Relacja szkolenie online pn. Podwyższony dobrostan i profilaktyka chowu małych przeżuwaczy
6 marca 2024 r. na platformie clickeeting odbyło się szkolenie dla pasjonatów, hodowców, posiadaczy małych przeżuwaczy pn. Podwyższony dobrostan i profilaktyka chowu małych przeżuwaczy. Organizatorem szkolenia był Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Poruszono tematy związane z aktualnym prawodawstwem, dopłatami, podwyższonym dobrostanem (Anna Mońko-Łanucha, starszy specjalista ds. produkcji zwierzęcej KPODR w Minikowie, odchowem małych przeżuwaczy (Mariusz Dobies, specjalista ds. żywienia), wzorcem rasy, charakterystyką, pochodzeniem, wzorcowymi cechami morfologicznymi kóz anglonubijskich (Ewelina Lipka, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Hodowców Kóz Anglonubijskich) oraz znaczeniem profilaktyki weterynaryjnej i zootechnicznej na produkcyjność mleczną kóz (dr hab. inż. Maciej Murawski, prof. URK, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie)
W szkoleniu wzięło udział 90 osób z różnych województw. Szkolenie dotyczyło bieżących zagadnień, które interesują zarówno doświadczonych jak i tych początkujących posiadaczy tych zwierząt.
Udostępniamy część informacji z prezentacji i odpowiadamy na pytania z czatu, których pojawiło się wiele a niestety na wszystkie czas nie pozwolił odpowiedzieć.
Polecane strony
https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ekoschemat-dobrostan-zwierzat
https://www.gov.pl/web/rolnictwo
https://www.cdr.gov.pl/
www.kpodr.pl
Wymagania wspólne w ekoschemacie Dobrostan zwierząt:
- Posiadanie odpowiedniej siedziby stada zarejestrowanej zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, a w przypadku drobiu – numer zakładu drobiu.
- Wymogi odnoszące się do danej grupy zwierząt dotyczą wszystkich zwierząt tej grupy utrzymywanych w gospodarstwie rolnym.
- Zwierzęta objęte wymogami są oznakowane i zarejestrowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (jeśli dotyczy).
- Rolnik realizujący interwencję dotyczącą dobrostanu zwierząt zobowiązany jest do jednorazowego odbycia szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków (wymóg od 2024 r.).
- Rolnik posiada plan poprawy dobrostanu zwierząt.
Szkolenia dotyczące metod ograniczających stosowania antybiotyków w chowie zwierząt gospodarskich:
Zwierzętom z gatunku koza domowa zapewnia się:
- utrzymywanie bez uwięzi,
- zwiększoną co najmniej o 20% powierzchnię bytową w pomieszczeniach/budynkach,
- dostęp do wybiegu przez cały rok – o powierzchni zwiększonej co najmniej o 20%,
- wypas przez co najmniej 120 dni w okresie pastwiskowym.
Minimalne wielkości powierzchni:
| KOZY | |||
| Lp | Obowiązujące normy prawne* | Wymogi obowiązujące w dobrostanie | |
| 1. | Powierzchnia kojca w przypadku utrzymywania pojedynczego w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić w przypadku utrzymywania: | ||
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy z koźlęciem ssącym | co najmniej 1,5 m2 i dodatkowo co najmniej 0,3 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | co najmniej 1,8 m2 i dodatkowo co najmniej 0,36 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy przeznaczonego do rozrodu | co najmniej 3 m2 | co najmniej 3,6 m2 | |
| 2. | Powierzchnia kojca w przypadku utrzymywania grupowego w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić w przypadku utrzymywania: | ||
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy z koźlęciem ssącym | co najmniej 1,5 m2 i dodatkowo co najmniej 0,3 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | co najmniej 1,8 m2 i dodatkowo co najmniej 0,36 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy przeznaczonego do rozrodu | co najmniej 3 m2 | co najmniej 3,6 m2 | |
| samicy lub samca od odsadzenia do osiągnięcia dojrzałości płciowej tj. do ukończenia 12 miesięcy. | co najmniej 1 m2 | co najmniej 1,2 m2 | |
| Powierzchnia wybiegu w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić w przypadku utrzymywania: | |||
| 3. | wszystkie grupy technologiczne z gatunku koza poza samcem w wieku powyżej 12 miesięcy, w tym również samcem w tym wieku przeznaczonym do rozrodu | co najmniej 4 m2 | co najmniej 4,8 m2 |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy, w tym również samca w tym wieku przeznaczonego do rozrodu | co najmniej 6 m2 | co najmniej 7,2 m2 | |
(*) Rozporządzenie MRiRW z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. z 2019 r., poz. 1966)
Zwierzętom z gatunku koza domowa zapewnia się:
- utrzymywanie bez uwięzi,
- zwiększoną co najmniej o 20% powierzchnię bytową w pomieszczeniach/budynkach,
- dostęp do wybiegu przez cały rok – o powierzchni zwiększonej co najmniej o 20%,
- wypas przez co najmniej 120 dni w okresie pastwiskowym.
