Ułatwienia w rozwoju biogazowni rolniczych
Energetyka rozproszona, w tym budowa biogazowni w gospodarstwach, to jedno z ważnych działań podejmowanych przez MRiRW, a związanych z ograniczeniem negatywnego wpływu rolnictwa na stan środowiska i zmiany klimatu, o których społeczność światowa dyskutowała ostatnio na szczycie klimatycznym w Katowicach.
Co to jest biogazownia rolnicza? Jest to bioelektrociepłownia, która służy do produkcji biogazu z organicznych substratów. Substrat inaczej mówiąc wkład do biogazowni, w której zachodzi proces fermentacji metanowej. Wsad to mieszanina kilku substratów np.:
– nawozy naturalne (gnojowica, gnojówka, obornik, pomiot);
– biomasa roślinna (kiszonka z kukurydzy, traw, żyta, buraków cukrowych);
– produkty uboczne z przemysłu rolno-przemysłowego (wywar gorzelniany, pulpa ziemniaczana, serwatka, wysłodki, pozostałości owoców lub warzyw).
Dobór substratów w odpowiedniej proporcji warunkuje prawidłowy proces fermentacji. Fermentacja metanowa to proces naturalny i prowadzona jest w warunkach beztlenowych przy udziale mikroorganizmów, tj.: bakterii kwasotwórczych, octanowych i metanogennych. W kontrolowanych warunkach, czyli w komorze fermentacyjnej następuje rozkład materii organicznej z wytworzeniem biogazu, którego głównym składnikiem jest metan oraz śladowe ilości dwutlenku węgla, wodoru, siarkowodoru, azotu, pary wodnej i innych gazów. Otrzymany w biogazowni biogaz jest uzdatniany, po czym jest wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej lub cieplnej.
Pierwsze biogazownie w Polsce swoją technologię opierały na kiszonce z kukurydzy i gnojowicy, jednakże obserwuje się zwiększenie zainteresowania substancjami z przemysłu rolno-spożywczego. Jest to właściwy kierunek rozwoju biogazowni rolniczej. Dzięki temu w biogazowni produkuje się nie tylko energię (OZE), lecz przyczynia się do pożytecznego zagospodarowania organicznych pozostałości, których składowanie przyczynić może się do emisji zanieczyszczeń do środowiska. Instalacje rolnicze wpłyną na wzrost dochodów rolników poprzez wykorzystanie pozostałości z ww. przemysłu. Nie spowoduje to w żaden sposób zniszczeń w środowisku naturalnym. Ocenia się, że dzięki biogazowniom możliwe będzie zmniejszenie emisji dwutlenku węgla w wysokości 3,4 mln ton rocznie. Należy podkreślić, że funkcją biogazowni rolniczych jest:
– produkcja energii ze źródeł odnawialnych;
– zagospodarowanie pozostałości organicznych generowanych przez rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy;
– produkcja wartościowego pod względem nawozowym pofermentu, czyli nawozu.
Rozwój rolniczych instalacji, czyli biogazowni wpłynie na poprawę bezpieczeństwa energetycznego. Biogazownie stanowią jeden z najważniejszych celów wyznaczonych przez „Politykę energetyczną Polski do 2030”. Zapisano w niej wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii do 15%, a na rynku paliw transportowych o 10% do 2020 roku.
Dlatego realizacja „Planu Dla Wsi” ma zapewnić ułatwienia w rozwoju biogazowni rolniczych:
– wykorzystanie odpadowej biomasy ze źródeł rolniczych w biogazowniach, dzięki wykorzystaniu OZE, będzie istotnym wkładem w wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich;
– wprowadzamy nową kategorię produktów nawozowych: tj. grupę „produktów pofermentacyjnych” pochodzących z biogazowni rolniczych;
– znosimy wymóg posiadania zezwolenia na wprowadzenie tego rodzaju produktów do obrotu.
Ustawa o OZE (wraz z aktualnymi zmianami) to krok w stronę stabilizacji. Rząd deklaruje, że będzie wspierał biogazownie jako potencjał rozproszonych, stabilnych źródeł energii elektrycznej i cieplnej. Wspomagającym lub alternatywnym źródłem wsparcia dla realizacji inwestycji biogazowych są programy krajowe lub regionalne zasilane ze środków UE oraz krajowe programy realizowane przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jak również Bank Ochrony Środowiska.
Źródło: www.bosbank.pl, www.premier.gov.pl, „Poferment nawozem dla rolnictwa”,
dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko,
dr inż. Magdalena Szymańska
Tekst i fot. Adam Piszczek Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
