu konkurencyjności wielu polskich producentów rolnych na płaszczyźnie kosztowej, jakościowej i ilościowej.

Roman Podolski
KPODR Minikowo
PZDR Inowrocław