Minimalne wielkości powierzchni:
| KOZY | |||
| Lp | Obowiązujące normy prawne* | Wymogi obowiązujące w dobrostanie | |
| 1. | Powierzchnia kojca w przypadku utrzymywania pojedynczego w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić w przypadku utrzymywania: | ||
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy z koźlęciem ssącym | co najmniej 1,5 m2 i dodatkowo co najmniej 0,3 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | co najmniej 1,8 m2 i dodatkowo co najmniej 0,36 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy przeznaczonego do rozrodu | co najmniej 3 m2 | co najmniej 3,6 m2 | |
| 2. | Powierzchnia kojca w przypadku utrzymywania grupowego w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić w przypadku utrzymywania: | ||
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samicy gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy z koźlęciem ssącym | co najmniej 1,5 m2 i dodatkowo co najmniej 0,3 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | co najmniej 1,8 m2 i dodatkowo co najmniej 0,36 m2 dla każdego następnego koźlęcia ssącego | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy | co najmniej 1,5 m2 | co najmniej 1,8 m2 | |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy przeznaczonego do rozrodu | co najmniej 3 m2 | co najmniej 3,6 m2 | |
| samicy lub samca od odsadzenia do osiągnięcia dojrzałości płciowej tj. do ukończenia 12 miesięcy. | co najmniej 1 m2 | co najmniej 1,2 m2 | |
| Powierzchnia wybiegu w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić w przypadku utrzymywania: | |||
| 3. | wszystkie grupy technologiczne z gatunku koza poza samcem w wieku powyżej 12 miesięcy, w tym również samcem w tym wieku przeznaczonym do rozrodu | co najmniej 4 m2 | co najmniej 4,8 m2 |
| samca gatunku koza domowa w wieku powyżej 12 miesięcy, w tym również samca w tym wieku przeznaczonego do rozrodu | co najmniej 6 m2 | co najmniej 7,2 m2 | |
(*) Rozporządzenie MRiRW z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. z 2019 r., poz. 1966)
Pytania z czatu:
| Anna Krużycka, „Selen w płynie. Jaki czas powinno się podawać? Chodzi mi o kozy dorosłe.” M.D. Należy zastanowić się jakie ilości selenu są w diecie kóz. Czy jest to selen tylko naturalny – występujący w roślinach, czy też suplementowany dodatkowo (mieszanki mineralne, lizawki). Czy selen w płynie ma być dodatkową, ilością czy też jedyną formą suplementacji? Pamiętajmy, że nadmiar selenu może być toksyczny dla zwierząt. Podawanie selenu w każdej postaci należy prowadzić zgodnie z zaleceniami producentów preparatów. Niższe dawki swobodnie można podawać przez dłuższe okresy czasu. Warto przeanalizować sytuację gospodarstwa w aspekcie dodatków mineralnych z doradcą żywieniowym i/lub lek.wet. |
| Beata Rak, ”A jak jest z podawaniem jodu, czy lizawka z jodem wystarczy? ” M.D. Zazwyczaj dodatkowe suplementowanie jodu nie jest konieczne. Jod obecny w lizawkach i mieszankach mineralno-witaminowych (podawanych nawet okresowo) powinien być wystarczający. Niedobory mogą pojawić się przy braku jakichkolwiek suplementacji i np. przy skarmianiu roślin kapustnych |
| Artur Mielko ”Czy matkom przed porodem podać selen iniekcyjnie profilaktycznie 2 tyg. przed planowanym terminem, czy w innym czasie?’’ M.D. Selen z wit. E w postaci iniekcji zazwyczaj nie ma jasnego wskazania co do momentu podania. Wewnętrzne praktyki, doświadczenia i ustalenia z lek.wet. stanowią podstawę wyznaczenia okresu podania iniekcji. Jeśli myślimy o wpływie selenu na jakość siary i następnie na odchów koźląt to nie można podać iniekcji zbyt wcześnie – chodzi o czas w którym gruczoł zaczyna produkować siarę. |
| Anna Kupsch, „Co z miedzią u kóz?” M.D Miedź należy suplementować. Nie jest on toksyczna dla kóz tak jak jest to w przypadku owiec. Zdarza się że ilość miedzi, która występuje w standardowych kostkach solnych jest niewystarczająca. |
| Paulina Płachta-Barwaśna,„Mieszanki jakich zbóż Pan poleca?” M.D. Wszystkie zboża mogą być stosowane w żywieniu kóz. Zboża o wysokie zawartości skrobi powinny być jednak stosowane w ograniczonej i kontrolowanej ilości aby nie zwiększać ryzyka pojawienia się kwasic. Warto stosować różnorodność w diecie. |
| Oliwia Czyżykowska-Kubik, „Jak suplementować miedz u owiec? Niski poziom wykryty w badaniu krwi,” M.D. Poza miedzią w lizawkach warto stosować mieszanki mineralne. Jeśli stwierdzono niedobór miedzi we krwi należy stosować w suplementacji miedź o wysokiej przyswajalności – postać chalatowa lub hydroksychlorków, nie stosować miedzi w postaci siarczanu miedzi. Można też rozważyć suplementację w postaci płynu. Proces suplementowania trwa w takich sytuacjach dość długo. Należy przyjrzeć się diecie, być może są w niej związki które utrudniają wchłanianie miedzi |
| Oliwia Czyżykowska-Kubik, „W Polsce jest dostępna szczepionka na gorączkę Q u kóz , nie ma rejestracji dla owiec. Owce bada się na obecność gorączki Q. Czy w związku z tym ze to groźną choroba należy szczepić owce ? „ M.D. Szczepienia na gorączkę Q należy wprowadzić gdy choroba pojawiła się w stadzie. Temat dotyczy weterynarii i należy go konsultować z lekarzami weterynarii. |
| Oliwia Czyżykowska-Kubik,”Jak wtedy z badaniami z Inspekcji Weterynaryjnej na gorączkę Q? ” M.D. Gorączka Q jest chorobą zgłaszaną z urzędu. Jeśli pojawi się w wynikach badań, laboratorium ma obowiązek zgłosić to właściwej inspekcji. |
| Artur Mielko”, Producenta szczepionki na beztlenowce były zabezpieczone 1x do roku lub 2x do roku to i tak powtórka 4 tygodniem przed wykotem?” M.D. Jeśli podejmiemy decyzję o wprowadzeniu szczepienie stada podstawowego(zwierząt dorosłych) 2 x do roku, to terminy szczepień ustalamy w równych odstępach czasowych – tak aby drugie szczepienie przypadało właśnie na 4 tyg. przed wykotem. W wielu przypadkach programy ustala się indywidualnie dla stad. Szczepienia należy konsultować z lek.wet. Paulina Płachta-Barwaśna,„Jeżeli stado jest wolne od CAEV to do zarażenia nie może dojść w żaden inny sposób jak przez kontakt z zarażonym osobnikiem spoza stada, tak?” M.M. Stado wolne od CAE, może zostać zarażone nie tylko poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem, ale poprzez obsługę, która ma kontakt z chorymi zwierzętami, przez osoby wizytujące stado, przez nas samych jeżeli byliśmy w stadzie w którym występuje CAE, przez niestosowanie kwarantanny zakupionych zwierząt (oprócz tych u których nie stwierdzono wirusa CAE po dwukrotnym badaniu antygenowym w odstępach co 6 miesięcy). Bioasekuracja stale przestrzegana jest niezbędna w zapobieganiu przywleczenia tej i innych chorób do stada. Katarzyna Borońska,„mówił Pan, że zakażenie młodych następuje poprzez siarę matki. Czy w przypadku matek zakażonych CAE odebranie młodych zaraz po urodzeniu do odkarmienia daje szanse na odchowanie zdrowego zwierzęcia?” M.M. Tak, ale nie może mieć żadnego kontaktu po urodzeniu z matką. Można je nawet obmyć ciepłą wodą i najlepiej podać siarę od zdrowej matki lub podgrzać siarę matki (56-59 stopni Celsjusza, nie przekraczać 60 stopni!). Siara krowia jest równie dobra (krowa musi być wolna od choroby Johnego). Późniejszy odchów już tylko na mleku kóz wolnych od CAE, mleku pasteryzowanym lub preparatach mlekozastępczych. Kinga Pluskota”, „Czy na CAE badać tylko osobniki dorosłe czy również koźlęta ?” M.M. Na CAE badamy wszystkie kozy łącznie z koźlętami powyżej 6 miesiąca życia. Nie badamy kóz w 5 miesiącu ciąży, ponieważ wyniki mogą wyjść fałszywie dodatnie lub fałszywie ujemne. Katarzyna Szyderska”, „Czy zwierzę zarażone CLA jest nosicielem choroby do końca życia?” M.M. Tak, mogą być okresy reemisji, jednakże kozy są chore do końca życia i są nosicielami. |
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
zaprasza na konferencje online
pn. Podwyższony dobrostan i profilaktyka chowu małych przeżuwaczy
6 marca 2024 r.
Program:
10:00 Zasady realizacji do ekoschematu: Dobrostan zwierząt – owce i kozy,
Anna Mońko-Łanucha, starszy specjalista ds. produkcji zwierzęcej, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie,
11:00 Odchów małych przeżuwaczy – ważny element w przygotowaniu do przyszłej produkcji,
Mariusz Dobies, specjalista ds. żywienia,
12:00 Kozy anglonubijskie – wzorzec rasy, charakterystyka, pochodzenie, wzorcowe cechy morfologiczne (exterier),
Ewelina Lipka, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Hodowców Kóz Anglonubijskich,
12:30 Znaczenie profilaktyki weterynaryjnej i zootechnicznej na produkcyjność mleczną kóz (zagadnienia związane z CAE, serowaciejącym zapaleniu węzłów chłonnych i ich wpływ na produkcyjność kóz oraz profilaktyka związana z tymi chorobami), dr hab. inż. Maciej Murawski, prof. URK, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie,
Kontakt
13:30 Zakończenie szkolenia, dyskusja
Anna Mońko-Łanucha
Starszy specjalista ds. produkcji zwierzęcej
e-mail: anna.monko@kpodr.pl
tel. 52 386 72 19, 695 423 700
